Masshtablarni ifodalash shakllari. Masshtablarni plan va kartalarda uch shaklda ifodalash mumkin: sonli, ѐzuvli va chiziqli masshtablar.
Sonli masshtab. Surati bir bo‘lib, maxraji kichraytirish darajasini ko‘rsatuvchi oddiy kasr sonli masshtab deyiladi. Topografik kartalar uchun standartli sonli masshtablar qabul qilingan: 1:1 000 000, 1:500 000, 1: 300 000, 1:200 000, 1:100 000, 1:50 000, 1:25 000, 1:10 000.
Topografik planlarning asosiy masshtablari esa 1:5000, 1:2000, 1:1000 va 1:500 ni tashkil etadi. Lekin yer tuzish amaliѐtida yerdan foydalanish planlarini ko‘pincha 1:10 000 va ayrim holatlarda 1:25 000 masshtablarda tayѐrlanadi.
Sonli masshtab maxraji kichik bo‘lsa - yirik masshtab bo‘lib, masshtab maxraji katta sondan iborat bo‘lsa, mayda masshtab hisoblanadi. Masalan, 1:10 000 masshtab 1:100 000 masshtabga nisbatan yirik, 1:50 000 masshtab esa 1:10 000 masshtabga nisbatan mayda hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
