Atrof muxit himoyasi va ekologiya

4. LABORATORIYA ISHI
Ammiak gazini aniqlash

- Qizil lakmus qog’ozi namlangan holda havoga tutilsa, ammiak bo’lsa ko‛karadi.

- Bromfenol Ko‛ki eritmasiga qog’ozni namlab havoda tutsak, ammiak bo’lsa, rangi o‛zgaradi.
- Filtr qog’ozidan yasalgan lentalar quyidagi tarkibli eritmaga ivitiladi
1) 60 ml bromfenol Kuki (0,2 g bromfenol Kuki 1 l dist.suv)
2) 20 ml 0,5 n Н₂SO₄ sulfat kislotasi
3) 16 ml glitserin
Bu holdagi eritmaga botirib tayyorlangan indikator qog’ozlari yengil sariq rangli bo’ladi, ammiak havoda mavjud bo’lsa, ko‛k ranga aylanadi.
5. LABORATORIYA ISHI
Simobni aniqlash

Buning uchun indikator qog’ozi tayyorlaniladi. 10% mis sulfatga teng miqdorda, 10% kaliy yod qo’shiladi.

Hosil bo’lgan quyqa cho’kkuncha kutiladi. So‛ng cho’kma distillangan suv bilan erkin yoddan tozalab yuviladi. Bir necha bor suvini almashtirib, keyin cho’kma filtrlanadi va shisha bankaga solinadi va unga etil spirti to bo‛tqa hosil bo’lgunga qadar qo’shiladi.
Hosil bo’lgan massa filtr qog’ozga surtiladi va quritiladi.
Qurigan filtr qog’ozi 1 sutka simob zahari gumon qilingan ish joyi havosiga osib quyiladi va nazorat toza qurigan filtr bilan solishtiriladi.
Agar havoda simob bug‛lari bo’lsa, filtr qog’oz ranggi pushti rangga kiradi. Bunga sabab komlpeks tuz hosil bo’ladi.
Yuqorida aytib o‛tilgan zaharli gazlarni aniqlash usuli buyicha tayyorlangan reaktivlarni filtr qog’ozga shimdirmay boshqa moddalarga qo‛llash mumkin.
Masalan, Pemza, glazurlanmagan fosfor, slikagel, allyumogelga o‛xshagan moddalar to‛g‛nogich boshiday keladigan kattalikda maydalanadi va bu g‛ovak moddelar reaktiv bilan ivitiladi. Tayyor bo’lgan donachalar shisha trubkalarga joylashtiriladi va ular orqali aspirator yoki, nasos yordamida havo tortiladi.
Rang yuqolishi yoki o‛zgarishiga qarab mavjud bo’lgan zaharli gazlar haqida xulosa qilinadi.
Zaharli moddalarni aniqlash uchun tayyorlanilgan reaktivlar shisha moslamaga solinadi, havo tortiladi, rang o‛zgarishiga va quyqa hosil bo’lishiga qarab havoning zaharli gazni qay biri bilan zaharlanganligi haqida xulosa qilinadi.