Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan foydalanish samaradorligini oshirish

Anjuman: Resurstejamkor qishloq va suv xo‘jalik mashinalarini yaratish va ulardan 
foydalanish samaradorligini oshirish
 
 
53 
Ammo ularning ichida dunyo miqyosida ham eng rivojlangani koramolchilik, 
qo‘ychilik, cho‘chqachilik va parrandachilik xisoblanadi. 
Butun jahon oziq-ovqat tashkiloti (FAO) ning ma’lumotiga ko‘ra, 1990 yildan 
2012 yilgacha oraliqda qoramollar 1445 mln boshdan 1684 mln boshga, cho‘chqalar 
849 mln boshdan 966mln boshga, qo‘ylar 1795 mln boshdan 2165 mln boshga, 
parrandalar esa 11788 mln boshdan 24075 mln boshga ko‘paygan. Oldingi yillardagi 
o‘sish dinamikasiga asosan 2021 yilda dunyo miqyosida yirik shoxli qoramollar 1,9 
mlrd boshdan ko‘prog‘ni, cho‘chqalar 1 mlrd boshdan ko‘prog‘ni, parrandalar 30 
mlrd boshdan ko‘prog‘ni, qo‘ylar esa 2,5 mlrd boshga yaqinrog‘ini tashkil etishi 
bashorat qilinmoqda [8; 9].
1.1-jadval
Dunyo miqyosida chorva mollari sonining o‘sish dinamikasi (mln.) 
Chorva mollari turi 
1990 
2000 
2012 
2021* 
Yirik 
shoxli 
qoramollar 
1145 
1467 
1684 
1900 
Cho‘chqalar 
849 
856 
966 
1000 
Parrandalar 
11788 
16077 
24075 
30000 
Qo‘ylar 
1795 
1811 
2165 
2500 
2021 yil ma’lumotlari oldingi yillardagi dinamika bo‘yicha bashorat qilingan. 
Qoramol bosh soni eng ko‘p davlatlar Hindiston (209 mln. bosh), Braziliya (163 
mln. bosh), Xitoy (116,5 mln. bosh), AQSH (101,5 mln. bosh), Argentina (51,7 mln. 
bosh), Rossiya (31,7 mln.bosh) xisoblanadi. Cho‘chqachilik bo‘yicha еtakchi 
davlatlar Xitoy (468 mln. bosh), AQSH (56,2 mln. bosh), Braziliya (36,9 mln. bosh), 
Germaniya (24,3 mln. bosh), Rossiya (19,5 mln. bosh) xisoblansa, qo‘ychilik 
rivojlangan davlatlar Xitoy (133 mln. bosh), Avstraliya (130 mln. bosh), Hindiston 
(56,5 mln. bosh), Eron (52,0 mln. bosh), Yangi Zelandiya (47,4 mln. bosh), Buyuk 
Britaniya (42,6 mln. bosh), Turkiya (33,1 mln. bosh), Pokiston (30,5 mln. bosh), 
JAR (29,2 mln. bosh), Rossiya (21,7 mln. bosh) xisoblanadi [8]. Markaziy Osiyo 
davlatlari bo‘yicha 2019 yilda O‘zbekistonda yirik shoxli qoramollar soni 12726,6 
ming bosh bo‘lsa, Qozog‘istonda 7,1 mln, Turkmanistonda 2,4 mln bosh, 
Tojikistonda 2,3 mln bosh va Qirg‘izistonda esa 1627296 ming boshni tashkil etgan 
[9]. Ma’lumki, chorvachilik O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligining ham asosiy 
tarmog‘i hisoblanadi. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 2021 yilda respublikamizda 
jami chorva mollari soni 35 mln. 941,3 ming boshga еtgan va shundan, yirik shoxli 

---