Amonboyev mahammadsidik
Download 3.98 Mb. Pdf ko'rish
|
61a1df565b84c4.81967751
- Bu sahifa navigatsiya:
- Chiqarilgan aksiyalar soni. mln. dona
|
5.1.6-jadval
Aksiyadorlik jamiy atlari, ularning ustav fondi, aksiyalarining soni va emissiya miqdorining o‘zgarishi 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ^ SOni’ 4909 dona 4757 4716 4305 2271 2114 2017 1925 1822 1619 1402 AJ umumiy ustav fondi, mlrd. so‘m 4987 4854 6624 1896 6823 1994 7052 2271 2507 2787 4623 2996 2094 3256 2928 4546 3762 5805 2145 683 Chiqarilgan aksiyalar soni. mln. dona 6598 1454 Emissiya miqdori, dona 630 650 625 514 310 214 113 118 128 245 335 ill Ushbu ko‘rsatkichlar tahlili natijalaridan kelib chiqib, aytishimiz mumkinki, milliy qimmatli qog‘ozlar bozori va uning savdo tizimining umumiy iqtisodiyotdagi roli juda past. Bu esa bizdan bozor infratuzilmalarining aynan ushbu sektorining rolini oshirishni talab etadi. Zero, qimmatli qog‘ozlar bozori savdo tizimi infratuzilmaviy salohiyati imkoniyatlari toMiq amalga oshirilmayapti. Yuqoridagi jadval m a’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, bozor infratuzilmasining aksiyadorlik jamiyatlarining soni 2004- yildan boshlab 2010- yilgacha oldingi to ‘rt yillikka nisbatan deyarli ikki marta kamayib ketgan. Ushbu tendensiya 2005-2010- yillarda ham davom etib, 2010- yil holatiga ochiq aksiyadorlik jamiyatlari soni 1402 tani tashkil etgan. Aksiyadorlik jamiyatlari tomonidan chiqarilgan aksiyalar sonida ham 2003- yilga nisbatan 2009- yilda deyarli besh barobarga, ular tomonidan amalga oshirilgan emis siya miqdorida esa 1,5 barobarga pasayish kuzatilgan. Ushbu ho lat so‘nggi yillarda aksiyadorlik jamiyatlarining ustav fondiga qo‘yilgan talablaming o ‘sishi bilan bog‘liq. Ammo ulaming soni o ‘sishi kamaygani bilan ustav fondlari miqdori so‘nggi yillarda barqaror oshgan. Ushbu talablar aksiyalar birlamchi bozori savdo sining so‘nggi yillarda faqat ortishiga imkoniyat yaratadi. Ammo korporativ obligatsiyalaming savdosi so‘nggi yillarda rivojlan maganligi ushbu tizimning muammolaridan sanaladi. Buning asosiy sabablaridan biri respublikamizda 2004- yildan boshlab faqat ochiq aksiyadorlik jamiyatlari korporativ obligatsiyalar chiqarish huquq- ining kiritilishi hisoblanadi. 2004- yildan oldin boshqa shakldagi korxonalar ham obligatsiyalar chiqarish huquqiga ega edilar. Bu respublikamiz tomonidan bozor infratuzilmasining tartibli ishlash- ini ta ’minlovchi chora hisoblansa-da, obligatsiyalar savdosining birmuncha kamayishiga olib keldi. So‘nggi yillarda qabul qilingan qonun va huquqiy-me’yoriy xujjatlar tijorat banklari obligatsiyalari emissiyasining bir necha o ‘n barobarga ortishini ta’minladi. 2010 -yilga kelib, obligatsiyalar savdosi (2010- yilda 203,8 mlrd. so‘m, 112 2009- yilda esa 1,5 mlrd. so‘mni tashkil etgan) ning tez sur’atlar bilan o ‘sishiga xizmat qildi. Toshkent respublika fond birjasining infratuzilmasidan biri bo‘lmish listingda aksiyalaming ko‘payishi esa bu sohadagi muammolardan hisoblanadi. Yuqoridagi ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, Toshkent respublika fond birjasi 2010- yilda respublikada mavjud 1402 ta aksiyadorlik jamiyatidan bor-yo‘g ‘ i 90 tasi Toshkent respublika fond birjasi listingi ro‘yxatidan joy oigan. Bu esa biija faoliyati uchun juda ham kichik ko‘rsatkich hisoblanadi. Shu bilan birga, qimmatli qog‘ozlar bozoridagi umumiy holatni ifodalovchi birja indeksining aniq va real hisoblanishi imkoniyatini bermaydi. Buning uchun esa mamlakatimizda ikkilamchi bozorning faol ligini oshirish maqsadga muvofiqdir. Hozirda respublikamizda qimmatli qog‘ozlar bozorining uyushmagan bozorining o‘sishi o‘z navbatida qimmatli qog‘ozlar birlamchi bozorining o'sishi hissasi- ga to‘g ‘ri keladi. Bizga m a’lumki, jahon qimmatli qog‘ozlar bozori savdo tizimining rivojlanganlik darajasi qimmatli qog'ozlarning ikkilamchi bozori savdosining rivojlanishi bilan belgilanadi. Bun dan ko‘rinadiki, respublikamizda qimmatli qog‘ozlar ikkilamchi bozorini rivojlantirish dolzarb masalalar sirasiga kiradi. Shuningdek, aytish kerakkki, qimmatli qog‘ozlar bozorida umumiy o ‘sish tendensiyalari kuzatilmoqda, lekin ulaming mam lakat yalpi ichki mahsulotidagi ulushi past darajada qolmoqda. Buning uchun respublikada bir qancha islohotlar amalga oshirilmo qda. Respublikamiz Prezidenti I.Karimov ta’kidlaganidek, Download 3.98 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|