Andijon mashinasozlik instituti I. M. Sirojiddinova o. X. Pulatova «kasbiy psixologiya»

`1.5. Kasbiy psixologiyaning boshqa fanlar bilan bogʻliqligi 
Ijtimoiy psixologiya koʻpgina sohalarni oʻz ichiga qamrab oluvchi amaliy fan 
hisoblanib, bir tomondan psixologiya, ikkinchi tomondan odamshunoslik fanlari 
doirasiga 
kiradi. 
Bu 
fan 
ijtimoiy-gumanitar 
fanlarning 
integrallashuvi 
jarayonlarining mahsuli sifatida XVIII asrdan boshlab paydo boʻla boshlagan. 
Ijtimoiy psixologiya oʻz ichiga munosabatlar psixologiya yoʻnalishlarini qamrab 
oladi. Gumanistik nuqtai nazardan muxandislik psixologiyasi muammolarini M. M. 
Sherbatov (1733–1790) oʻrgana boshlagan. XIX asr oxiri va XX asr
boshlarida I. M. Sechenov, S. M. Bexterov, A. F. Koni faoliyat yuritgan davr kasb 
psixologiyaning oʻsish davri hisoblanadi. Ishchi xizmatchi-kadr shaxsi 
psixologiyasi ustidagi izlanishlar natija bera boshlaydi va ayni shu davrda kasbiy 

---

24 
psixologiyani mustaqil fan sifatida qabul qilish zaruratitugʻiladi. Kasb 
psixologiyasi fanining rivojlanishiga S. S. Romanov, M. I. Enikeev, V. L. 
Vasilevlar katta hissa qoʻshganlar. Kasb psixologiyasi ilmiy-amaliy fan sifatida 
birinchidan, muxandis texnik kadr xulqi (axloq, ijtimoiy fikr, ijtimoiy stereotiplar); 
ikkinchidan, xulq (shaxsining xulq-atvori, texnik stereotip, guruh tarkibi, tuzilishi, 
vaziyat, texnik kadrning shaxsi, xulq-atvori va ularning xulq genezisdagi roli); 
uchinchidan, injenerlik faoliyati(profilaktik faoliyat psixologiyasi, mehnat faoliyati 
psixologiyasi kabilarning psixologik asoslarini ishlab chiqadi. Kasb psixologiyasi 
bir qator vazifalarni, jumladan, texnik muxandislik faoliyatida alohida shaxs, guruh 
va jamoalarga ta‘sir qilishning psixologik qonuniyatlarini oʻrganish; ikkinchidan, 
munosabatlarni mustahkamlash, muxandislik ishlarining samaradorligini oshirish 
boʻyicha ilmiy tavsiyalarni ishlab chiqish kabi vazifalarni hal qiladi.