Avt asos va ul asb naz doc

 
 
 
 
 
 
 
Rasm -1. Chastota uzgartirgichning tarkibiy sxemasi 
Unda geterodin ikki usulda joriy kilinadi: mustakil generator sifatida yoki karishtiruvchi 
aktiv element asosida. Ikkinchi xolda karishtirgich bir vaktda generator vazifasini xam bajaradi. 
Chastota uzgartirgichning ekvivalent sxemasi kuyidagicha buladi.(2-rasm). 
Rasm-2. Chastota uzgartirgichning ekvivalent sxemasi. 
Savol: 1. 
Chastota uzgartirgich deb nimaga aytiladi?
 
Кориштиргич 
Фильтр 
Гетеродин 
Кириш 
Чикиш 
ω
0р 
R(u
)
U
c 
U
г 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

2. Oralikda uzgarmas tok zanjiri bulgan uzgartirgichlar xam mavjud bulib, ular ikkita 
uzgartirgichdan iborat. Bu chastota uzgartirgichning struktura sxemasi kuyidagichadir 
Rasm – 2. Chastota uzgartirgichning struktura sxemasi 
Chastotasi f
1
 bulgan uzgaruvchan kuchlanish tugrilagich yordamida uzgarmasga 
aylantiriladi va filtr F yordamida tekislanib, avtonom invertor (AI) ga beriladi. Mazkur 
uzgarmas kuchlanish invertori yordamida chastotasi f
2
bulgan kuchlanish (U
2
) ga aylantiriladi. 
U
2
ning kiymati tugrilagich yordamida chastotasi esa AI yordamida boshkariladi. TIBS 
(tugrilagichning ishlashini boshkarish sxemasi) va IIBS (invertorning ishlashini boshkarish 
sxemasi) chastota keng oralikda boshkarish imkonini beradi.
Xozirgi paytda bevosita boglangan uzgartirgichlar ishlab chikarilmokda. Bevosita 
boglangan tiristorli uzgartirgichlar chegaralovchi L
1
va L
2
reaktorlar orkali parallel ulangan 
ikki gurux tiristorlardan iboratdir. Xar bir tiristorlar guruxi gox tugrilagich, gox invertor 
rejimida ishlaydi. Ma’lum vakt ichida birinchi gurux ventillarni ochish burchagi α
1
<πG’2 
bulsa, bu ventillar tugrilagich rejimida ishlaydi. Ikkinchi gurux ventillarning ochilish burchagi
α
2
qπ - α
1
q β
1
. Ular invertor rejimida ishlaydi, keyin ular almashadi. Ma’lum chastota bilan 
ventillar ochish burchagini davriy ravishda uzgartirib, tugrilash va invertorlash rejimlari 
boshkarilsa uzgartirgichning chikishidan uzgaruvchan kuchlanish olish mumkin. Bu kuchlanish 
asosiy garmonikasining chastotasi va amplitudasi boshkarish signalining chastota va 
amplitudasiga boglikdir: 
t
m
m
U
U
2
1
1
max
.
1
2
sin
sin
ω
π
π
=
u yerda m
1 
- manbaning fazalari soni 
U
1 max 
-ta’minlovchi kuchlanish amplitudasi
ω
2 
- chikish kuchlanishi asosiy garmonikasining chastotasi. 
Chastota uzgartirgichning sxemasi va undagi kuchlanishning uzgarishi kuyidagicha
f
2 
T 
Ф 
АИ 
TИБ
ИИБ
f
1 
U
1 
U
2 
L
1 
L
2 
Z
ю 
а) 
U 
t 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---