Aniq-tabiiy va jismoniy madaniyat fakulteti
Download 0.66 Mb.
|
242- Abduhamidov UmidjonningNoorganikadan kurs ishi
Kimyoviy xossalariFtordan keyin eng faol metallmas va kuchli oksidlovchidir, geliy , neon , argondan tashqari barcha elementlar bilan binar birikmalar ( oksidlar ) hosil qiladi . Eng keng tarqalgan oksidlanish darajasi -2. Odatda, oksidlanish reaktsiyasi issiqlik chiqishi bilan davom etadi va harorat ko’tarilganda tezlashadi. Xona haroratida sodir bo’ladigan reaktsiyalarga misol: 4K + O2 → 2K2O 2Sr + O2 → 2SrO Maksimal oksidlanish darajasiga ega bo’lmagan birikmalarni oksidlaydi: 2NO + O2 → 2NO2 Ko’pgina organik birikmalar yonish reaktsiyalarida oksidlanadi: CH3CH2OH + 3O2 → 2CO2 + 3H2O Muayyan sharoitlarda organik birikmaning engil oksidlanishini o’tkazish mumkin: CH3CH2OH + O2 → CH3COOH + H2O Kislorod to’g’ridan-to’g’ri (normal sharoitda, qizdirilganda va yoki katalizatorlar ishtirokida) Au va inert gazlardan (He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn ) tashqari barcha oddiy moddalar bilan reaksiyaga kirishadi ; galogenlar bilan reaktsiyalar elektr zaryadsizlanishi yoki ultrabinafsha nurlanish ta’sirida sodir bo’ladi . Bilvosita usul bilan oltin oksidlari va inert gazlarning (Xe, Rn) birikmalari olingan. Kislorodning boshqa elementlar bilan hosil qilgan binar birikmalarida kislorod oksidlovchi hossaga ega, ftor bilan birikmalar bundan mustasno.[3] Kislorod atomi peroksidlarda -1 oksidlasnish darajasini nomoyon qilib oksidlaydi. Masalan, metallarning kislorodda yonishi natijasida peroksidla hosil bo’ladi: 2Na + O2 → Na2O2 Ba’zi oksidlar kislorodni yutadi: 2BaO + O2 → 2BaO2 Engler tomonidan ishlab chiqilgan yonish nazariyasiga ko’ra, oksidlanish oraliq peroksid birikmasini hosil qilish uchun ikki bosqichda sodir bo’ladi.. Ushbu oraliq birikmani ajratib olish mumkin, masalan, yonayotgan vodorod alovini muz bilan sovutganda, suv bilan birga vodorod peroksid hosil bo’ladi: H2 + O2 → H2O2 Natriy superoksidida kislorod −½ oksidlanish darajasiga ega, bunda ikki atom kislorodga bitta ekektron to’gri k keladi. Superoksid yuqori bosim va haroratda kislorod bilan o’zaro ta’siri natijasida olingan: Na2O2 + O2 → 2NaO2 Kaliy K, rubidiy Rb va seziy Cs ham kislorod bilan reaksiyaga kirishib, superoksidlarni hosil qiladi: K2O2 + O2 → 2KO2 Anorganik ozonidlarda O3– kislorod oksidlanish darajasi −⅓ ga teng. Ozonidlar O3 ni metall gidroksidlariga ta’siri natijasida olinadi: КОН(q.) + О3 → КО3 + КОН + O2 Dioksigenil ionida O+ kislorodning oksidlanish darajasi +½ ga teng. Quydagi reaksiya bilan olingan: PtF6 + O2 → O2PtF6 Download 0.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|