Analitik kimyo va fizik-kimyoviy taxlil

Javob: Bariy gidrid (BaN₂).

7-masala. 4 g natriy giroksidni neytrallash uchun H₂SO₄·nSO₃ tarkibli oleumdan 6 g sarflangan bo’lsa, Oleum tarkibidagi SO₃ ning 1 moliga necha mol sulfat kislota to’g’ri kelishini aniqlang.

Yechish: 1) bunday masalalarni echishda ikki noma’lumli tenglamalardan foydalaniladi. Oleumdagi sulfat kislotaga (H₂SO₄) sarflangan ishqor massasi -X, oleumdagi oltingugurt (VI) oksidga sarflangan ishqor massasi (4-X), H₂SO₄ massasi –Y, SO₃ massasi (6-Y) bilan belgilanadi.

NaOH + H₂SO₄ Na₂SO₄ + H₂O

2NaOH + SO₃ Na₂SO₄ + H₂O

Belgilashlar asosida quyidagi holatda proporsiya tuziladi:

40 —— 98

X —— Y │ Y = 2,45X

2) 80 —— 80

(4-X) —— (6-Y) tenglamada Y = 2,45X bo’lganligi uchun Y ning qiymati o’rniga qo’yilsa proporsiya quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:

80 —— 80

(4 - X) —— (6 - 2,45X)

320 – 80X = 480 – 196X

196X – 80X = 480 – 320

116X = 160

X = 1,38

Demak, 1,38 g natriy gidroksid (H₂SO₄) ga sarflangan.

3) Sulfat kislotaga sarflangan ishqor massasidan foydalanib sulfat kislota massasi va moli topiladi:

40 —— 98

1,38 —— Y │Y = 3,38 g yoki 0,0345 mol H₂SO₄

4) Sulfat kislota massasidan foydalanib oleum tarkibidagi sulfat angidrid massasi va moli topiladi:

6 – 3,38 = 2,62 g yoki 0,03275 mol SO₃.

5) Topilgan mollar asosida SO₃ bir moliga qancha mol H₂SO₄ to’g’ri kelishi hisoblanadi:

0,03275(SO₃) —— 0,0345(H₂SO₄)

1 —— X │ X = 1,05