Assembler tili mashina tilining ramziy ifodasidir. Dastur matnini yozishda yaroqli belgilar lotin harflaridir: a-z

9- Ma’ruza asseMbler tilida dasturlash asoslari.
reJa:
1.asseMbler dasturlash tili va uning iMkoniyatlari .

2.asseMbler tili opertorlari va ularning qo‘llash .
3.asseMblerlash Jarayoni.
Assembler tili mashina tilining ramziy ifodasidir. Dastur matnini yozishda yaroqli belgilar lotin harflaridir: A-Z,a-z. Bunda katta va kichik harflar ekvivalent hisoblanadi; dan raqamlar 0 oldin 9 ; belgilar ? , @ , $ , _ , & ; ajratgichlar , . () < > { } + / * % ! « « ? = # ^ . Mashinaning eng past, apparat darajasidagi barcha jarayonlar faqat mashina tilining buyruqlari (ko‘rsatmalari) bilan boshqariladi. Bundan ko‘rinib turibdiki, umumiy nomga qaramay, har bir turdagi kompyuterlar uchun assembler tili har xil.
17-asrning boshlarida murakkab hisob-kitoblarga ehtiyoj paydo bo‘ldi. katta miqdordagi hisob-kitoblarni yuqori aniqlik bilan amalga oshirishga qodir hisobkitob moslamalari.
1642 yilda frantsuz matematikasi Paskal birinchi Paskalin mexanik hisoblash mashinasini yaratdi. 1830 yilda ingliz olimi Babidj birinchi dasturlashtiriladigan hisoblash mashinasi («analitik mashina») g'oyasini taklif qildi. Uni bug 'bilan quvvatlantirish kerak edi va dasturlar perfokartalarda kodlangan edi. Ushbu g'oyani amalga oshirish mumkin emas edi, chunki mashinaning ayrim qismlarini yasashning iloji yo‘q edi. Hollerith punch-kartalari g'oyasini birinchi bo‘lib amalga oshirgan. U aholini ro‘yxatga olish natijalarini qayta ishlash mashinasini ixtiro qildi. Mashinasida u birinchi navbatda elektr energiyasini hisoblash uchun ishlatgan.
1930 yilda amerikalik olim Bush differentsial analizator - dunyodagi birinchi kompyuterni ixtiro qildi. Ikkinchi jahon urushi kompyuter texnologiyalarining rivojlanishiga katta turtki berdi. Harbiylarga kompyuter kerak edi, u 1944 yilda professor Eyknam tomonidan ixtiro qilingan dunyodagi birinchi raqamli kompyuter bo‘lgan Mark-1ga aylandi. Bunda elektr signallari va mexanik drayvlar kombinatsiyasi ishlatilgan. Olchamlari: 15 X 2,5 m., 750 000 dona. Men 23 sonli ikkita sonni 4 soniyada ko‘paytira oldim. 1946 yilda AQSh harbiy departamenti buyurtmasiga binoan bir guruh muhandislar birinchi elektron Eniak kompyuterini yaratdilar.
Ishlash: soniyada 5000 ta qo‘shish operatsiyasi va 300 ta ko‘paytirish operatsiyasi. Olchamlari: uzunligi 30 m, hajmi - 85 m3, vazni - 30 tonna. Ishlatilgan 18000 elektron pochta.
lampalar. Xronikali dasturga ega birinchi mashina - «Edsak» 1949 yilda, 1951 yilda esa mashina yaratildi « Univac ”- xronika dasturiga ega bo‘lgan birinchi seriyali kompyuter. Ushbu mashina magnit lentani birinchi bo‘lib ma'lumotlarni yozib olish va saqlash uchun ishlatgan.
Assembler tili dasturi deb nomlangan xotira bloklari to‘plamidir xotira segmentlari. Dastur ushbu blok-segmentlarning bir yoki bir nechtasidan iborat bo‘lishi mumkin. Har bir segment til jumlalari to‘plamini o‘z ichiga oladi, ularning har biri dastur kodining alohida qatorini egallaydi.
.
Tayyorlangan matn assemblerlar deb ataladigan maxsus dasturlar uchun manba ma'lumotlaridir. Assemblerlarning vazifasi dastur matnini mikroprotsessor tomonidan bajariladigan ikkilik ko‘rsatmalarga aylantirishdir. Agar sintaksis xatosi aniqlansa, natija kodi yaratilmaydi.
Bajariladigan faylni yaratish jarayoni ikki bosqichda amalga oshiriladi:
Asm -> .obj -> .exe / .dll / .com
Birinchi bosqichda (.asm -> .obj) .obj kengaytmali oraliq obyekt kodli fayllar assembler faylidan kompilyatsiya yo‘li bilan olinadi (bu holda qo‘shimcha inc fayllardan foydalanish mumkin).
. obj fayli sintaksis yoki semantik xatolarga duch kelmasa, optimallashtirilgan mashina kodini o‘z ichiga oladi. Assembly tili dasturi bilan manba faylida xatolar aniqlansa, dasturchiga aniqlangan xatolar ro‘yxati beriladi, unda xatolar ular topilgan qator raqami bilan ko‘rsatiladi.
Dasturchi tahrirlash va kompilyatsiya bosqichlarida dastlabki fayldagi barcha xatolar o‘chirilgunga qadar aylanadi. Ushbu bosqichda allaqachon tugallangan dasturni olish mumkin, lekin ko‘pincha unda ba'zi komponentlar yetishmaydi..
Agar kompilyator biron sababga ko‘ra (bunday faylga yo‘l noto‘g'ri yozilgan yoki fayl yo‘q) inc faylini topa olmasa, ogohlantirish beriladi va obj fayli olinmaydi. Dasturchilar dasturlarni turli xil dasturlash tillarida yozadilar, ularning ba'zilari to‘g'ridan-to‘g'ri kompyuter uchun tushunarli, boshqalari tarjimaning oraliq bosqichini talab qiladi. Mavjud yuzlab tillarni uchta umumiy turga bo‘lish mumkin:

1. 
   Mashina tillari
   
2. 
   Assembler tillari
   
3. 
   Yuqori darajadagi tillar.