Аудит ва сифат назоратининг халқаро стандартлари: I қисм


Download 6.85 Mb.
Pdf ko'rish
bet202/295
Sana03.11.2023
Hajmi6.85 Mb.
#1742143
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   295
Ички аудит хизматининг хусусиятини, ўрнини ва фаолиятларини 
тушуниш 
82. Кўпгина йирик тадбиркорлик субъектларида, ички аудит хизмати 
бош раҳбариятга ва бошқарув юклатилган шахсларга тадбиркорлик 
субъектининг молиявий инструментлардан фойдаланишга тегишли 
назоратларини кўриб чиқишга ва баҳолашга имкон берадиган 
ишларни амалга ошириши мумкин. Ички аудит хизмати 
фирибгарлик ёки хатолик оқибатидаги муҳим бузиб кўрсатиш 
рискларини аниқлашга кўмак бериши мумкин. Бироқ, тадбиркорлик 
субъектининг молиявий инструментлардан фойдаланиши бўйича 
раҳбариятга ёки бошқарув юклатилган шахсларга ишонч 
билдиришни таъминлаш бўйича тартиб-таомилларни тушуниш ва 
амалга ошириш учун ички аудит хизматининг талаб этилган билими 
ва кўникмалари умуман олганда бизнеснинг бошқа қисмлари учун 
зарур бўлган билим ва кўникмалардан тубдан фарқланади. Ички 
аудит хизмати тадбиркорлик субъектининг молиявий инструмент 
фаолиятларини қамраб олиш бўйича, ва амалда қамраб олган, билим 
ва кўникмага эга бўлиш даражаси, шу билан бирга ички аудит 
хизматининг ваколати ва холислиги, ташқи аудитор учун ички аудит 
хизмати умумий аудит стратегияси ва аудит режасига ўринли бўлиш 
эҳтимоли мавжуд бўлишини аниқлашда ўринли кўриб чиқиш 
ҳисобланади.
83. Ички аудит хизматининг фаолияти хусусан ўринли бўлиши мумкин 
бўлган соҳалар қуйидагилардир:
18

молиявий инструментлардан фойдаланишнинг кўлами 
юзасидан умумий тушунчани ҳосил қилиш; 

сиёсатларнинг ва тартиб-таомилларнинг ўринлилигини ва 
раҳбариятнинг уларга риоя этишини баҳолаш; 
18
Риск бошқаруви функцияси, моделни кўриб чиқиш функциялари ва маҳсулот назорати 
каби функциялар томонидан амалга ошириладиган ишлар ҳам ўринли бўлиши мумкин. 
МОЛИЯВИЙ ИНСТРУМЕНТЛАРНИ АУДИТДАН ЎТКАЗИШДА МАХСУС ЖИҲАТЛАР 
ХААИ 1000
ичида ёки ташқарисида бўлган, бошқа бухгалтерия ва аудит 
профессионаллари билан маслаҳатлашиш
17
зарурлигини юзага 
келтириши мумкин, бунда қуйидагилар каби омиллар инобатга 
олинган ҳолда: 

Келишув жамоасининг имкониятлари ва ваколати, жумладан 
келишув жамоаси аъзоларининг тажрибаси. 

Тадбиркорлик субъекти томонидан фойдаланилган молиявий 
инструментларнинг жиҳатлари. 

Келишувда ғайриоддий ҳолатларнинг ёки рискларнинг 
аниқланиши ҳамда профессионал мулоҳазанинг, айниқса 
аҳамиятлилик ва йирик рискларга нисбатан зарурлиги. 

Бозор шароитлари. 
Ички назоратни тушуниш
81. АХС 315 аудиторга нисбатан тадбиркорлик субъектини ва унинг 
муҳитини, жумладан унинг ички назоратини тушуниш учун 
талабларни белгилайди. Тадбиркорлик субъекти ва унинг муҳити, 
жумладан тадбиркорлик субъектининг ички назорати тўғрисидаги 
тушунчага эга бўлиш аудит мобайнида маълумотларни йиғиш, 
янгилаш ва таҳлил қилишнинг уклуксиз, динамик жараёни 
ҳисобланади. Олинган тушунча аудиторга молиявий ҳисоботдаги ва 
тақдимнома даражаларидаги муҳим бузиб кўрсатиш рискларини 
аниқлаш ва баҳолашга имкон бериб, бунда муҳим бузиб 
кўрсатишнинг баҳоланган рискларига нисбатан муносабатларни 
шакллантириш ва амалга ошириш асоси таъминланади. 
Тадбиркорлик субъектининг молиявий инструмент битимларининг 
ҳажми ва турлари одатда тадбиркорлик субъектида мавжуд бўлиши 
мумкин бўлган назоратларнинг хусусиятини ва кўламини аниқлаб 
беради. Молиявий инструментлар қандай мониторинг қилиниши ва 
назорат қилинишини тушуниш аудиторлик тартиб-таомилларининг 
хусусияти, муддати ва кўламини аниқлашга кўмак беради. Илова 
17
АХС 220 нинг 18(б)-банди келишув партнёридан келишув жамоасининг аъзолари келишув 
даври мобайнида, ҳам келишув жамоаси ичида ҳам келишув жамоаси билан аудиторлик 
ташкилоти (фирма) ичидаги ёки ташқарисидаги тегишли даражадаги бошқалар ўртасида 
тегишли маслаҳатлашишни амалга оширганининг қаноатлантирилишини талаб этади. 


АУ
ДИТ
1323
МОЛИЯВИЙ ИНСТРУМЕНТЛАРНИ АУДИТДАН ЎТКАЗИШДА МАХСУС ЖИҲАТЛАР 
ХААИ 1000 
кўп ҳажмдаги молиявий инструмент битимлари билан 
шуғулланадиган тадбиркорлик субъектида мавжуд бўлиши мумкин 
бўлган назоратларни ифодалайди. 
Ички аудит хизматининг хусусиятини, ўрнини ва фаолиятларини 
тушуниш 
82. Кўпгина йирик тадбиркорлик субъектларида, ички аудит хизмати 
бош раҳбариятга ва бошқарув юклатилган шахсларга тадбиркорлик 
субъектининг молиявий инструментлардан фойдаланишга тегишли 
назоратларини кўриб чиқишга ва баҳолашга имкон берадиган 
ишларни амалга ошириши мумкин. Ички аудит хизмати 
фирибгарлик ёки хатолик оқибатидаги муҳим бузиб кўрсатиш 
рискларини аниқлашга кўмак бериши мумкин. Бироқ, тадбиркорлик 
субъектининг молиявий инструментлардан фойдаланиши бўйича 
раҳбариятга ёки бошқарув юклатилган шахсларга ишонч 
билдиришни таъминлаш бўйича тартиб-таомилларни тушуниш ва 
амалга ошириш учун ички аудит хизматининг талаб этилган билими 
ва кўникмалари умуман олганда бизнеснинг бошқа қисмлари учун 
зарур бўлган билим ва кўникмалардан тубдан фарқланади. Ички 
аудит хизмати тадбиркорлик субъектининг молиявий инструмент 
фаолиятларини қамраб олиш бўйича, ва амалда қамраб олган, билим 
ва кўникмага эга бўлиш даражаси, шу билан бирга ички аудит 
хизматининг ваколати ва холислиги, ташқи аудитор учун ички аудит 
хизмати умумий аудит стратегияси ва аудит режасига ўринли бўлиш 
эҳтимоли мавжуд бўлишини аниқлашда ўринли кўриб чиқиш 
ҳисобланади.
83. Ички аудит хизматининг фаолияти хусусан ўринли бўлиши мумкин 
бўлган соҳалар қуйидагилардир:
18

молиявий инструментлардан фойдаланишнинг кўлами 
юзасидан умумий тушунчани ҳосил қилиш; 

сиёсатларнинг ва тартиб-таомилларнинг ўринлилигини ва 
раҳбариятнинг уларга риоя этишини баҳолаш; 
18
Риск бошқаруви функцияси, моделни кўриб чиқиш функциялари ва маҳсулот назорати 
каби функциялар томонидан амалга ошириладиган ишлар ҳам ўринли бўлиши мумкин. 


1324
АУ
ДИТ
МОЛИЯВИЙ ИНСТРУМЕНТЛАРНИ АУДИТДАН ЎТКАЗИШДА МАХСУС ЖИҲАТЛАР 
ХААИ 1000 

Download 6.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   198   199   200   201   202   203   204   205   ...   295




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling