Asinxron mashinalar 8-ma’ruza. Asinxron mashinalarni tuzilishi va ishlash printsipi

Tayanch iboralar. Magnit yurituvchi kuch, elektr yurituvchi kuch, yurgizish toki, kritik sirpanish, rotor toki chastotasi.

11-MA’RUZA. ASINXRON MOTORNING ALMAShTIRISh SXEMASI VA VEKTOR DIAGRAMMASI.

Mavzu rejasi.

1. 
   asinxron motor almashtirish sxemasi.
   
2. 
   asinxron motor vektor diagrammasi.
   
3. 
   asinxron motor ish rejimlari.
   

Foydalanilgan adabiyotlar:

10. 
    Ibrohimov U. Elektr mashinalari. O’qituvchi, 1989 y.
    
11. 
    Majidov A.T. «Elektr mashinalari va elektr yuritmalari». Toshkent, O’qituvchi, 2003 y.
    
12. 
    Vol’dek A.I. Elektricheskie mashini. L.: «Energiya», 1974 g.
    

Transformatordagi kabi asinxron motorning xam ish rejimini taxlil kilishda uning almashtirish sxemasidan foydalanish kulaydir. Umuman, asinxron motorning xam transformatordagi kabi stator va rotor chulgamlarini tegishlicha birlamchi va ikkilamchi chulgam deb karash mumkin. Bu chulgamlar orasidagi boglanish transformatordagidek magnit xodisasiga asoslangandir. YUklangan asinxron motorning almashgirish sxemasini kurish uchun aylanayotgan rotor elektr zanjirini unga ekvivalent bo’lgan tso’zgalmas rotor zanjiri bilan almashtirish kerak.

Ekvivalent rotor zanjirining parametrlari shunday tanlanishi kerakki, motorning manbadan olayopan kuvvati, rotorga uzatilayotgan elektromagtsit kuvvat o’zgarmas bo’lishi kerak. Buning o’cho’n rotornyng ekvivalent va xakikiy zanji ridagi tok I₂ va EYUK Ye₂ orasidagi faza siljish burchagi bir xil bo’lishi kerak, Shunday sharoitdagina ekvivalent va xakikiy mashina rotor va sgator chulgamlarining umumiy magnitlovchi kuchi bir xil bo’ladi.
rasmda ekvivalent ko’zgalmas rotorning almashtirish sxemasi ko’rsatilgan. Bu yerda rotorning aktiv karshiligi $2/5 ikkita tashkil etuvchi sifagida berilgan Bular asinxron motorning to’la almashtirish sxemasini tuzishga imkon beradi

20-rasm. Asinxron motorni almashtirish sxemasi va vektor diagrammasi.
Almashtirish sxemasidan karshiliklardagi kuvvat isrofi stator va rotor chulgamlaridagi elektrik kuvvat isrofiga teng ekanligi kelib chikadi:
karshilikdagi kuvvat isrofi statorning po’lat o’zagidagi magnig kuvvat isrofiga teng, ya’ni asinxron motorning shaklidagi almashtirish sxemasi ko’rsatilgan.
Asikxron motorning vektor diagrammasi magnit okim F vektorini kurishdan boshlanadi chunki magnit okimi stator va rotor uchun umumiydir.
Stator va rotor chulgamlarida induktsiyalangan Ye va Ye'₂ EYUK lar magnit okimidan 90⁰ burchakka orkada koladi. Umumiy vektor diagrammasini kurishda ko’zgalmas ekvivalent rotorning EYUK asos kilib olinadi, chunki uning chastotasi manba chastotasiga tengdir. Ma’lumki, asinxron motorlarda salt ishlashdagi tok stator chulgamidagi nominal tokning 40—60% ini tashkil etadi. Salt ishlash tokining vektori magnit okimi vektoridan 8_P burchakka, po’lat o’zakdagi isroflar tufayli, siljigan bo’ladi. Odatda, §„ = 3° t 5° bo’ladi.
Asinxron motorni tormozlovchi momentning rotordagi tok kiymatiga va fazasiga ta’siri, rotor chulgami aktiv karshiligining o’zgarishi bilan aniklanadi. Shuning uchun ko’zgalmas rotorning chulgamidagi tok EYUK Ye'₂ dan burchakka kechikadi. Bu burchak asinxron motorning yuklanganligini ko’rsatadi va sirpanishning kamayishi bilan kamayib boradi.
asinxron motorlarda salt ishlash tokining kiymati nisbatan katta bo’lgani uchun faza siljish burchagining kiymati xam katta bo’ladi. Bunda motorning nominal kuv-vat koeffitsienti 0,7 - 0,8 ga teng bo’ladi.
NAZORAT SAVOLLARI.

1. 
   asinxron motor almashtirish sxemasini chizing.
   
2. 
   asinxron motor vektor diagrammasini chizing.
   
3. 
   asinxron motor ish rejimlarini ayting.