Anvarovna Yo‘nalish: Ingliz tili

OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG'ONA DAVLAT UNIVERSITETI


Fakultet: Chet tillari Magistr: Yusupova Muazzam Anvarovna
Yo‘nalish: Ingliz tili Ilmiy rahbar:FFN professori
M. Qaxxorova
O‘quv yillari: 2021-2023 Mutaxassisligi: linvistika
(Ingliz tili)


MAGISTRLIK DISSERTATSIYASIGA ANATATSIYA
Hozirgi jahon tilshunosligida til hodisalarini boshqa fanlar, ayniqsa, madaniyatshunoslik bilan bog‘lab o‘rganish asosiy metodologik mezon sifatida qaraladi. O‘tgan o‘n yillikda ana shu ikki fan asosida lingvomadaniyat fani vujudga keldi. Ushbu ilmiy paradigmada antropotsentrik tamoyil o'ziga xos tarzda namoyon bo'ladi.
Ko‘p madaniyatli dunyoda fan va texnikaning izchil rivojlanishi yoshlardan bir necha tillarni chuqur bilishni talab qiladi. Bu, o‘z navbatida, o‘rganilayotgan tilning fonetik, leksik, grammatik xususiyatlarinigina emas, balki milliy madaniyat, ma’naviyat, milliy-mental xususiyatlarni aks ettiruvchi hodisalarni ham talab qiladi. Bu borada mamlakatimizda “ilmiy-innovatsion salohiyatdan keng foydalanish, ilmiy, intellektual va moliyaviy resurslarni to‘liq safarbar etish, kelgusida ilm-fanni uzluksiz isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlarini belgilash”ga asosiy e’tibor qaratilmoqda.
Tadqiqotning maqsadi o‘zbek va ingliz tillarida an’analarni ifodalovchi leksik birliklarning lingvistik va madaniy jihatlarini o‘rganishdan iborat.
Tadqiqot vazifalariga quyidagilar kiradi:
o‘zbek va ingliz tillarida an’analarni ifodalovchi leksik birliklarning lingvistik, madaniy, semantik, funksional va uslubiy xususiyatlarini aniqlash;
ingliz tiliga xos leksik birliklarning o‘zbek leksikasiga o‘zlashtirilishi jarayonida an’analarni ifodalovchi leksik birliklarning lingvistik-madaniy nuqtai nazardan o‘zgarishini tahlil qilish;
qiyosiy tillarda ingliz tilini o‘qitishda mazmun rejasi va ifoda rejasining o‘ziga xosligini hisobga olish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqish.
rivojlanish.
Tadqiqot ob'ekti o'zbek va ingliz tillarida an'analarni ifodalovchi leksik birliklarni lingvomadaniy birliklar sifatida qo'llash jarayonidir.
predmeti o‘zbek va ingliz tillarida urf-odatlarni ifodalovchi leksik birliklarning lingvistik-madaniy semantikasi, vazifasi hisoblanadi. Adabiyot va me'yoriy hujjatlarni tahlil qilish. “Dunyoning lingvistik manzarasi” metaleksemasining ilmiy jihatdan aniqlanishi hozirgi zamon tilshunosligining tadqiqot doirasini kengaytirishda katta ahamiyatga ega. Ma’lumki, Leo Vaysgerber (1899-1985) fanga “dunyoning lingvistik rasmi” (sprachliches Weltbild) tushunchasini kiritgan.
Ammo shuni ta'kidlash kerakki, dunyoning lingvistik landshafti tushunchasi lisoniy nisbiylik nazariyasi mualliflarining asarlarida o'z aksini topgan. Bu tushuncha E.Sepir asarlarida bir tildan ikkinchi tilga o‘tish psixologik jihatdan bir geometrik mos yozuvlar ramkasidan ikkinchisiga o‘tishga o‘xshashligi ta’kidlangan.
L.S.Vigotskiy, A.V.Bondarko, V.A.Stepanenko, VI til shaxsi tomonidan madaniyat mazmunini anglash atrofdagi voqelikni bilishda katta ahamiyatga ega. Karasik, AN Moroxovskiy, NG Komlev, ES Kubryakova va boshqalarning fundamental asarlarida ko'rsatilgan.
Tadqiqotning metodologik asoslari. Tanlangan mavzuni yoritishda urf-odatlarni ifodalovchi leksik birliklar ma’nosini mazmunan tahlil qilish, leksik tasvirlash usuli, lingvkulturalizmalarning semantik tuzilishini aniqlash usuli, diskursiv tahlil usuli, transformatsion tahlil elementlaridan foydalanildi.
Tadqiqotning amaliy natijalari. Dissertatsiya tadqiqotining xulosalaridan filologiya fakultetlarining bakalavriat dasturlari va o‘quv-uslubiy majmualarini takomillashtirishda foydalanish mumkin.
Tadqiqotning nazariy va amaliy ahamiyati. Bitiruv malakaviy ishi natijalarining ilmiy ahamiyati shundaki, nazariy xulosalar va olingan ma’lumotlar chet tillarini o‘qitish metodikasi va mazmunini takomillashtirishga xizmat qilishi mumkin.
Dissertatsiya tadqiqotining tarkibi. Dissertatsiya kirish, uch bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati va ilovadan iborat. Ishning hajmi 80 bet.


Ilmiy rahbar: M.Qaxxorova
Farg‘ona davlat universiteti
f.f.n.professor


Magistratura talabasi Yusupova M