Amirova shaxnoza eshali qizi

таржимада: Табиат ҳар доим аста-секинлик, тўғрироғи, эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилади: унинг ҳатти-ҳаракатлари ҳеч қачон фавқулода рўй бермайди; бирор нарсани яратишда ҳам у оҳисталикни хоҳлайди; у ҳар нарсада интизом ва меъёрни талаб қилади; агар уни шоширсалар, табиат ҳорғин бўлиб қолади; дунёга келтириш ва ҳосил бериш каби хислатларидан жудо бўлган тақдирда ҳам, у қолган барча куч-қувватини ўзини сақлаш ва ҳимоя қилишга сарфлайди (212)⁹⁵ .
Shunisi e'tiborga loyiqki, ushbu vaziyatda инкор маъноли иборалардан фойдаланиш, ma'ruzachi orqali bir vaqtning o'zida ikkita pragmatik-argumenttni – “интилиш” va “rad etish”ni amalga oshirishga harakat qiladi.
Shuni ham ta'kidlash kerakki, inkor mаqol pragmatiк аргументатив функцияли мақолдан фарқли томони унинг ўзининг суҳбатдошининг фикрини эмоционал ички риторик сўзлар орқали рад этиши билан боқлив (il ne savent rien, ne veulent rien savoir; elle ne va jamais qu’avec règle et mesure )инкор қилиш
Шундай қилиб, инкор мақолларнинг прагматив-аргументатив функциясини қўллаш икки мақсадни ўз ичига олади:

• 
  ҳамсуҳбатнинг мотивацияси (ҳаракатга тушишга чақирув)
  
• 
  далилга қарши
  
• 
  суҳбатдошини рағбатлантириш ва ишонтириш
  
• 
  суҳбатдошига ҳотиржамлик бериш.
  

Сўзловчининг нутқида ҳеч қандай трансформация ва шу сингари инкор мақолларни рад этиш кўзга ташланмайди. Барча мисолларда аксинча инкор маъноли мақолларнинг прагматив-аргументатив функциясида “рад этиш” шунчаки раж этиш эмас, балки мутлақ ҳақиқат сифатида тан олинади.

III bob bo’yicha xulosalar

O’rganilayotgan materialni tahlil qilgandan so’ng, biz argumentativ nutqda fransuz inkor maqollari faoliyatining bir nechta xususiyatlarini qayd etishga muvaffaq bo’ldik:

1. fransuz inkor maqollar to’qqiz pragmatik-argumentativ funksiyani amalga oshirishga qodir: "sud" "rad etish", "oqlash", "oqlash", "ogohlantirish","rag'batlantirish", "maslahat", "tinchlantiruvchi". Fransuz inkor maqollar orasida eng faol ifodalangan pragmatik-argumentativ funksiya bu "asoslash", " "oqlash", "ogohlantirish". Umuman olganda, inkor maqol salbiy ma’noga ega bo’lgan pragmatik-argumentativ funksiyaga xosligi.
3. inkor maqol tasdiqlovchi konstruktsiyali maqollarga qaraganda kuchliroq dalillardir. Shuning uchun ma’ruzachi o’z argumentini kuchaytirish va unga hissiy rang berish uchun inkor maqoldan foydalanadi.
4. Inkor maqol qo’llaniladigan kontekst pragmatik-argumentativ funksiya o’zgarishiga qadar sezilarli ta’sir ko’rsatishi mumkin, bu nutqda turli xil pragmatik-argumentativ funksiyalarda bir xil inkor maqolni amalga oshirishning ilgari berilgan misollari bilan tasdiqlangan.
5. Maqollar umumbashariy tan olinishi tufayli asosiy dalillar bo’lib xizmat qilishi va muhokamaning keyingi yo’nalishini belgilashi mumkin.
6. Ma’ruzachining inkor maqolni idrok etishi (to’g’ri/noto’g’ri talqin) berilgan pragmatik-argumentativ funksiyani tanlashga ham ta’sir qiladi. Inkor maqol noto’g’ri talqin qilingan taqdirda, ma’ruzachi kontekstdan foydalanib, ushbu inkor maqolga kamroq xarakterli yoki umuman mos kelmaydigan pragmatik-argumentativ funksiyani o’rnatishi mumkin, bu muqarrar ravishda bahsli muvaffaqiyatsizlikka olib keladi. Ma’ruzachi kontekst vositalari yordamida pragmatik-argumentativ funksiyani inkor maqolning intensivligini va umuman uning argumentativ salohiyatini kuchaytirishi va zaiflashtirishi mumkin.