Architecture & Construction

Statik va moslashuvchan budjetlarda tafovutlarni aniqlash

Suxrobov Baxtiyorjon

Statik budjet

Statik byudjet - bu ko'rib chiqilayotgan davr boshlanishidan oldin ishlab chiqilgan kirish va chiqishlar bo'yicha taxmin qilingan qiymatlarni o'z ichiga olgan byudjet turi. Statik byudjet - ma'lum bir davr uchun daromadlar va xarajatlarning prognozi - sotish va ishlab chiqarish hajmining o'sishi yoki kamayishi bilan ham o'zgarishsiz qoladi. Biroq, haqiqatdan keyin olingan haqiqiy natijalar bilan taqqoslaganda, statik byudjetlardan olingan raqamlar haqiqiy natijalardan ancha farq qilishi mumkin. Statik byudjetlardan buxgalterlar, moliya mutaxassislari va vaqt o'tishi bilan kompaniyaning moliyaviy ko'rsatkichlarini aniqlashga intilayotgan kompaniyalarning boshqaruv guruhlari foydalanadilar.

Statik byudjetlardan ko'pincha notijorat, ta'lim va davlat tashkilotlari foydalanadilar.
Statik byudjet davr boshlanishidan oldin ishlab chiqilgan kirish va chiqishlar bo'yicha kutilgan qiymatlarni o'z ichiga oladi.
Statik byudjet ma'lum bir davr uchun daromadlar va xarajatlarni bashorat qiladi, ammo hatto ishbilarmonlik faoliyatidagi o'zgarishlar bilan ham o'zgarishsiz qoladi.
Statik byudjetdan farqli o'laroq, moslashuvchan byudjet sotish va ishlab chiqarish hajmining o'zgarishi bilan o'zgaradi yoki o'zgarib turadi.

Moslashuvchan budjet

Statik byudjetdan farqli o'laroq, moslashuvchan byudjet sotish, ishlab chiqarish hajmi yoki biznes faoliyati o'zgarishi bilan o'zgaradi yoki o'zgarib turadi. Moslashuvchan budjetdan, masalan, sotish mavsumiyligi sababli ishlab chiqarish hajmi oshganda qo’shimcha xom ashyo kerak bo’lgan hollarda foydalanish mumkin. Shuningdek, band bo'lgan vaqtda ortiqcha ish uchun kerak bo'lgan vaqtinchalik xodimlar yoki qo'shimcha ishchilar moslashuvchan byudjetdan ko’ra statik budjetdan foydalanganlari yaxshiroq.

Masalan, aytaylik, kompaniyada savdo komissiyalari uchun statik byudjet bor edi, unga ko'ra kompaniya rahbariyati savdo xodimlariga komissiya to'lash uchun 50 ming dollar ajratdi. Sotishning umumiy hajmidan qat'i nazar - 100 000 yoki 1 000 000 AQSh dollari bo'lishidan qat'i nazar, bitta ishchi uchun komissiya byudjetning 50 000 AQSh dollariga teng miqdorda ajratiladi. Biroq, moslashuvchan byudjet menejerlarga savdo komissiyalarini hisoblashda sotish foizini belgilashga imkon beradi. Rahbariyat sotilgan mahsulotning umumiy hajmi uchun 7% komissiya tayinlashi mumkin. Garchi moslashuvchan byudjet bo'lsa ham, savdo komissiyalari ko'paygan sari xarajatlar o'sishi mumkin, qo'shimcha sotishdan tushgan daromad ham o'sadi.
Statistik byudjetni byudjetlashtirish jarayonining boshqa yo'nalishlari (masalan, moslashuvchan byudjet va amaldagi natijalar) bilan taqqoslaganda, byudjet farqlarining ikki turini aniqlash mumkin: