"Анатомия ва гистология" кафедраси спланхнология, респиратория ва арогениталия


Download 0.5 Mb.
bet10/44
Sana09.04.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1343537
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   44
Bog'liq
Ан.маъ.2 кит

Халкум девори
Уч кават булиб, унинг энг ташки бириктирувчи тукимадан тузилган пардаси - tunica adventitia, урта мускул кавати - tunica muscularis ва ички шиллик пардаси - tunica mucosa бор. Халкумда шиллик ости кавати йук, унинг урнида фиброз парда - tunica fibrosa бор. Бу кават халкумнинг юкори кисмларида яхши ривожланган.
Тunica adventitia - халкумнинг мускул каватини ташкаридан ураб туради ва лунж-халкум фасцияси - foscia buccopharungea нинг давоми хисобланади. Бу парданинг ташки юзасини нозик клечатка ураб, халкумнинг кушни аъзоларидан ажратиб туради. Tunica fibrosa pharingus ички томонда шиллик пардага ёпишган, унинг ташки юзасига эса мускул кават ёндошган. Бу кават бириктирувчи тукимадан тузилган юпка, лекин зич пластинка булиб, халкумни бош суяги асосининг ташки юзасига тортиб туради. Юкори кисмида калинлаша бориб, энса суягидан халкум думбоги - tuber culum pharungeum ва понасимон суяк канотсимон усигинингмедиал пластинкасига ёпишади.
Халкумнинг шиллик пардаси - tunica mucosa огиз ва бурун бушлигидаги шиллик каватнинг бевосита давоми хисобланади. У асосан куп каватли ясси эпителий билан копланган. Бурун кисмида эса цилиндирик ва киприкли эпителийлар учрайди. Шиллик кават остида купгина шиллик безлар жойлашган.
Халкумнинг асосий ва мураккаб функционал ахамиятга эга булган мускул каватини муфассал баён киламиз.
Халкум мускуллари кундаланг - таргил мускуллар туркумига кириб одамнинг хохишига итоат килади. Бу мускуллар бажарадиган вазифаларига караб куйдаги икки гурухга булинади (123 - расм):

  1. Кискарувчи мускуллар - musculi constrictoris pharynges айланма толали мускуллардир.

  2. Кутарувчи хамда кенгайтирувчи мускуллар - musculi levatores pharynges эса кундаланг ёки узунасига йуналувчи мускуллардир.

Кисувчи мускуллар:
А) m. constrictor pharingis superior - халкумнинг юкориги кисувчи мускули - асосан понасимон суяк канотсимон усигининг ички (медиал) пластинкасидан ана шу пластинка илмогидан, шу илмок билан пастки жагнинг аrcus alveoralеs кисмигача тортилган фиброз тукимадан, пастки жагдаги - linea mylohyodea ва тилдаги m. transversus linguae, дан бошлнаиб, икки томондаги мускул толалари олдиндан оркага томон халкум чоки - raphe pharyngea ни хосил килиб, йуналиб, бир-бирига якинлашади ва шу чокда тугайди, баъзи юкори мускул тутамлари энса суягининг халкум думбогига ёпишади;
Б) халкумнинг урта кисувчи мускули - m.constrictor pharyngis medius тил ости суягининг катта ва кичик шохлари - lig. Stylohyoideum дан бошланиб, икки томондан елпигичга ухшаб, торайиб, урта чокда тугайди;
В) халкумнинг пастки кисувчи мускули - m. constrictor phariрgis inferior унинг анчагина кисмини ташки томондан урта кисувчи мускул беркитиб туради. Калконсимон тогайнинг ташки юзасидаги кийшик чизикдан узуксимон тогайнинг ташки юзаларидан бошланиб, урта чокда тугайди. Бу мускулнинг пастки толалари кисман кизилунгач мускулларига бирикиб кетади. Бу учта мускул черепицаларга ухшаб устма-уст жойлашган.

Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling