Қарши филиали ахборот технологиялар факультети

Ахборот тихими. Тегишли ташкилотлар (объектлар)да фаолият кўрсатувчи 
ва турлича тўзилувчи ахборотлар мажмуи унинг ахборот тизимини ташкил этади. 
Ахборот тизимларининг асосий вазифаси — барча ресурсларни самарали 
бошқариш учун ташкилотларга керакли бўлган ахборотларни илшаб чиқиш, 
ташкилотни бошқариш учун ахборот ва техникавий муҳитни яратишдан иборат. 
Бошқарув тизимини кўриб чиқиш давомида бошқарувнинг қуйидаги учта 
даражасини ажратиб кўрсатиш мумкин: стратегик, тактик ва тезкор (1.8-расм). Ушбу 
ҳар бир даражанинг ўз вазифалари бўлиб, уларни ҳал этишда ахборотга бўлган 
эхтиёж, яъни ахборот тизимига нисбатан талаб юзага келади. Бу талаблар ахборот 
тизимидаги тегишли ахборотларга қаратилган. Ахборот технологиялари талабларни 
қайта ишлаш ва мавжуд ахборотлардан фойдаланиб жавобларни шакллантиршни 
имконини беради. Шундай қилиб, бошқарувнинг ҳар бир даражасида керакли 
қарорни қабул қилиш учун асос бўлувчи ахборот пайдо бўлади. 
Бошқарув даражаси аҳамиятлигига кўра қанча юқори бўлса, мутахассислар 
ва менежерларнинг ахборот технологиялари ёрдамида балжарадиган иш ҳажми 
шунча кам бўлади. Бироқ, бу ҳолда, ахборот тизимининг мураккаблиги ва 
интелектуал имконияглари ҳамда менежернинг қарор қабул қилиш чоғидаги роли 
ортади. Бошқарувнинг ҳар қандай даражаси турли микдор ва турли даражадага 
ахборотга мухтож бўлади. 
Ҳозирги кунда ахборот тизими ҳақида компьютер техникаси ёрдамида амалга 
оширилган тизим деган фикр юзага келган. Ахборот технологиялари каби ахборот 
тизимлари ҳам техник воситалардан фойдаланиб ва уларсиз ҳам фаолият 
кўрсатиши мумкин. Бу иқтисодий жиҳатдан мақсадга мувофиқ масала. 
Ташкилот ахборот тизимида ахборот ҳажмининг усиши, уни янада мураккаб 
усулларда қайта ишлашни тезлаштириш эх;тиёжи ахборот тизишнинг ишини 
автоматлаштириш, яъни ахборотларни қайта ишлашни автоматлаштириш 
заруриятини келтириб чиқаради. 

---

11 
Автоматлаштирилмаган ахоорот тизимида ахоорот ва қарорлар қабул қилиш 
билан боғлиқ барча ҳаракатлар инсон томонидан амалга оширилади. Ахборотни 
қайта ишлаш жараёнини автоматлаштириш алгоритмлар доирасида ҳал қилувчи 
қоидаларни қайта ишлашнингг юзага келишига олиб келади. Бу ҳам ўз навбатида 
«соф ахборот тизими»нинг бошқарув ахоорот тизимига, яъни бошқарув жараёнида 
қўлланиладиган маълумотларни йиғиш, сақлаш, тўплаш, қидириш, қайта ишлаш ва 
ўзатиш тизимига айланишига олиб келади. Ахоорот тизимида бошқариш ва 
шунингдек инсоннинг қарор қабул қилиш бўйича иши қисман амалга оширилган.