Asosiy qism 1 “Kiberxavfsizlik markazi” duk haqida umumiy ma’lumot

Antiverus va ularning turlari
Antivirus dasturlar kompyuterlarni zarar keltiruvchi dasturlardan himoya qilish maqsadida yaratilgan dasturlardir. Ular kompyuterlarni viruslar, truva atlar, spyware, adware va boshqa zarar keltiruvchi dasturlarga qarshi himoya qilish uchun foydalaniladi. Antivirus dasturlari quyidagi turlarda bo'lishi mumkin:

1. Signatura asosli antivirusslar: Ushbu turlar, zarar keltiruvchi dasturlar uchun imzolar (signaturalar) bazasini o'z ichiga olgan va keltiruvchi dasturlar imzolarini tekshirish va aniqlash uchun foydalanadi. Agar keltiruvchi dastur imzosiga ega bo'lsa, antivirus uning niqoyishini qiladi va unga qarshi harakat qiladi.

2. Heuristik asosli antivirusslar: Heuristik asosli antivirusslar, keltiruvchi dasturlarni imzo bilan ta'riflashdan foydalanmasdan, potentsial keltiruvchi dastur xususiyatlarini aniqlayish uchun so'rovlar, analiz va modellash asosida ishlaydigan algoritmlardan foydalanadi. Ular yangi va nol emas dasturlarni tan oladilar.

3. Povedencheskiy asosli antivirusslar: Bu antivirusslar dastur ishlashning odatiy ravishini o'rganish uchun foydalaniladigan texnologiyalardan foydalanadi. Ular dasturning qulayliklari, fayl faolligi, ma'lumotlar bazasiga kirish kiritish jarayonlarini kuzatib boradilar va zarar keltirish mumkin bo'lgan faoliyatni aniqlash uchun alarm chiqarishadi.

Axborot himoya vositalari ularning turlari
Axborot himoya vositalari, kompyuterlarni, tarmoqlarni, ma'lumotlar bazalarini va shaxsiy ma'lumotlarni zarar keltiruvchi dasturlar, hakerlar va hujumlariga qarshi himoya qilish uchun ishlatiladigan vositalardir. Ular quyidagi turdagi bo'lishi mumkin:

1. Antivirus dasturlar: Antivirus dasturlari, zarar keltiruvchi dasturlar va viruslarga qarshi himoya qilish uchun ishlatiladi. Ular keltiruvchi dasturlarni aniqlash, nusxalanish va o'chirish imkonini beradi.

2. Firevoll to'plamlari: Firevoll to'plamlari tarmoqlarni zarar keltiruvchi hujumlarga qarshi himoya qilish uchun ishlatiladi. Ular tarmoq trafikini tekshirib, zararli hujumlar bilan bog'liq IP manzillarini bloklayadi.

3. Intrusion Detection/Prevention System (IDS/IPS): IDS/IPS vositalari tarmoqni zarar keltiruvchi hujumlarga qarshi himoya qilish uchun foydalaniladi. Ular tarmoqdagi yozuvlarni (loglar) tekshirib, zararli faoliyatni aniqlayadi va kerakli qarorlar bilan yo'l qo'yadi.

4. Virtual Private Network (VPN): VPNlar tarmoqlar orasidagi ma'lumotlar almashishini shifrlab o'tkazish uchun ishlatiladi. Ular foydalanuvchilar va tarmoq administratorlari uchun xavfsiz va maxfiy uzluksiz kanallar yaratishga imkon beradi.