Audittin etikaliq kodeksi

Ǵárezsizlik, hújdanlıq hám jasırınlıq. Ulıwma insanıylıq etika qaǵıydaları hám ruwxıy normalarǵa ámel qılıw. Auditorning qalıslıǵı hám kásiplik kepillikliligi

Auditorlar etika kodeksinde hár bir auditor ámel qılıwı zárúr bolǵan principler keltirilgen, yaǵnıy : hadallıq, ǵárezsizlik, ob'ektivlik (qalıslıq ), qaniygelik kompetentlik, jasırınlıq hám basqalar.
Hadallıq degende tekǵana haqıyqatgo'ylik, sonıń menen birge, biyǵárezlik
hám isenimlilik de túsiniledi. Qalıslıq principine uyqas halda hámme auditorlar ádalatlı, hadal háreket etiwi hám konfliktke jol qoymawları kerek.
Óz funkciyaların orınlawda auditorlar bárháma qalıs bolıwları kerek. Qalıslıq aldınan juwmaq shıǵarmaslikni, tárepkashlik hám professional máselelerdi Kórip shıǵıwda, juwmaq shıǵarıwda qanday da tásir sheńberine túsip qalmawdı ańlatadı. Qalıslıqtıń etika talaplarına ámel qılıwda :
Aldınan juwmaq shıǵarıwǵa paydakúnemlik yamasa basqa adamlardıń
qalıslıqqa zıyan keltiretuǵın tásirinen, munasábetlerden shaǵılısıw
Eger olar auditorning kásiplik talqılawına saldamlı hám jol qoyıp bolmaytuǵın tásir ótkeriw múmkinligi haqqında sanalı túrde shama menen oylainsa, sıylıqlar hám basqa mıymankeshlik belgilerin qabıl etpesligi hám ózi de usınıs etpewi zárúr.
Xizmet kórsetiwge razılıq bergen auditor jumıstı joqarı professional dárejede
atqara alıwına ıseniwi kerek. Auditorlar auditorlik xızmetlerin etarlicha itibar hám kúsh-quwatlı orınlawları zárúr. Olardıń minnetlemeleri turaqlı túrde óz bilimleri hám tájiriybelerin sonday dárejede asırıwı kerek, administraciya da, klientler de onıń turaqlı túrde jańalanıp baratuǵın nızamshılıq salasındaǵı maǵlıwmatlar audit metodikası hám ámeliyatına tiykarlanǵan professional xızmetleriniń joqarı sapalılıǵına ishonsin.
Professional kompetentlik - auditorga professional xızmetlerdi maman hám
sapalı orınlaw imkaniyatın beretuǵın bilimler hám kónlikpelerdiń zárúr kólemine iye boldır. Auditorlar óz bilim hám tájiriybelerin bo'rttirib kórsetpesliklari kerek.
Jasırınlıq - audit principlerıden biri bolıp, auditorlar (auditorlik shólkemleri) auditorlik iskerligi dawamında alǵan yamasa dúzgen hújjetleriniń busbutun (jaqsı) halda saqlawdı támiyinlewge májbúrligi, kim bolıwınan qatań názer, bul hújjetlerdiń yamasa olardıń nusqaların úshinshi shaxslarǵa beriw huqıqına iye emesligi (tolıq halda da, bólekan da ) yamasa múlk iyesi (baslıq ) dıń razılıǵısız olardaǵı maǵlıwmatlar mazmunın awızsha túrde de basqalarǵa aytpaslıqtı óz ishine aladı.
Jasırınlıq principine hátte tekserilgen ekonomikalıq sub'ekt haqqındaǵı maǵlıwmatlar ashiq jarıya yamasa daǵaza etiliwinen oǵan materiallıq yamasa basqa zıyan etpese da, májburiy tárzde ámel etiledi.
Jasırınlıq informaciyalardı sır saqlaw minnetlemein júkleydi hám kásiplik
xızmet kórsetiw dawamında informaciyalardı alǵan auditordan bul informaciyalardan jeke Maqsetlerde yamasa úshinshi tárep mápleri ushın paydalanmaslik talapların qóyadı.
Ǵárezsizlik bul auditorning audit qılınıp atırǵan shólkem jumıslarında yamasa
úshinshi shaxsqa baylanıslı halda óz pikirleri qáliplesiwinde mápdarlıqtıń (finanslıq, múlkshilik, aǵayınlıq yamasa basqa hár qanday ) bolmaslıǵın ózinde bildiredi.
Jámiyet mápleri jolında hámme auditorlar hám auditorlik shólkemleri audit
qılınıp atırǵan shólkem hám úshinshi shaxslardan ǵárezsiz bolıwı zárúr.
Auditorlik shólkeminiń abıraysı. Auditorlar óz xızmetlerinde auditorlik shólkemi jáne onıń xızmetkerleri abıraysın asırıpǵana qalmastan, bul tarawda mámilediń ulıwmaqabıl etilgen etika normaları da esaplanıwshı qatar kózqaraslar hám tiykarǵı principlerge de ámel qılıwları kerek. Bunday principlerge hújdanlıq hám kásip mámilesi kiredi.
Hújdanlıq - auditorlarning zárúr qıyqımlıq, itibarlılıq, operativlik hám óz qábiletinen tiyislishe paydalanǵan halda professional xizmet kórsetiwin názerde tutadı. Bunda auditorning óz jumisına qunt hám juwapkerli munasábette bolıwı auditorlik iskerliginiń benuqsonligi kepilligi retinde qabıl etińmasligi kerek.
Auditorning kásip etikasi mámilediń áne sol bir neshe qaǵıydaları menen tawsılmaydı. Kásip mámilesi birotala auditor iskerliginiń hámme tarawına tiyisli bolıp tabıladı. Etika jáne onıń ıntızamiy tásir etiwi olardıń iskerligin ózinen-ózi basqarıw esaplanadı. Auditorlar basqa shaxslar máplerin bárháma este tutıwları zárúr. Olardı sheshiw qanshellilik quramalı bolmaydıin, texnikalıq tolıq maǵlıwmatlardı esapqa alıp, mashqala mánisi haqqında eslewi kerek. Auditorlar ushın óz kásipleriniń basqa adamlarǵa tásir etiw ruhini ańlap etiw jáne onı bahalay alıw zárúrli bolıp tabıladı.

4.