Andijon davlat universiteti tabiyatshunoslik va geografiya fakulteti ekologiya va botanika kafedrasi

Xomashyo      gazlar        benzin        mazut 

koks 

Termik kreking jarayonlarining ko‘pchiligi zanjirli radikal mexanizm sida boradi, 

uning boshlang‘ich harorati va tezligi uglevodorodlarning modinamik barqarorligi 

bilan bog‘liq bo‘ladi. 

Neft  xomashyosining  tarkibida  tuzilishi  juda  xilma-xil  bo‘lgan  turli  dagi 

uglevodorodlar  bo‘ladi,  tabiiyki,  ularning  termik  barqarorligi  ham  licha  bo‘ladi. 

Yuqori  haroratda  uglevodorodlar,  ayniqsa  parafinlar  hun  degidrogenlanishdan 

---

 

ko‘ra  uglerod  bog‘ining  uzilishi  bilan  boradigan  ayonlarning  termodinamik 

jihatdan  ehtimoli  yuqori.  Parafin  levodorodlaming  molekular  massasi  qanchalik 

katta  bo‘lsa  molekulaning  njirning)  o‘rtasidan  uglerod-uglerod  bog'ining  uzilish 

ehtimoli  ham  unchalik  yuqori  bo‘ladi.  Masalan,  eykozan  parafinining  termik 

kreking yidagi asosiy mahsulotlarning hosil bo‘lishiga olib keladi: 

C20H42 

H

4

 +Ci

9

H

3S

  C

;

H

6

 +C

1S

H;

6

 C5H12+C15H30  CsH

16

+Ci2H;

6

  C

10

H20+C

10

H2: 

To‘yingan  va  to'yinmagan  uglevodorodlarning  miqdoriy  nisbati  teng  iganda, 

reaksion  aralashmada  mahsulotlarning  miqdoriy  nisbati  chapdan  ng  tomonga 

keskin oshadi. 

Naften uglevodorodlarning termik barqarorligi parafinlarga nisbatan ncha yuqori 

bo‘ladi.  Yuqori  haroratda  naftenlar  uchun  degidrogenlanish  1  zanjirning  uzilishi 

bilan boradigan reaksiyalar xarakterlidir.