Август 2020 8-қисм

Август 2020 8-қисм
Тошкент
A.P.CHEXOVNING “GAROV ” HIKOYASIADA SHARQONA ODOB – AXLOQ 
MEZONLARI
Sariqova Hulkaroy Baxtiyorovna 
Andijon viloyati Buloqboshi tumani 
20-umumiy o‘rta ta’lim maktabi
Ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi
Telefon raqam: 91. 601-61-88
Annotatsiya: ushbu maqolada rus adabiyotining yirik vakillaridan biri, butun dunyoni o‘zining 
hikoya va asrlari bilan maftun etgan A.P.Chexovning “Garov” hikoyasidagi sharqona odob - axloq 
mezonlari ilgari surilgan.
Tayanch so‘zlar: A.P Chexov, garov, yosh huquqshunos, bankir, erkinlik, choshgoh, tutqunlik, 
o‘lim jazosi, umrbod qamoq.
Rus adabiyotining eng yirik vakillaridan biri adabiyotshunos va shifokor bo‘lgan iste’dodli 
yozuvchi Anton Pavlovich Chexov nafaqat rus adabiyoti, balki butun dunyo adabiyotiga o‘zining 
hikoya va asarlari bilan ulkan hissa qo‘shgan adib hisoblanadi. uning hikoyalari qisqaligi,real 
hayotiy voqealarga asoslangani, o‘ziga xos badiiy uslubi bilan boshqa ijodkorlardan ajralib 
turadi. A. P.Chexov oddiy rus odamlarini, sodda voqealarga asoslanib, o‘z asarlariga mahorat 
bilan badiiy bo‘yoq beradi.
Jumladan adibning mashhur “Garov” hikoyasi yosh huquqshunosning qatl hukmi bilan 
qamoq jazosi borasidagi ziddiyatlar asosiga qurilgan. Hikoyada insonning bilim olishi va umrni 
mazmunli o‘tkazishga oid fikrlar ilgari surilgan. A.P.Chexov so‘zdan unumli foydalana olgan.
Yosh huquqshunos garov evaziga umrining eng gullagan davrini bankirning chorbog‘ida, 
ya’ni yer to‘lasida o‘tkazadi. Inson bir kun tutqunlikda saqlansa, qanday holatga tushadi? Yosh 
huquqshunos bo‘lsa, naq 15 yil umrini tutqunlikda o‘tkazadi, garchi bu uning o‘z xohishi bo‘lsa 
ham, bu garovga inson ozgina o‘ylanib, fikr mulohaza qilmog‘i lozimdir.
A.P.Chexov ulug‘ mutafakkir, so‘z mulkining sultoni bo‘mish A. Navoiyning “Xazoyin ul- 
maoniy“ asarida keltirilgan inson umrini 4 ga bo‘lganidek yozuvchi ham inson umrini 4 qismga 
bo‘ladi. Bankirning bolalik va o‘smirlik chog‘ini ozod erkinlik quchog‘ida o‘tkazganini ta’kidlasa, 
qolgan 1 qismini o‘z ixtiyori bilam tutqunlikda o‘tkazadi. Yosh huquqshunos nazarimizda barcha 
kitoblarni, u jug‘rofiya bo‘ladimi, turli tillarga oid kitoblar bo‘ladimi, mantiq va falsafaga oid 
bo‘ladimi, barchasini o‘qib o‘rganib, o‘zicha xulosalar chiqaradi. Bu dunyo qanchalar yolgo‘n 
dunyo ekanligi, barcha narsalar o‘tkinchi, bu dunyo yo‘lg‘on dunyo, haqiqiy dunyo bo‘lsa, oxirat 
ekanligini anglab yetadi. Shu o‘rinda ushbu hikoyani o‘zbek adabiyotining yirik namoyondalaridan 
biri bo‘lmish ulug‘bek Hamdamning “Muvozanat” asari bilan bevosita bog‘lash mumkin. Asar 
bilan tanishar ekanmiz, butun olam muvozanat qonuni asosida mustahkam turgan bo‘lsa, jamiyat 
ham uning asosini tashkil qilgan insonlar ham,ayni muvozanat tufayli barqarorligini tushunib 
yetamiz.
“Garov” hikoyasi shiddatkor uslubi jihatidan boshqa hikoyalardan ajralib turadi.Asarni 
o‘qir ekan,kitobxonda shunday taasurot tug‘uladi. Adib qo‘liga qalam olibdi-yu bir o‘tirishda 
ko‘nglidagi borini qog‘ozga tushura qolibdi.
“Garov” hikoyasida yosh huquqshunos shunday deydi:” Har holda yashamoq – o‘limdan