Аҳоли статистикаси

**Солоу модели Америка иқтисодчиси Роберт Солоу номи билан аталган бўлиб, у 1950-1960 йилларда ишлаб чиқилган, 1987 йилда иқтисодий ўсиш назариясини ишлаб чиққани учун Солоу халқаро Нобель мукофотини олган. Солоу модели ишлаб чиқариш ҳажмига вақт давомида учта омилнинг қай тарзда таъсир қилишини кўрсатади: жамғарма; аҳолининг ўсиши; хронологик жараён.

Биринчидан, аҳолининг ўсиши иқтисодий ўсиш сабабларини тахмин қилиш имконини беради. Барқарор иқтисодиёт ва аҳоли сонининг ўсиб бориш шароитида битта ишчига ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати ўзгаришсиз қолади. Чунки ишлаб чиқаришда банд бўлган ишчилар сони, капитал ва ишлаб чиқариш ҳажми бир хил суръатларда ўсади.

Биринчидан, аҳолининг ўсиши иқтисодий ўсиш сабабларини тахмин қилиш имконини беради. Барқарор иқтисодиёт ва аҳоли сонининг ўсиб бориш шароитида битта ишчига ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати ўзгаришсиз қолади. Чунки ишлаб чиқаришда банд бўлган ишчилар сони, капитал ва ишлаб чиқариш ҳажми бир хил суръатларда ўсади.

Демак, аҳолининг ўсиш суръати халқ фаровонлигини узоқ муддатга ўсишига сабабчи бўла олмайди. Чунки барқарор иқтисодиёт шароитида битта ишчига ишлаб чиқарилган маҳсулот ўзгаришсиз қолади. Аммо аҳолининг ўсиши ялпи миллий маҳсулот ишлаб чиқарилишининг ўсишига сабаб бўлиши мумкин.

Иккинчидан, аҳолининг ўсиши: нима учун айрим мамлакатлар тараққий этган, бой айримлар эса қолоқ, камбағал, - деган саволга жавоб беради.

Иккинчидан, аҳолининг ўсиши: нима учун айрим мамлакатлар тараққий этган, бой айримлар эса қолоқ, камбағал, - деган саволга жавоб беради.

Аҳоли ўсишининг тезлашуви ишловчилар сонининг кўпайишига натижада уларнинг капитал билан қуролланганлигини пасайтиради. Бу ҳол эса меҳнат унумдорлигининг пасайишига олиб келади. Шунга асосланиб Солоу қуйидагича хулосага келади: аҳоли ўсиши юқори бўлган мамлакатда жон бошига ишлаб чиқарилган ялпи миллий маҳсулот қиймати паст даражада бўлади.

Учинчидан, аҳолининг ўсиш даражаси капитал жамғармаси даражасига таъсир қилади. Олтин қоидага асосланган жамғарма даражасининг* ўсиб бориши, иқтисодий ўсишни таъминлайди. Шу давр ичида капитал билан қуроланганлик ва меҳнат унумдорлиги даражаси юқори бўлади. Шулар эвазига жон бошига тўғри келган даромад ҳам юқори даражада бўлади.