Aqsh siyosiy tizimida ikkita asosiy partiya mavjud: Demokratik va Respublikachilar

Davlat miqyosining o'sishi

Prezident Franklin Ruzvelt ma'muriyatidan beri AQSh davlat apparati ko'lami sezilarli darajada oshdi. Buyuk Depressiya davridagi ishsizlik va azob-uqubatlarga barham berish uchun Ruzveltning “Yangi kelishuv” deb nomlanuvchi siyosati koʻplab yangi ijtimoiy dasturlarni ishga tushirdi va mavjudlarini kengaytirdi. Davlat boshqaruvi ko'lamining o'sishiga Qo'shma Shtatlarning Ikkinchi Jahon urushi davrida va undan keyin eng yirik harbiy kuchlardan biriga aylanishi ham yordam berdi. Urushdan keyingi davrda shaharlar va chekka hududlarning o'sishi bilan kommunal xizmatlarning kengayishi maqsadga muvofiq bo'ldi. Ta'limga bo'lgan talab ortib borishi bilan davlat maktab va kollejlarni saqlash uchun sezilarli darajada ko'proq mablag' ajrata boshladi. 1960-yillarda ilmiy-texnikaviy taraqqiyotga boʻlgan umummilliy intilish koʻplab yangi muassasalarning paydo boʻlishiga va koinotni oʻrganishdan tortib sogʻliqni saqlashgacha boʻlgan sohalarga davlat investitsiyalarining sezilarli darajada oshishiga olib keldi. Ko'pgina amerikaliklarning 20-asr boshida mavjud bo'lmagan sog'liqni saqlash va pensiya dasturlariga qaramligi ortib borishi natijasida federal xarajatlar yanada oshdi.
Ko'pgina amerikaliklar Vashingtondagi federal hukumatning haddan tashqari shishganiga ishonishadi, ammo bu haqiqatni bandlik statistikasi tasdiqlamaydi. Davlat sektorida, albatta, ish bilan bandlikning sezilarli o'sishi kuzatildi, lekin asosan davlat va mahalliy hokimiyatlar darajasida. 1960-1990 yillarda shtat va mahalliy davlat xizmatchilari soni 6,4 milliondan 15,2 millionga ko'tarildi, federal davlat xizmatchilari soni esa bir oz o'sdi - 2,4 milliondan 3 milliongacha. Federal hukumatdagi ish o'rinlarining qisqarishi natijasida 1998 yilga kelib bu ko'rsatkich 2,7 millionga kamaydi, biroq bu pasayish o'sha yili deyarli 16 millionga yetgan shtat va mahalliy bandlikning o'sishi bilan qoplandi. (AQSh Vyetnam urushi paytida 1968 yilda AQSh harbiy xizmatchilari qariyb 3,6 million kishidan 1998 yilda 1,4 millionga kamaydi.)
1970, 1980 va 1990-yillarda kengroq davlat xizmatlarini moliyalashtirish uchun soliqlarni oshirish, shuningdek, amerikaliklarning "katta davlat" ni umuman yoqtirmasliklari va davlat xizmatchilari kasaba uyushmalarining kuchayib borishi ko'plab yuqori darajadagi rahbarlarni shtat shunday emasmi degan savolga olib keldi. eng samarali xizmat ko'rsatuvchi provayder. Yangi so'z - xususiylashtirish - davlat hokimiyatining ayrim funktsiyalarini xususiy sektorga o'tkazish jarayonining ta'rifi sifatida butun dunyoda tezda mashhur bo'ldi.
Qo'shma Shtatlarda xususiylashtirish birinchi navbatda shahar va mintaqaviy darajada amalga oshirildi. Yirik shaharlar, jumladan Nyu-York, Los-Anjeles, Filadelfiya, Dallas va Feniks xususiy kompaniyalar yoki notijorat tashkilotlarni ko'cha yoritgichlarini ta'mirlash va qattiq maishiy chiqindilardan tortib kommunal xizmatlar tomonidan ilgari bajarilgan turli xil ishlarni bajarishga jalb qila boshladilar. ma'lumotlarni qayta ishlash va qamoqxonalarni saqlash uchun tasarruf etish. Shu bilan birga, ba'zi federal muassasalar o'z faoliyatini qisman xususiy korxonalar qiyofasida va o'xshashida qayta qurishga harakat qilishdi: masalan. AQSh pochta xizmati soliqdan kelib chiqadigan byudjetdan ajratmalarga tayanmasdan, asosan o'zini-o'zi moliyalashtirish asosida ishlaydi.
Biroq, davlat xizmatlarini xususiylashtirish bahsli masala bo'lib qolmoqda. Uning tarafdorlari bu xarajatlarni kamaytiradi va samaradorlikni oshiradi, deb hisoblasa, muxoliflar esa buning aksini ta'kidlab, xususiy tadbirkorlar daromad olishi kerakligini va ularning faoliyati har doim ham samaraliroq bo'lmasligini ta'kidlamoqda. Tabiiyki, davlat xizmatlari kasaba uyushmalari aksariyat xususiylashtirish rejalariga keskin qarshi. Ularning ta'kidlashicha, ba'zi hollarda xususiy pudratchilar shartnomalarda g'alaba qozonish uchun o'z takliflarini past baholaydilar va keyinchalik narxlarni sezilarli darajada oshiradilar. Xususiylashtirish tarafdorlari, agar xususiylashtirish raqobatni rag‘batlantirsa, samarali bo‘lishi mumkinligini ta’kidlamoqda. Ba'zida xususiylashtirish tahdidi hatto mahalliy davlat xizmatchilarini yaxshiroq ishlashga undashi mumkin.
Hukumatni tartibga solish, davlat xarajatlari va farovonlikni isloh qilish boʻyicha bahslar koʻrsatganidek, AQSh mustaqillikka erishganidan 200 yildan koʻproq vaqt oʻtgan boʻlsa ham, davlatning milliy iqtisodiyotdagi oʻrni dolzarb munozaralar mavzusi boʻlib qolmoqda.