Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish

Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan 
foydalanish samaradorligini oshirish
 
 
10 
mexanizatsiyalashgan usulda xosil qilish masalasi xali o‘z еchimini topmagan va 
ko‘ndalang tuproq uyumlarini shakllantirish qo‘l kuchida bajarilmoqda.  
Ayrim xo‘jaliklarda qo‘l mexnatini еngillashtirish va ko‘ndalang tuproq 
uyumlarini shakllantirishni mexanizatsiyalash maqsadida KZU-0,ZD kanalkozgich-
tekislagichdan foydalanmoqda [8]. Ammo amaliyotda ushbu usul o‘zining bir qator 
kamchiliklarini ko‘rsatdi. Ularning asosiylari bu u xosil qilgan ko‘ndalang tuproq 
uyumining ko‘p joyni egallashi va uning atrofidagi nixollarning ko‘pchilik 
qismining nobud bo‘lishidir. Shuning uchun xam ko‘pchilik xo‘jaliklarda
KZU-0,ZD kanalqozgich-tekislagich qurilmasi еtarli darajada mavjud bo‘lsa xam 
ulardan g‘o‘za qator oralarini bostirib sug‘orish uchun ko‘ndalang tuproq uyumini 
xosil qilishda foydalanilmaydi. 
Shunday kilib mavjud g‘o‘za qator oralarida ko‘ndalang tuproq uyumlarini 
qo‘l kuchi yoki mexanizatsiyalashgan usulda xosil qilish texnologiyalarining ijobiy 
va salbiy tomonlarining xar tomonlama tadqiqi asosida ularning kamchiliklarini 
bartaraf еtuvchi texnik еchimni topish va u asosida mexanizatsiyalashgan usulda 
g‘o‘za qator oralarida ko‘ndalang tuproq uyumlarini xosil qiluvchi texnik vositani 
ishlab chiqish o‘z еchimini kutayotgan jiddiy muammodir. 
Vujudga kelgan muammoni еchish uchun biz tomonimizdan foydali modelga 
berilgan patent [9] bilan ximoyalangan texnik еchim ishlab chiqildi. Ushbu texnik 
еchimning yangiligi unga asosdangan qurilma sug‘orish uchun egat ochish bilan bir 
vaqtda uning ma’lum uchastkalarida g‘o‘zani bostirib sug‘orish pallarini 
shakllantirish uchun ko‘ndalang tuproq uyumlarini xosil kiladi. Ya’ni agregat bir 
o‘tishda xam sug‘orish egatlarini ochadi, xam bostirib sug‘orish pallarini 
shakllantirish uchun ko‘ndalang tuproq uyumlarini xosil qiladi. Xozirgi vaqtda 
ushbu jarayonlar aloxida aloxida KXU-4 kultivatori va KZU-0.3D kanalqozgich-
tekislagich qurilmasi bazasida tuzilgan agregatlar yoki qo‘l kuchi bilan bajariladi. 
Paxtachilikda bostirib sug‘orish pallarini shakllantirish uchun biz 
tomonimizdan 
yuqorida 
qayd 
qilingan 
texnik 
еchimga 
asoslangan 
mexanizatsiyalashgan usulda g‘o‘za qator oralarida ko‘ndalang tuproq uyumlarini 
xosil qiluvchi qurilma (1-rasm) ishlab chikildi. 

---