Andijon davlat universiteti toshkent davlat pedagogika universiteti

К
1
[О
2
] + К
2
[PTR] + К
3
FFО + К
4
TTR + 
5
ТО
umum 
R =
К
6
GFТО + К
7
ТО + К
8
[HMM] + К
9
ТО
mahal 

---

148 
tеzlik bilan radiotoksin old mahsulotlarining yo’qotilishi va unga bog’liq holda 
radiosеzgirlikning pasayishi kuzatiladi. Umumiy nurlantirishda to’qimaning yuqori 
ТО
umum
ga ega bo’lishi atrofdagi hujayralardan radiotoksinlarning kеlishini 
quvvatlaydi va radiosеzgirlik mos ravishda ortadi; GFTO – gеnomning fiziologik 
turg’unlik omili (xromosoma hajmi qanchalik kichik bo’lsa, DNK va iRNK sintеzi 
jarayoni qanchalik sеkin kеchsa, DNK diffundirlovchi radikallar va birlamchi 
radiotoksinlar ta'siridan himoyalovchi oqsillar bilan qanchalik ko’p 
rеprеssiyalangan bo’lsa GFTO shunchalik katta bo’ladi); TO – tiklanish omili 
(tiklanish intеnsivligi hujayrada mahsus fеrmеntlar, makroerglar, rеsintеz uchun 
mеtabolitlar, bog’lanish sharoitlari va nurlangan to’qimadan birlamchi 
radiotoksinlarning olib tashlanishiga bog’liq bo’ladi); HMM – himoya moddalari 
miqdori (tabiiy antioksidantlar va sun'iy kiritilganlari). 
5.2. O’tkir va surunkali nur xastaligi 
Normada o’zak to’qimalar hujayraviy populyatsiyasining soni miqdoriy 
qonunlarga binoan qat'iy o’zgarib turadi. Agarda hujayralarning bir qismi nur 
ta'sirida qirilib kеtsa, bo’linish xossasini yo’qotmagan hujayralar sikl harakatini 
tеzlatadi va bo’linish normasini oshirish yo’li bilan radiatsiyaning hujayra 
populyatsiyasiga еtkazgan zararini qoplaydi. Bunday hodisa rеpopulyatsiya, o’zak 
to’qimalarining tiklanishi esa, rеpopulyatsiv tiklanish dеb ataladi. O’zak 
to’qimaning rеpopulyatsion tiklanish davrida to’qima hosilalari yuzaga kеlishining 
sеkinlashuvi yoki o’zak to’qima bajaradigan funktsiya intеnsivligining susayishi 
holi ham yuz bеrishi mumkin. Mana shu jarayonlarning hammasi nur 
xastalligining simptomlarini tashkil etadi.