Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish

Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan 
foydalanish samaradorligini oshirish
 
 
258 
1-jadval 
Yer fondining toifalari va turlarini antropogen yuk
darajasi bo‘yicha tasniflanishi 
№ 
Yerdan foydalanish turlarini 
Antropogen yuk [AYu] 
Toifasi 
Ball 
AYu darajasi 
1 
Ijtimoiy bino еrlari, imorat bilan band еrlar, 
meliorativ qurilish holatidagi еrlar, bo‘z еrlar, 
ijtimoiy hovli, ko‘cha va maydon yo‘llari 
AYu6 
6 
Juda yuqori 
2 
Qishloq xo‘jaligi va tomorqalardagi ekin еrlari 
AYu5 
5 
Nisbatan yuqori 
3 
Suv ostidagi еrlar (suv omborlar va suv xavzalari, 
kanal, kolletor va zovurlar) 
AYu4 
4 
Yuqori
4 
Bog‘lar, uzumzorlar, tutzorlar, bog‘ va mevali 
daraxtzorlar, bog‘ va sabzovotchilik uyushmalari 
еrlari, METHlarning VI toifasiga qarashli еrlar 
AYu3 
3 
O‘rta 
5 
Qishloq xo‘jaligida foydalanilmaydigan еrlar, 
yaylovlar, pichanzorlar, o‘rmonzorlar (ixota va 
terakzorlar), METHlarning V toifasiga qarashli 
еrlar 
AYu2 
2 
Past 
6 
METHlar (1-IV toifalari), suv ostidagi еrlar 
(daryo, soy va ko‘llar), muhofaza qilinadigan 
o‘rmonlar va zahira еrlar
AYu1 
1 
Juda past 
Jadval O.I.Abduganiev (2023) tomonidan ishlangan. 
Sanoat, transport, aloqa, mudoqa еrlari,
aholi punktlari, qishloq xo‘jaligi еrlari 
va turli infratuzilmalardan iborat еrlarda AYu katta bo‘lganligi uchun eng yuqori 
ballga ega. Eng past ball bilan tabiiy landshaftlar, METHlarning asosiy toifalari va 
tabiiy o‘rmonlar baholanadi. AYu bo‘yicha еr fondining toifalari va turlarining 
maydon kattaliklari xisoblab chiqildi va 
Microsoft Excel dasturida ma’lumotlar 
bazasi yaratildi 
[3, 4].
Microsoft Excel dasturida asosida AYu bo‘yicha birlamchi 
ma’lumotlar qayta ishlanadi va 
koeffitsientlar hisoblab chiqiladi.
Olingan natijalar 
GAT-texnologiyasida qayta ishlanib, karta sxemalar tuziladi. 
Tadqiqotchilar 
tomonidan 
ishlab 
chiqilgan 
usullardan 
foydalanib, 
mintaqadagi еrdan foydalanish tuzilmasini tahlil qilish orqali antropogen yukini 
baholash hamda ekologik karkasni shakllantirish borasida asosli takliflarni ishlab 
chiqishimiz mumkin. Mintaqaning tabiiy, shuningdek, еr resurslari ustidan nazorat 
hududiy-ma’muriy birliklar doirasida amalga oshirilganligi sababli, ularning 
hududidagi landshaft-ekologik va tabiiy-xo‘jalik tizimlari ishning maqsadiga ko‘ra 
tadqiqot ob’ekti sifatida ko‘rib chiqiladi. Bu tadqiqotda axborot yig‘ish jarayonini 
osonlashtirishi va natijalarni amaliyotga tatbiq etish imkoniyatlarini oshirishga 
yordam beradi [3, 4].

---