Aniqlash usullari

Radonni aspiratsion usul yordamida o‘lchash

bet	70/133
Sana	05.01.2022
Hajmi	1.61 Mb.
	#214827

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 133

Bog'liq
Абдисамат ВАСИДОВ-lotincha (Lotincha)

5.2.1. Radonni aspiratsion usul yordamida o‘lchash
Aspiratsion usul radon hosilalarini suzgich (filьtr) materialida ushlanib yoki o‘tirib qolishiga va ularning va - zarralarini YAO‘D bilan qayd qilishga asoslangan. O‘lchanadigan havoning katga hajmi filьtrdan o‘tkaziladi, natijada toron va radon gazlarining metal hosilalari filьtrda ushlanib qoladi. Aspiratsion usulda quyidagi shartli operatsiyalar bajariladi: namuna havodagi aerozolь zarralari va radon hosilalari ishchi filьtrda ushlab qolinadi va ularning - va -zarralari maxsus ishlab chiqilgan reglament asosida sirt-barьer detektori yordamida qayd qilinadi [165, 166].

Rn-222 HA aniqlashda, radon hosilalarining (²¹⁸Ro, ²¹⁴Rb, ²¹⁴Vi) yarim yashash davri va -zarralarning energiyalari va amplitudasi bo‘yicha ajratuvchi diskriminator-protsessorlarda bajariladi. ²²²Rn ning ekvivalent hajmiy aktivligini aniqlash uchun Kuznets metodi bo‘yicha o‘lchash vaqti 5-10 min [165] olinsa, Tomas-Teren-tьev metodi bo‘yicha aktivlik uch marta o‘lchanib [166] quyidagi formuladan topiladi:

A_RM_HAEQ =A_Rn∙F=0,105A(1)+0,516A(6)+0,379A(3), (5.1)

bu erda: A(1), A(2) va A(3) mos holda ²¹⁸Ro, ²¹⁴Rh va ²¹⁴Vi hajmiy aktivligi, Bk/m³; F- muvozanat koeffitsienti, radon va uning RH aktivligi nisbati bilan aniqlanadi (asosan F<1); A_Rn∙F -Rn-222 hosilalariga ekvivalent qiymat yoki «yashirin energiyasi».

Bu erda A(1), A(2) va A(3) kattaliklarini aniqlashda o‘lchash vaqti va ular orasidagi intervallarni hisobga oluvchi tenglamadan foydalaniladi. A_RM_HAEQ hajmiy aktivlik - Bk/m³ «yashirin energiya» birligida - MeV/l ifodalash uchun uning qiymatini 34,6 ga ko‘paytirish kerak. Agar «yashirin energiya»ni (Mev/l) RIJQ (J/m³) birligida ifodalash uchun quyidagi ifodadan foydalaniladi:

1RIJQ = 1,3∙10⁵ MeV/l = 20,8∙10^-6 J/m³(5.2)

Amaldagi tajribalarda filьtrlarning o‘lchash vaqtini o‘n marta va undan ham ko‘proq kamaytirishga to‘g‘ri keladi. Buning uchun filьtrlardan o‘tuvchi havo tezligini bir necha marta ko‘paytirish kerak. Zamonaviy filьtrlar juda sifatli bo‘lib, havoni o‘tkazish tezligi 200 l/min ni, aerozollarni tutish koeffitsienti 95% ni tashkil qiladi. ²¹⁸Ro va ²¹⁴Ro -nurlanish energiyalari mos holda 6,1 MeV va 7,7 MeV ga teng bo‘lib, ularning energiyalari farqi 1,6 MeV ga tengdir. ²¹⁸Ro va ²¹⁴Ro -zarralarining energiyalarida katta farq bo‘lgani uchun -spektrometrlar ularni oson ajratadi. Radon hosilalari bo‘lgan ²¹⁸Ro va ²¹⁴Ro radionuklidlarining umumiy hajmiy aktivligi quyidagicha aniqlanadi [198]:

A_RZQ = AN₁=A(N_A + N_S) (5.3)

N_A=W_ηA_A/λ_A{λ_Bλ_C(1-e^-^λ^(A)^τ) e^-^λ^(A)^τ } (5.4)

N_C=W_ηA_A/λ_A{λ_Bλ_C(1-e^-^λ^(A)^τ) e^-^λ^(A)^τ/(λ_B -λ_A)(λ_C-λ_A)}+

+{λ_Aλ_C(λ_B+ξ₁ λ_A- ξ₁ λ_B)(1-e^-^λ^(A)^τ) e^-^λ^(A)^τ )/λ_B (λ_A-λ_B)(λ_C- λ_A)}+

+{(λ_A [(λ_A-λ_C)(ξ_Cλ_C –ξ₂λ₂+ξ₂λ_B)+

+λ_Aλ_C]( 1-e^-^λ^(C)^τ) e^-^λ^(C)^τ/(λ_A –λ_C)(λ_B-λ_C)}, (5.5)

bu yerda:

Download 1.61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 133