Andijon mashinasozlik instituti “transport va logistika”fakulteti “mehnat muhofazasi ”

Raxbar _______________________________________________________
MUNDARIJA:
I . KIRISH………………………………………………………………………5
II . ASOSIY QISM:…………………………………………………….………7
1-Bo’LIM . MASHINA VA MEXANIZMLARGA Qo’YILADIGAN XAVFSIZLIK TALABLARI

1. 
   Mashina va mexanizmlar haqida ma’lumotlar…………………………7
   
2. 
   Ishlab chIiqarish jarayonlariga xavfsizlik talablari…………………….11
   
3. 
   Ishlab chiqarish uskunalariga umumiy xavfsizlik talablari……………12
   

4. 
   Texnologik jarayonlarda elektr xavfsizligi bo’yicha umumiy qoidalar…13
   

2-BO’LIM . TEXNOLOGIK JARAYONLARDA YONG’IN XAVFSIZLIGI BO’YICHA UMUMIY QOIDALAR
2.1. Texnologik jarayonlarda yong’in muhofazasi ishlarini tashkil qilish turlari. 27
2.2. Yonishning fizik-ximik asoslari…………………………………………….31
2.3. Apparatlarni portlashdan himoya qilish ……………………………………36
2.4. Yong’in haqida xabar berish va aloqa vositalari……………………………44
3-BO’LIM. TEXNOLOGIK JARAYON BAJARILISHIDA XAVFSIZLIK TA’MINLASH CHORA TADBIRLARI
3.1. Texnika xavfsizligi haqida umumiy ma'lumotlar………………………….47
3.2. Umumiy xavfsizlik talablari………………………………………………50
3.3. Mehnat xavfsizligini ta'minlovchi texnik vositalar………………………57
3.4. Xavfsizlik belgilari sistemasi………………………………………………64
3.5 Bino-inshootlarda elektr xavfsizligi………………………………………..66
III . XULOSA…………………………………………………………………69
IV . TAVSIYALAR…………………………………………………………..70
V . FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………………….73
VI . ILOVALAR………………………………………………………………74
KIRISH
Bugungi kunda mehnatni muhofaza qilish har qachongidan ham dolzarbdir. Bozorda muvaffaqiyatli korxonani tasavvur qilish qiyin, uning rahbariyati mehnatni muhofaza qilish masalalariga "befarq" bo’ladi. Ma’lumki, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar bez ovta qiladi, ko’pincha korxona ishini uzoq vaqt davomida falaj qilib, jamoada nafaqat asabiy muhitni yaratadi, balki katta moliyaviy yo’qotish larni ham keltirib chiqaradi.
Dunyoning eng yirik kompaniyalari tajribasi shuni ko’rsatadiki, top-menejerlar mehnatni muhofaza qilishni asosiy ustuvor yo’nalishlardan biri deb bilishadi. Xullas, korxona faoliyatining o’nlab ko’rsatkichlari orasidan ular o’z xodimlarining mehnatini muhofaza qilish va sog’lig’ini saqlashni darhol kadrlar malakasi va malakasidan keyin ikkinchi o’ringa qo’yadi. Yevropa Ittifoqi mamlakatlarida korxona boshqaruvining asosiy elementlaridan biri bo’lgan mehnatni muhofaza qilish madaniyati masalasi hozirda ko’tarilmoqda.
Shunday qilib, mehnatni muhofaza qilish bo’yicha ishlar "mahalla" uchun emas, balki rasmiy ravishda amalga oshirilmaydi, shunda inspector "ortda qoladi". Ushbu ishlarni moliyalashtirish qoldiq asosida amalga oshirilmasligini ta'minlash. Shunday qilib, ko’plab kichik baxtsiz hodisalar (va muhimlari ham) ba'zan "yaxshi" statistika uchun yashirilmaydi. Shunday qilib, mehnatni muhofaza qilish haqiqatan ham madaniyatga aylanadi.
Mehnat sharoitlari xavfsizligini ta'minlash tizimida ishberuvchi tomonidan belgilangan va mehnatni muhofaza qilish sohasida hujjatlashtirilgan maqsad va vazifalar (majburiyatlar) asosiy ahamiyatga ega. Ta'kidlash joizki, agar iloji bo’lsa, miqdoriy jihatdan tashkilotning har bir funktsiyasi va uning ichidagi boshqaruv darajasiga nisbatan mehnat sharoitlari xavfsizligi sohasidagi maqsadlarni belgilash kerak. Bugungi kunda ishlab chiqarishda mehnat sharoitlari xavfsizligini boshqarish uchun ishlatiladigan algoritm ilgari mavjud bo’lganidan sezilarli darajada farq qiladi.
Shu sababli, inson mehnati amalga oshiriladigan sog’lom va xavfsiz sharoitlarni ta'minlash bilan bog’liq muammolarni o’rganish va hal qilish yangi texnologiyalar va ishlab chiqarish tizimlarini rivojlantirishning eng muhim vazifalaridan biridir. Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar, kasb kasalliklari, baxtsizhodisalar, portlashlar, yong’inlarning yuzaga kelishi mumkin bo’lgan sabablarini o’rganish va aniqlash, bu sabablarni bartaraf etishga qaratilgan chora-tadbirlar va talablarni ishlab chiqish inson mehnati uchun xavfsiz va qulay shart-sharoitlarni yaratish imkonini beradi. Qulay va xavfsiz mehnat sharoitlari mehnat unumdorligi va xavfsizligi, ishchilar salomatligiga ta'sir qiluvchi asosiy omillardan biridir.
Ushbu ishning maqsadi korxona va tashkilotlarda mehnatni muhofaza qilish bo’yicha asosiy ma'lumotlarni berishdir.
Ushbu maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalarni hal qilish kerak:
Mehnatni muhofaza qilishni boshqarishning qonunchilik, iqtisodiy usullari bilan tanishish;
Korxonaning raqobatbardoshligi va mehnat xavfsizligi o’rtasidagi bog’liqlikni ochib berish;
Mehnat sharoitlari–ish jarayonida inson salomatligi va ishga layoqatliligiga ta’sir ko’rsatuvchi ishlab chiqarish muhiti omillari yig’indisidir. Mehnat sharoitlari shikastlanishlar v akasb kasalliklari yuzaga kelishi uchun har qanday shart-sharoitni istisno etish kerak.