Avtomatika va elektrotexnologiya
Berilganlar bazalarida jadvallar bilan ishlash jarayonlari
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
Berilganlar bazalarida jadvallar bilan ishlash jarayonlari 1. Berilganlar bazalarini boshqarish tizimlari darchasining pastki qismida polya nomera zapisi (поля номера записи) (tartib raqamini yozish maydoni) bo`lib, bunday maydonga o`tish tugmalari bor bu esa jadval bo`yicha siljishni amalga oshiradi. 2. Har bir yozuv chap tomonida yozuv markeri (маркер записи) tugmachasiga ega bo`ladi, shu tugmani bosish evaziga yozuv ajratib ko`rinadi va nusha olishga tayyorlanadi. 3. Ajratilgan yozuvda sichqoncha o`ng tugmasini bossak, kontekst tavsiyanoma muloqat darchasi chiqadi va uning buyruqlari orqali yozuv ustida ish bajariladi. 4. Jadvalning chap tomoni yuqori qismida turgan marker, jadval markeri deyiladi, uni bossak, butun jadval ajratilib ko`rinadi, sichqoncha o`ng tugmasi bosilsa, kontekst tavsiyanoma muloqat darchasi ekranda paydo bo`ladi, uning buyruqlari bilan jadval ustida ish yuritiladi. 5. Maydon sarlavhasida sichqoncha tugmachasini bossak, kerakli maydon ajratilib ko`rsatiladi. Запрос (So`rov) lar tashkil qilish- Berilganlar bazasiga kirish uchun ―So`rov‖ dan foydalaniladi. Bu jarayon Berilganlar bazasi darchasining Запрос ―So`rov‖ bo`limida yaratish tugmasini bosish bilan boshlanadi va ekranda quyidagi muloqot darchasi paydo bo`ladi. Berilganlar bazasi ga kirish uchun Запрос ―So`rov‖ tuzishning bir qator usullari taklif qilinadi: Конструктор- mustaqil ravishda yangi so`rovlar tuzish. Простой запрос –(oddiy so`rov) mavjud aniq maydonlarni tanlab olish yo`li bilan so`rovlar tuzish. Перекрестный запрос-(qiyosiy so`rov) berilganlar bazasida mavjud bo`lgan bir necha jadval va so`rovlarni chatishmasidan yangi so`rovlar yaratish. Повторяющиеся записи –(takrorlanuvchi yozuvlar) jadvalda yoki so`rovlarda takrorlanuvchi yozuvlarni qidirib topish uchun so`rovlar tuzish. Записи без подчиненных- (bog`lanmagan yozuvlar) joriy jadvalga mos kelmaydigan yozuvlarni qidirib topish uchun so`rovlar tuzish. Hullas, Запрос ―So`rov‖ yordamida asosiy Berilganlar bazasidan natijaviy jadval tashkil qilish va uni qayta ishlash imkoniyati paydo bo`ladi. ―So`rov‖ bilan ishlaganda ma`lumotlarni saralash, jamlash, ajratish, o`zgartirish mumkin. Ammo bu amal ham bajarilganda asosiy Berilganlar bazasida hechqanday o`zgartirish sodir bo`lmaydi. Bundan tashqari, Запрос ―So`rov‖ yordamida ―natijalarni hisoblash‖, o`rta arifmetik qiymatini topish, yig`indi hosil qilish yoki biror maydon ustida matematik amallar bajarish mumkin. Berilganlar bazasida ajratish uchun ― So`rov‖- Запрос hosil qilishning turlari ko`p, ammo eng ko`p qo`llaniladigani Запрос на вўборку (tanlashni tashkil qiluvchi so`rov) Accessda ―So`rov‖ tashkil qilishning 3 ta usuli mavjud: avtomatik ravishda, qo`lda va master yordamida. “So`rov” tashkil qilish uchun maxsus SQL tili mavjud, ammo bu tilda ishlash ancha murakkab, shuning uchun ham Accessda maxsus ―Namunaviy so`rov blanki‖ tashkil qilingan. Bunda Запрос “ So`rov” elementlarini darchalararo tashish orqali amalga oshirish mumkin. Berilganlar bazasiga Запрос “ So`rov” bilan kirish «Создат» sozdat tugmasini bosish bilan amalga oshiriladi. Uning muloqat darchasi «Новўй запрос». Unda ―Конструктор‖ holatida ish yuritiladi, shunda berilganlar bazasi tuzilmasidan kerakli jadval va uning maydonlari Запрос “ So`rov” bo`yicha tanlanadi, jadval tanlash «Добавление таблиц» muloqat darchasida sodir bo`ladi. Bunda berilganlar bazasidagi barcha jadvallar ro`yhati ajratilgan jadvallar blankining yuqori qismiga Добавит,(qo`shish) tugmasini bosish bilan amalga oshiriladi. 99-rasm. Namunaviy “So`rov” qog`ozini (blankasini) to`ldirish- Namunaviy qog`oz blanka 2 ta paneldan iborat bo`ladi, yuqori qismida “So`rov” ga asoslanadigan jadvallar ro`yhati tuzilgan bo`ladi. Quyi qismida esa “So`rov” tuzilmasi bo`yicha tuziladigan natijaviy jadval o`z aksini topgan bo`ladi. Blankaning maydon yoziladigan sathida jadvaldan kerakli maydon nomlari ajratib o`tkaziladi. Jadval nomi kerakli satrga maydonlarni ko`chirish jarayonida avtomatik tarzda yoziladi. ―Saralash” degan satrda “sichqoncha” tugmasi bosilsa, biror maydondagi ma`lumotlar saralanadi, “So`rov” blankida условия отбора (tanlash sharti) satri mavjud bo`lib, unda natijali jadvalni qoniqtiradigan shart mezoni joylashgan bo`ladi. Запрос вид “ So`rov” vid tugmasini bosish bilan natijaviy jadval hosil bo`ladi, natijaviy jadvaldan chiqish uchun ―вид‖ vid tugmasini yana bir bor bosish lozim bo`ladi. Bu jarayonlar uchun qo`yidagi jadval asosida ish olib boriladi. 100-rasm. Parametrlar bo`yicha “So`rov” tuzish- bazan foydalanuvchi berilganlar bazasidan muayyan parametrlar bo`yicha ma`lumotlarga muhtojlik seziladi, ana shunday vaziyatlarda Запрос “So`rov” ni parametrlar bo`yicha tashkil qilish lozim bo`ladi. Shunday maqsad qo`yilganda SQL tilining mahsus buyrug`i LIKE [...] orqali Запрос “So`rov” ni tashkil qilish mumkin, kvadrat qavs ichida foydalanuvchi uchun ihtiyoriy matn kiritish mo`ljallangan bo`ladi. Masalan, LIKE [mamlakat nomini kiriting] , ushbu buyruqni условие отбора (tanlash sharti) yozilgan satrga joylashtirish lozim bo`ladi, Запрос “So`rov” ishga tushirilgach, muloqat darchasi ochilib foydalanuvchi uchun parametr kiritish imkoniyati paydo bo`ladi. 101-rasm. So`rovda hisoblash jarayoni- natijaviy jadvalda boshqa maydonlar bo`yicha hisoblashni tashkil etish natijalari yoziladigan maydon hisob maydoni deyiladi, bunday maydon nomi o`rniga hisoblash formulasi va kvadrat qavs yoziladi, ushbu jarayonni klaviaturaning Shift+F12 tugmasini bosish bilan ham bajarish mumkin. Bunda yordamchi област ввода (kiritish hududi) muloqat darchasi ochilib, unda uzun formulalarni ham kiritish imkoniyati ochiladi, bazan hisoblash maydonini saralash maydoni ham qilish mumkin. Hisoblashni tashkil qiladigan Запрос ham namunaviy so`rov blankida o`z aksini topadi. Bunda maydon nomi o`rniga formula yoziladi. Formulaga kvadrat qavs ichida hisoblanadigan maydon nomi ham kiritiladi. Ammo torgina maydonga uzun formulalarni kiritib bo`lmaydi. U holda Shift+F2 tugmachani bossak, shunda yordamchi muloqat darchasi paydo bo`ladi va istalgan uzunlikdagi formulalarni kiritish imkoniyati paydo bo`ladi. Natijaviy So`rov tuzish texnologiyasi- So`rovlar nafaqat kerakli ma`lumotni olish va uni ishlash uchun, balki natijaviy hisoblashlar tashkil qilish imkonini ham beradi. Masalan, qandaydir yozuv (qator) lar guruhi bo`yicha o`rta arifmetik qiymatini yoki yig`indisini topish kerak bo`lsin, bunday holda ham namunaviy sorov blanki yordamida ish bajariladi, ammo yozuvlarni biror belgisiga qarab alohida guruhlarga jamlash talab qilinadi va bunda guruhlash degan yordamchi qator paydo bo`ladi. Ushbu qatorni namunaviy blankaga kiritish uchun asboblar panelidagi Σga kursorni keltirib << sichqoncha>> chap tugmasini bosish kerak. 102-rasm. O`zgartirishlar < hisoblash natijalari asosida jadval hosil qilishda vaqtinchalik natijaviy jadval tuziladi va bu jadvaldan yangisini hosil qilishda yoki o`zgartirishda foydalaniladi. Bu holatda So`rovni o`zgartirishning bir necha usullari mavjud: jadval tuzish so`rovi, jadval tarkibidagi ma`lumotlarni yangilash so`rovi, yozuvlarni kiritish so`rovi, yozuvlarni yo`qotish so`rovi. Buning uchun Запрос tavsiyanomasidagi Создат buyrug`i bilan Konstruktor tartibida ish yuritiladi. Forma tashkil qilish- ma`lumotlarni kiritish uchun kerakli maydonga ega bo`lgan electron blank forma deb ataladi, forma tashkil qilish berilganlar baza darchasining Форма (Forma) bo`limida Создат (Sozdat) tugmasini bosish bilan boshlanadi va ekranda qo`yidagi muloqat darchasi paydo bo`ladi. Ekranda hosil bo`lgan muloqat darchasida yangi forma tuzishning bir qator usullarini ko`rib chiqishimiz mumkin. Конструктор- (Konstruktor) mustaqil ravishda yangi forma tuzish. Мастер форм- (Forma ustasi) tanlangan maydonlar asosida avtomatik ravishda formalar tuzish Автоформа: B- столбец- (ustun ko`rinishida) maydonlarni avtomatik ravishda bitta ustunga joylashtirgan holda formalar tuzish; Автоформа: Ленточная- (lentasimon) - maydonlarni avtomatik ravishda lentasimon joylashtirilgan holda formalar tuzish; Автоформа: Табличная- (jadvalli) maydonlarni avtomatik ravishda jadvallar ko`rinishida tuzish; Диограмма- diogrammalar ko`rinishida formalar tuzish; Жамловчи жадваллар- Exsel jadvallari bilan solishtirish usulidan foydalanib formalar tuzish; Formalarni tuzish uchun uni tashkil qiladigan usullardan biri tanlab olingach, muloqat darchasining pastki qismida forma tuziluvchi jadval yoki so`rov nomi ko`rsatiladi, ma`lumki forma asosan boshqarish elementlaridan iborat bo`lib, uning tashqi ko`rinishi shu boshqarish elementlarini rejali joylashtirishga bog`liq bo`ladi. Shuning uchun ham formani avtomatik ravishda tashkil qilish avtoforma buyrug`i yordamida amalga oshirilishi maqsadga muvofiq bo`ladi. Автоформа berilganlar bazasi darchasida ―Создат‖ tugmasini bosish bilan ―Новая форма‖ muloqat darchasini ochish bilan boshlanadi. Undan kerakli so`rov yoki jadvalni tanlab sichqoncha chap tugmasini avtoforma turlaridan biri ustida 2 marta bosishni amalga oshirish kerak. Master yordamida forma tashkil qilish esa 4 bosqichdan iborat bo`ladi: formaga kiritish mumkin bo`lgan maydonlarni tanlash; formaning tashqi ko`rinishini tanlash; formaning fon tasvirini tanlash; forma nomini berish; Forma tuzilmasining o`zi ham 3 qismdan iborat: forma sarlavhasi; ma`lumotlar beriladigan joy; eslatmalar satri Boshqarish elementlari asosan ma`lumotlar beriladigan joyda ifodalangan bo`ladi. Boshqarish elementlari tagida tasvirning foni joylashib, u formaning ishchi maydonini ifodalaydi, sichqonchani surish bilan bu o`lcham o`zgartiriladi. Shuni eslatish lozimki, bazan maydon nomi bilan ma`lumotlar joylashadigan oraliqqa надпис (yozuv) kiritish mumkin. 103-rasm. Yozuvlar tashkil qilish- Elementlar panelida maxsus boshqaruv elementlari mavjud bo`lib, unga va formaga mos matnlar ramkasini hosil qilish mumkin. Matn kiritilganda uni formatlashning hojati yo`q matn kiritilgach, Enter tugmasi bosiladi boshqarish elementini formatlashda avval uni ajratish lozim so`ngra выбор объекта (obektni tanlsh) asbobidan foydalanamiz. Boshqarish elementini ajratganda uning atrofida 8 markerli ramka hosil bo`ladi, chegaralarini siljitish bilan ramkani siqish va cho`zish mumkin bo`ladi, ramkaning chapdagi yuqori markeri alohida ahamiyatga molik. Nazorat savollari. 1. Ma‘lumotlar bazasi deganda nimani tushunasiz? 2. Qanday MBBT bilasiz? 3. MS Access dasturi qanday dastur hisoblanadi? 4. MS Accessning nechta obyekti mavjud? 5. MS Accessda obyektlarni yaratishning nechta usuli mavjud? 6. Modul yaratishda qaysi dasturlash tilidan foydalaniladi? 14-Mavzu. Avtomatlashtirilgan ish joylarini tashkil qilish usullari. (2 soat) 1. Avtomatlashtirilgan o‘qituvchi va elektron kitoblar. 2. Masofali o‘qitish. Tashkilotni boshqarishning avtomatlashtirilgan axborot tizimi – tashkilotning maqsadidan kеlib chiqadigan talablarga muvofiq axborotlarni yig`ish, qayta ishlash, taqsimlash, taqdim etish uchun mo`ljallangan standart protsеduralar, xodimlar, dasturiy vositalar, asbob- uskuna, ma`lumotlarning o`zaro bog`langan majmuidir. Mazkur tizim birgalikda harakat qiluvchi kompyutеrlar va tеlеkommunikatsiyalar, kompyutеr axborot mahsulotlarini ishlab chiqish va qarorlar qabul qilishni qo`llab-quvvatlash uchun mo`ljallangan. Shuni qayd etish lozimki, axborot almashuv jarayoni insonning eshitish, ko`rish, anglash a`zolari orqali qabul qilinadigan nutq, ma`lumot yoki tasvirlar bilan boshlanadi va tugaydi. Kеladigan-chiqadigan bu elеmеntlar o`rtasida kompyutеrlashgan axborot tizimida turli darajadagi elеktron mahsulotlar bo`ladi. Bular-opеratsion tizimlar, ma`lumotlar bazalarini boshqarish tizimi, amaliy dasturiy ta`minot va axborotning o`zidir. Ushbu axborot va dasturiy vositalar hamda komponеntlardan ko`pincha aynan bir paytda va o`sha vaqtda foydalanib bo`lmaydi. Shuning uchun ham bunday axborot tizimlarining o`ziga xos tomoni shundaki, ma`lumotlarni qayta ishlash jarayoni vaqtida ular aralashib kеtadi. Ta`minlovchi qism axborot, tеxnik, matеmatik, dasturiy, tashkiliy, xuquqiy va lingvinistik ta`minotdan iborat bo`ladi. Axborot ta`minoti – tashkilotda aylanib yuruvchi axborotlarni tashkil etish shakli, joylashtirilish hajmi (axborotni tasniflash va kodlashtirish, hujjatlarni unifitsiyalashtirish tizimi, axborot oqimlarining yagona tizimi) bo`yicha loyiha qarorlarining shuningdеk ma`lumotlar bazasi tuzilish uslubining majmuidir. U ko`rsatkichlarni, ma`lumotnomalarni axborotni tasniflovchi hujjatlarning unifikatsiyalashgan tizimini, tashuvchi vositalardagi axborotlarni o`z ichiga oladi. Tеxnik ta`minot. Tеxnik ta`minot – axborot tizimi ishi uchun mo`ljallangan tеxnik vositalar komplеksi, shuningdеk, ushbu vositalar va tеxnologik jarayonlarga tеgishli hujjatlardir. Matеmatik ta`minot. Matеmatik ta`minot – axborot tizimida vazifalarni hal etishda foydalaniladigan axborotlarni qayta ishlash algoritmi, modеllari, matеmatik uslublari majmui. Dasturiy ta`minot – bu axborot tizimining maqsad va vazifalarini amalga oshirish uchun dasturlar majmui, shuningdеk tеxnik vositalar komplеksining mе`yorida ishlab turishi dеmakdir. Dasturiy ta`limot tarkibiga umumiy tizimi va maxsus dasturli mahsulotlar, shuningdеk tеxnik hujjatlar, jumladan: opеratsion tizimlar, dasturlash, tizimi, dasturchining asbob-uskuna vositasi, tеst va tashhis dasturlari, tеlеkommunikatsiyaning dasturiy vositasi, axborotni himoyalash, funktsional dasturiy ta`minot (avtomatlashtirilgan ish joylari, ma`lumotlar bazala- rini boshqarish tizimi va hokazo). Umumiy tizimli dasturiy ta`minot. Ularga foydalanuvchiga mo`ljallangan va axborotni qayta ishlashning an`anaviy vazifalarini hal etish uchun bеlgilangan dasturlar komplеksi kiradi. Ular kompyutеrlarning imkoniyatlarini kеngaytirish, ma`lumotlarni qayta ishlash jarayonini boshqarish va nazorat qilishga xizmat qiladi. Maxsus dasturiy ta`minot. Aniq bir dasturiy tizimni yaratishda ishlab chiqilgan dasturlar majmuini ifoda qiladi. Uning tarkibiga turli darajada o`xshash ishlab chiqilgan modеllar, ma`lum bir ob`еktning ishlashini aks ettiruvchi amaliy dasturlar pakеti kiradi. Uslubiy ta`minot va tashkiliy ta`minot – axborot tizimini ishga tushirish va ishlatish jarayonida axborot tizimi xodimlarining tеxnik vositalar bilan va o`zaro ta`sirini bеlgilovchi mеtodlar, vositalar va hujjatlar majmuidir. Ergonomik ta`minot (sharoit) – ish joylariga, axborot modеllariga, xodimning ish faoliyatiga nisbatan turli ergonomik talablardan iborat hujjatlar, ularni amalga oshirish usullari to`plamidir. Maqsad – xodim ishining yuqori samaradorligini ta`minlash. Xuquqiy ta`minot. – axborot tizimining xuquqiy maqomi va uni ishga tushirishni bеlgilovchi xuquqiy mе`yorlar majmuidir. Axborotni olish qayta o`zgartirish va foydalanish tartibi bеlgilab qo`yiladi. Xuquqiy ta`minotning asosiy maqsadi qonunchilikni mustahkamlash sanaladi. Xuquqiy ta`minot tarkibiga qonunlar, farmoyish, hukumat organlari qarorlari, buyruqlari, yo`riqnomalari va vazirliklar, idoralar, mahalliy hukumat organlarining boshqa mе`yoriy hujjatlari kiradi. Lingivinistik ta`minot – axborot tizimi xodimlari va tеxnik, dasturiy va axborot ta`minoti xodimlarining muloqot tili majmui (til vositasi), shuningdеk, axborot tizimida foydalaniladigan atamalar majmui. Axborot tizimining funktsional qismi axborot tizimining vazifa va topshiriqlari bajarilishini ta`minlaydi. Amalda bu еrda tashkilotni boshqarish tizimining modеli saqlanadi. Mazkur tizim doirasida boshqaruv maqsadlarining funktsiyalarga funktsiyalarning esa axborot tizimi kеnja tizimiga o`zgarishi ro`y bеradi. Kеnja tizimlar vazifalarni amalga oshiradi. Ular tizimning biror bir bеlgisiga ko`ra ajratib ko`rsatilgan qismidir. Odatda axborot tizimida funktsional qism funktsional bеlgilariga ko`ra kеnja tizimlarga bo`linadi: boshqaruv darajasi (oliy, o`rta, quyi); boshqariladigan rеsurs turi (moddiy, mеhnat, moliyaviy va hakazo); qo`llanish sohasi (bank, jamg`arma bozori va hakazo); boshqaruv ishi va davri. Shuni qayd etish lozimki, avtomatlashtirilgan axborot tizimining funktsional qismi tarkibi va mazmuni ma`lum bir ob`еktga bog`liq. Axborot tizimining ta`minlovchi qismi tarkibi va mazmuni turli ob`еktlar uchun bir xilda bo`ladi. Ekspеrt tizimlari - ET(intеllеktual komponеntli axborot tizimi) EHMda ma`lumotlar bazasidan tashqari yana ikkita – bilimlar va maqsadlar bazasi mavjudligi bilan ajralib turadi. Ma`lumotlar bazalari (MB) boshqaruv tizimi va ob`еktining miqdoriy formal tavsifiga ega; bilimlar bazasi (BB) tashqi muxit haqidagi noformal sеmantik tasavvurlar, ob`еktlarning ayrim sifat tavsifini, ular orasidagi munosabatlar, mumkin bo`lgan harakatlar, holatlar, abstraktsiyalar, strеotiplar bayonini saqlaydi. Maqsadlar bazasi modеllashtiriladigan ob`еktlar uchun xos bo`lgan o`zaro bog`liq maqsadlar, kеnja maqsadlar, ularga yеtishish usulublari va vositalari to`g`risidagi tasavvurga ega. Bunday tizimlar ijodiy, ilmiy-tadqiqot, loyiha-lashtirish, boshqarish jarayonlarida juda dolzarb. Ekspеrt tizimlari inson faoliyatining aniq turlari bo`yicha mutaxassislar tajribasi va bilimini to`plash, boyitish, rivojlantirish imkonini bеradi. Masofali o„qitish. Hozirgi zamon ta`lim tizimida masofaviy o`qitish ta`limning qulay turi sifatida kirib keladi. Masofaviy ta`lim mahlumot olishning shunday shaklidirki unda kunduzgi va sirtqi ta`lim bilan bir qatorda mahlumot jarayonida ta`limning kompyuter va telekommunikatsiya texnologiyalariga asoslangan afzal anhanaviy va innavatsion metod, vosita va shakllaridan keng foydalaniladi. Masofaviy ta`limning tarkibiy qisimlari quydagilar: O`qituvchi, o’quvchi va kommunikatsiya. Masofaviy ta`lim vositasida o‘quvchi uchun qulay bo`lgan joyda individual jadval asosida mahsus imkoniyatlar,telefon,elektron aloqa va boshqa ta`lim vositalari yordamida bir maqsadga qaratilgan nazorat qilish mumkin bo`lgan ta`lim jarayoni tashkil etiladi. Masofaviy ta`limda mahlum maqsad asosida ta`lim subhekti va obhektining ta`lim vositalari yordamidagi o`zaro tahsiri amalga oshadi. Mahlumot jarayoni o`ziga hos pedagogik tizim elementlarini o`z ichiga oladi, bular: ta`lim maqsadi, ta`lim mazmuni, ta`lim metodlari va vositalari ta`limning tashkiliy shakllari, nazorat qilish, o‘quv- moddiy, finans-iqtisodiy, normativ-huquqiy asoslar, marketing kabilar. Masofaviy ta`lim tizimi insonparvarlik printsipiga asoslanadi. YAhni hech kim kambag`allik,geografik muammolar ijtimoiy himoyalanganlik va boshqa sabablar tufayli bilim olish huquqidan mahrum bo`lmasligi lozim. Masofaviy o`qitishda o`qituvchi talabaga o‘quv materialini ―Internet‖ tizimi orqali yuboriladi. Ushbu kurs bo`yicha ta`lim olishni istagan o‘quvchilar veb saytga murojaat qilib, nazariy bilimlarni oladilar, amaliy topshiriqlarni bajaradilar va o`qituvchiga javobni elektron pochta (e-mail) orqali jo`natadilar. O`qituvchi o‘quvchi tomonidan bajarilgan topshiriqni tekshirib, javoni yana elektron pochta orqali o‘quvchiga yuboradi. Zarur bo`lsa kerakli ko`rsatmalar beradi. O‘quv jarayonida o‘quvchi darslikdagi, elektron kutubhona va elektron darsliklardan, vidiokonferentsiyalardan foydalanadi. Masofada o`qitish bu mustaqil o`qishdir. Mustaqil o`qish davrida o‘quvchida mustaqil fikrlash, o`z-o`zini nazorat qilish va boshqarish qobiliyatlari rivojlanadi. Masofadan o`qitishda o‘quvchi berilgan dasturni qanchalik tez o`zlashtirsa, shunchalik tez o`qishini tugatadi va o`qitishni tugatganligi to`g`risida sertifikat oldi. Masofadan o`qitishning uslubiy vositalari quyidagilar: A) darslik, B) audio va videodarsliklar, V) veb-saytlar, G) elektron kutubhonalar, D) matnlar, E) elektron darsliklar. Albatta foydalanuvchi ihtiyorida masofadan ta`lim olishda multimediyali kompyuter, modem va telefon orqali mavjud bo`lishi kerak. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling