Arnawli bilimlentiriw ministrligi

---

1 
 
ÒZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HÀM ÒRTA 
ARNAWLI BILIMLENTIRIW MINISTRLIGI 
BERDAQ ATINDAǴI QARAQALPAQ MÀMLEKETLIK 
UNIVERSITETI 
Sirtqi bólim Ekonomika fakulteti 
Makro ekonomikaliq analiz hám prognozlastiriw pàninen 
 
 Kurs jumisi 
 
Tema: Mámleket ekonomikasiniń básekige shidamliliǵin asiriw 
faktorlari hám baǵdarlari 
 
 
Orinlaǵan:
411-topar studenti Xamzaeva G 
Qabilladi: Aytbaev Artiqbay 
 
Nokis 2022-jil  

---

2 
 
M A Z M U N I :

 
 
I.bap Kirisiw
1.1 Bankler, bank sisteması jáne onıń rawajlanıw basqıshları. 
1.2 Ózbekstan Respublikası Oraylıq bankiniń wazıypaları hám funksiyaları. 
1.3 Kommerciya bankleri hám olardıń shólkemlestirilgen dúzilisi. 
II. bap Tiykarǵi bólim 
2.1 Kredit awqamları, lombard shólkemleri hám mikrokredit shólkemleriniń 
quramı hám wazıypaları. 
2.2 Ekonomikanı modernizaciyalaw sharayatında Ózbekstan Respublikası bank 
sistemasın hám de nobank shólkemleri iskerligin 2011-2015 jıllarda 
rawajlandırıw baǵdarları. 
Juwmaq 
Ádebiyatlar dizimi 

---

3 
 
I.bap Kirisiw 
 
Ekonomika jámiyet ómiriniń zárúrli tarawlarınan biri bolıp, insan 
rawajlanıwı dáregin quraydı. Ol jaǵdayda insanlar ózleriniń materiallıq hám 
ruwxıy mútajliklerin qandırıw maqsetinde túrli naǵıymet hám qurallardı islep 
shıǵaradılar hám óz-ara ekonomikalıq munasábetlerge kirisiwediler. 
Ekonomikalıq turmıs adamlardıń social, materiallıq, siyasiy turmıs 
tarawlarınıń materiallıq tiykarın quraydı hám olardıń rawajlanıwına tásir kórsetedi. 
Usı waqıtta, jámiettiiń sociallıq-siyasiy hám mámleket sisteması ekonomikaǵa 
saldamlı tásir etedi. 
Burınǵı totalitar, basqarıw -buyrıqpazlıq sisteması sharayatında siyasat 
ekonomikadan ústin bolıp, onıń rawajlanıw baǵdarların belgilep bererdi. Bul 
basqarıw princpınıń ekonomikalıq negizin mámleket hám kolhoz-kooperativ 
múlkshilik formalarınan ibarat putkil xalıq múlki tashkil etardi. Mámleket tiykarǵı 
islep shıǵarıw fondlarining 90 procentten aslamına iye bolıp, ekonomikada jalǵız 
hákimlikti ornatǵan edi. Bunıń áqibetinde mámleket ekonomikanı, ekonomikalıq 
turmıstı bir oraydan basqarıw -buyrıqpazlıq tiykarında basqarib barar edi. 
Jámiyet aǵzaları social mulkka iyelik qılıw huqıqınan juda edi. 
Isbilermenlik, biznes menen shuǵıllanıw nızam menen qadaǵan etilgen edi. 
Bunday iskerlik menen shuǵıllanganlar alıpsatar, jat element retinde jınayatlı 
juwapkerlikke tartılar edi. 
Adamlardıń múlkten, onıń nátiyjelerin ıqtıyar etiwden biyganalashganligi 
sebepli, miynet motivatsiyası tómen. Sońı nátiyjede burınǵı birlespe tereń 
páseńlewge dus keldi. 
Ekenin aytıw kerek, shaxstıń mal-múlkli bolıw, erkin kásip tańlaw, ádalatlı 
miynet sharayatlarında islew, ózi qálegen ekonomikalıq iskerlik túri menen erkin 
shuǵıllanıw hám de soǵan muwapıq shegaralanbaǵan dáramat alıw hám jaqsı jasaw 
múmkinshiliklerine ıyelew sıyaqlı huqıqların ámelge asırıwdı tek social 
jóneltirilgen bazar ekonomikasıǵana támiyinlewge ılayıq bolıp tabıladı. 
Ǵárezsizlikke erisken Ózbekstan social jóneltirilgen bazar ekonomikasına 
tiykarlanǵan demokratiyalıq huqıqıy mámleketti hám puqaralıq jámiyetin qurıw 
maqsetinde túpkilikli reformalardı ámelge asırıp atır. 
SHuning ushın da Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyasında «bozor 
munasábetlerin rawajlandırıwǵa qaratılǵan Ózbekstan ekonomikasınıń negizin 
túrme-túr sırtqı kórinisler degi múlk quraydı. Mámleket qarıydarlardıń huqıqı 
artiqmashliǵin esapqa alıp, ekonomikalıq iskerlik, isbilermenlik hám miynet qılıw 

---

4 
erkinligin, barlıq múlk formalarınıń teń haqılıgini hám huqıqıy tárepten teppe-teń 
qáwipsizlik etiliwin kepilliklaydi»1 dep belgilep qoyılǵan. 
Ámeldegi reformalardıń tiykarǵı maqseti haqqında Ózbekstan Respublikası 
Prezidenti I. A. Karimov: «Barlıq reformalardıń ekonomikalıq, demokratiyalıq, 
siyasiy reformalardıń túp maqseti insanǵa múnásip turmıs hám iskerlik 
sharayatların payda etiwden ibarat»1,- dep aytıp ótken