Andijon viloyati xtbga qarashli Bo`z tumanidagi 26-son ayrim fanlar chuqur o`rganiladigan Davlat ixtisoslashtirilgan maktab-internatining kasaba uyushmasi seminar treningi qatnashchilari

Mavzu: Movarounnahrning fath etilishi iqtisodiy va ma`naviy oqibatlari


Dars mavzusi : Movarounnahr fath etilishining iqtisodiy va ma`naviy
oqibatlari.
Darsning maqsadi : Arab xalifaligi tomonidan O`rta Osiyoning zabt etilishi haqida
o`quvchilarga bilim berish va ularni milliy vatanparvarlik ruhida tarbiyalash,
milliy merosimiz bo`lgan tarixiy obidalarimiz, go`zal tabiatimizga mehr uyg`otish.
Darsning jihozi : Darslik, xarita, tematik testlar to`plami, badiiy adabiyotlar, mavzu-
ga oid ko`rgazmali qurollar va tarqatma materiallar.
Darsda o`quvchilar _____% ishtirok etdi . Kelmadi_____________________
_____________________
I . O`tilgan mavzuni mustahkamlash.

Ikki o`quvchi yuzuv tahtasiga uy vazifasi sifatida berilgan yopiq test savollariga

belgilagan javoblarini yozadilar va ikki o`quvchi bu javoblarni tekshirish uchun taklif
etiladi. O`quvchilarning test ishlash va tekshirish jarayonidagi natijalari o`qituvchi
tomonidan baholanadi .
Test matni
1 Ilk o’rta asrlarda Arabistonda markazlashgan davlat paydo bo’lishining asosiy omilini aniqlang
a) yirik hududlarning bosib olinishi b) yirik zamindorlar orasidagi siyosiy birlik
s) Islom dinining paydo bo’lishi d) qo’shni davlatlar bilan o’z aro munosabatlar
2 Buyuk va yagona tangri -Allohning yerdagi rasulini ko’rsating.
a) Ahuramazda b) Muhammad s) Abubakir d) Ali
3 Muhammad binni Abdulloh yashagan yillarni aniqlang .
a) Milodiy I-asr b) 216-274 yillar s) 570-632 yillar d) 632-661 yillar
4 622 yil 16 iyulda …
a)musulmon sharqida Xijriy yil xisobi boshlandi b) Muhammad s.a.
Makkadan Madinaga xijrat qildi s) Muhammadga Quronning birinch oyati nozil bo’ldi d) a b

5. Arab prozasining eng dastlabki yozma yodgorligini aniqlang.

a) Yevangeliye b) Tripitaka s) Quron d) Hadis

6. Arablarning g`oyat katta davlati Arab Xalifaligi qachon tashkil topdi ?

a) VI-asrda b) VII-asrda s) VIII-asrda d) IX –asrda

7. Haq yo’ldan borgan sahih Xalifalar arablarda qanday ataladi ?

a) Sahobalar b) Hulafoi rashoddin s) Sallolohu alayhissalom d) barcha javob to’gri

8. Abu Bakr r.a Xalifalik davrini toping.

a) 622-632 y b) 632-634 y s) 634-644 y d) 644-656 y

9. Xalifa Usmon tomonidan amalga oshirilgan eng muhim tadbir nima edi ?

a) Quron suralari to’planib yagona kitob holatiga keltirilgan edi
b) Misr boysundirilgan edi
s) Arab Xalifaligi tashkil topdi
d) Arablar Ovropoga bostirib kirdilar

10. Xalifalik davrini eslang, Sahih Xalifalar davrini ko’rsating.

a) 632-661 yillar b) 661-750 yillar s) 750-1258 yillar d) 632-750 yillar

11. Islom ananasiga ko’ra qaysi Xalifa davri =oltin asr= deb maqtalgan ?

a) Abu Bakr b) Umar s) Usmon d) Ali
12 Xalifa Umar davrida …
a) hijriy yil kalendari joriy qilindi
b) Quron kitob holatiga keltirildi
s) Xuroson to’la Xalifalikka bo’ysundirildi
d) Handaq jangi yuz berdi

13. Hijriy birinchi yil qaysi yildan boshlanadi ?

a) 570yildan b) 632yildan s) 622yildan d) 610yildan

14. Qur’on qachon kitob holatiga keltirilgan ?

a) 632 yili b) 633 yili s) 661 yili d) 651 yili

15. 651-yili…

a)Sosoniylar shohi Yazdigird-III o’ldirildi
b) Marv arablarga janngsiz taslim bo’ldi
s) qariyb besh asr hukmronlik qilgan Sosoniylar sulolasiga barham berildi
d) a.b.s. to’gri

16. Arablarning Movarounnahrga uyushtirgan harbiy yurishi birinchi bosqichi qanday maqsadlarni nazarda tutgan edi ?

a) Movorounnahr mahalliy hukmdorlari kuch qudratini sinash va o’ljalar orttirish
b) Movarounnahrni bosib olish uchun harbiy jihatdan tayyorgarlik ko’rish
s) Movarounnahr aholisini islomga to’la bo’ysundirish
d) a.s javob to’gri

17. Mavarounnahrga ilk bor hujumlar … a) Maymurg` va Chog`anyondan boshlandi

b) Ubaydulloh ibn Ziyod tomonidan amalga oshirildi s) Said ibn Usmon tomonidan boshlandi d) bs javoblar to`g`ri
O`tilgan mavzu bo`yicha o`quvchilarning bilim va ko`nikmalari quyidagi sa-
vollarga javob olish orqali mustahkamlanadi, ishtirokchi o`quvchilar ham baholanadi.
1. Arablarning yagona davlatga birlashuviga qanday omillar sabab bo`lgan edi ?
2. Arablarning yagona davlatga birlashuvi va bu jarayonga yetakchilik qilgan shaxs
haqida nima bilasiz ?
3. Sahih halifalarni va ularning hukmronligi davrini ayting
4. Islom dinining aqidalari, huquqiy va ahloqiy me`yorlarini o`z ichiga qamrab olgan
Qur`oni karim haqida qanday fikrlarni ayta olasiz ?
5. Xuroson deb atalgan hududni “Dunyoning siyosiy xaritasi” dan ko`rsatib bering .
6. Arablarning Movarounnahrga bosqinchilik yurishlari qachon va qayerdan boshlangan edi?
7. Ubaydulloh ibn Ziyodning bosqinchilik yurishlari haqida so`zlab bering.
8. Xuroson noibi Qutayba ibn Muslim amalga oshirgan bosqinchilik yurishlari haqida
aniq faktlar asosida so`zlab bering .
9. Movarounnahrlik aholini islom diniga o`tkazdirish uchun qanday tadbirlar amalga
oshirilgan edi ?
10. Arab sarkardasi Qutayba ibn Muslim qayerda o`ldirilgan edi ?