Andijon davlat universiteti tabiyatshunoslik va geografiya fakulteti ekologiya va botanika kafedrasi

Neft va neft mahsulotlarini qayta ishlashning kimyoviy usullari texnologiyasi 

Neft  mahsulotlarini  yuqori  harorat  va  bosim  ostida  chuqur  destmksiyaga  — 

krekingga  olib  keluvchi  jarayonlar  bilan  bog‘liq.  Bunda  uglevodorod 

molekulalarining  parchalanishi  bilan  bir  qatorda  barqaror  moddalar  sintezlanishi 

bilan bog‘liq bolgan ikkilamchi jarayonlar ham ketadi. 

Kreking  dastlabki  xomashyoga  va  uglevodorodlar  parchalanishining  qur  va 

sayozligiga  qarab  450—720°  S  da  va  7  MPa  gacha  bosimda  i:  termik  kreking, 

riforming,  piroliz  va  kokslash  usullarida  amalga  iriladi.  Bu  usullarning  hammasi 

ham  qo'shimcha  ravishda  motor  ilg'isi  hamda  neftkimyo  sanoati  uchun  gazsimon 

mahsulotlar olish onini beradi. 

Turli  sinf  uglevodorodlarining  termik  parchalanish  jarayonlarining  rakkabligiga 

qaramay ba’zi bir umumiy qonuniyatlami ko‘rish mumkin. kingning barcha turlari 

vodorod  atomlari  taqsimlanishi  bilan  kterlanadi,  ya’ni  yengil  komponentlarning 

vodorodga  boyishi  og‘ir  ponentlarning  esa  dastlabki  xomashyoga  nisbatan 

vodorodlar 

dorining 

kamayishi 

jarayoni 

kuzatiladi. 

Masalan, 

bir 

qurilmadaboruvchi yonni quyidagi tenglama bilan ifodalash mumkin: 

10(C+1,8H)=(C+3,2H)+6(C+2H)+2(C+1,3H)+(C+0,2H)