Atmosfera havosini ajratish qurilmalari

ATMOSFERA HAVOSINI AJRATISH QURILMALARI
REJA:
1. Kriogen qurilmalarssikllari guruhlari.
2. YUqori bosimli havoni bir pog‘onali drosellash bilan bo‘lishssikli.
3. Bir qism havoni detanderda kengaytirish bilan o‘rta bosimdagi havoni bo‘lishssikli.
4. Trubadetander qo‘llab past bosimli havoni bo‘lishssikllari.
5. Suyuq havoni rektifikatsiyalash.
6.Atmosfera xavosini changdan, suv bugidan,uglerod dioksididan va atsetilendan tozalash.
7.Xavoni bulish kurilmalarining xillari.
8.Xavoni ajratish agregatlari.

1. 
   KRIOGEN KURILMALARssIKLLARI GURUXLARI.
   

Kriogen kurilmalar deb, sovuk xarorat xosil kiluvchi kurilmialarga aytiladi. Ular asosan uch guruxga bulinishi mumkin:

1. 
   Refrijeratorlissikllar, ya’ni suyuklikni buglatib, past xarorat xosil kiladiganssikllar. Bunga misol ilmiy tekshirish kriostatlarida past xarorat olish va saklash ( termos ) kurilmalari va xokazolar.
   
2. 
   Suyuklantiruvchissikllar - bular suyuk xoldagi azot, kislorod, vodorod, metan, geliy va xokazolarni olish uchun ishlatiladi.
   
3. 
   Gazlarni ajratish kurilmalarissikllari. Ularda gaz aralashmalarini ajratish jaraenida ularni kuruk tuyingan xolatga keltirib va keyinchalik suyuklantirib, xamda bu olingan suyuklikni rektifikatsiyalash kuzda tutiladi. Bulish maxsulotlarini ( kislorod, azot va boshkalar ) gaz va ayrim kurilmalarda esa, suyuk xolatlarda olish mumkin. Gazlarni ajratishssikllari sovutish usuliga karab uch asosiy xilga bulinishi mumkin:
   

a) Drossellash ta’sirini kullashssikllari. Bunga bir pogonali drossellashssikllari; xavoni ikki xil bosimlissikllari, xamda shussikllari oralik ammiakli va freonli ( metan va etan ftorxloridlarining texnikaviy nomi ; masalan: «Freon - 12» - bu SF₂C1₂ dir; uning kaynash xarorati minus 30^oS dir) sovutgichli xillari.
b) Adiabat kengayishni kullaydigan va tashkariga ish beradiganssikllar, ya’ni gazlarni detanderda kengayishi bilan ishlaydiganssikllar.
v) Drossellash va gazni detandarda kengaytirish kushmassikllari. Gazlarni uzgarmas bosimda sovutish va suyuklantirish uchun ma’lum bir minimam ish sarflamok kerak: 1 kg suyuk xavo olish uchun 293 K va R =O,1 Mpada O,68 Mjga teng minimal ish sarflanadi.

1.