Avtomatlashtirish sistemalarining shchit va pultlarini loyihalash

Yig‘ma va aloxida shchitlarning tarkibiy ro‘yxati jadvallari
Yig‘ma shchitining tarkibiy ro‘yxati jadvali “yig‘ma birliklar” (“sborochniye yedenitsi”) va “standart maxsulotlar”dan tashkil topadi. Umumiy ko‘rinishi chizmasi mavjud bo‘lgan shchit va pultlarni birinchi bo‘limga, yordamchi elementlarni ikkinchi bo‘limga kiritiladi.
Aloxida shchitlarning tarkibiy ro‘yxati “Detallar”, “Standart maxsulotlar”, “Boshqa maxsulotlar” va “Materiallar” bo‘limlarini o‘z ichiga oladi.
“Detallar” bo‘limiga nostandart (tipik bo‘lmagan) o‘lchov asboblari va apparatlarni o‘rnatishda qo‘llaniladigan detallar kiritiladi. (masalan. Reyka, plata va boshqalar).“Standart maxsulotlar” bo‘limiga shchit konstruksiyalari (shkaf, karkasli panellar, “stoykalar” va shunga o‘xshashlar) va boshqa standart maxsulotlar (asboblar, elektr jixozlar) kiradi.
“Boshqa maxsulotlar” bo‘limiga asboblar, apparatura va montaj uskunalari quyidagi guruxlar bo‘yicha kiritiladi:
a) avtomatlashtirishning asbob va vositalari (pozitsiya raqamlari ortib borishi bo‘yicha),
b) Boshqarish elektrjixozlari (knopkalar, yoqib o‘chirgichlar), signal armaturasi, rele va manba jixozlari (transformatorlar, avtomatlar, o‘chirgichlar),
v) Montaj maxsulotlari elektr montaj maxsulotlari, trubalarni montaj qilish maxsulotlari, yozuvlar uchun ramkalar.
Yig‘ma shchitining tarkibiy ro‘yxati 3-jadvalda, aloxida shchitlarning tarkibiy ro‘yxatining birinchi varagi 4-jadvalda va qolgan varaqlari 5-jadvalda keltirilgan.
Jadvalning “Nomlanishi” ustunida asboblarning tipi, modifikatsiyasi va bajarilish raqami belgilanishi keltiriladi. Izox bo‘limida o‘rnatish chizmalari raqami ko‘rsatiladi.

Jadval 3. Yig‘ma shchitining tarkibiy ro‘yxati

Pozitsiya	Belgilanishi	Nomlanishi	Soni	Izox
1	2	3	4	5
		Yigma birliklar
1	XXX-XXX-A027	Shchit 1	1
2	XXX-XXX-A028	Shchit 2	1
3	XXX-XXX-A029	Shchit 3	1
4	XXX-XXX-A030	Shchit 4	1
5	XXX-XXX-A031	Mnemochizma 1	1
6	XXX-XXX-A032	Mnemochizma 2	1
7	XXX-XXX-A033	Mnemochizma 3	1
8	XXX-XXX-A034	Mnemochizma 4	1
		Standart maxsulotlar
9		Panellar Pn OST3613-76 PnV-D U4	2
10		PnV-1000 U4	1
11		PnD-SHPK-1000 U4	3
12		PnTD-SHPK U4	1
13		Vstavka VU OST 3613-76 VU-45 U4	2
14		VU-D-SHPK-45 U4	2

Asosiy yozuvni (burchak shtampi) shchitning tarkibiy ro‘yxatining birinchi listiga joylashtiriladi, qolgan varaqlarda esa asosiy yozuv joylashtirilmaydi. Chizma nomini masalan, yig‘ilgan shchit uchun “Suv ta’minoti dispetcheri shchiti. Umumiy ko‘rinishi”, aloxida shchit uchun “Shchit 1. Umumiy ko‘rinish” deb nomlanadi.

Tayanch iboralar:

Panelli, agregat, markaziy, joyidagi shchitlar; shchit karkasi; dispetcher xonasi, shchit kommutatsiyasi; shchitning umumiy ko‘rinish chizmasi; ort va olddan ko‘rinish chizmalari; yozuvlar jadvali; shchitning qismlar tarkibi ro‘yxati; ulash va ulanishlar jadvali.

Jadval 4. Aloxida shchitlarning tarkibiy ro‘yxati (birinchi varaq).

Jadval 4. Aloxida shchitlarning tarkibiy ro‘yxati (keyingi varaqlar).

Nazorat savollari:

1. 
   Shchit va pultlarning vazifasi va turlari haqida nimalarni bilasiz?
   
2. 
   Shchit va pultlarni loyihalashda qanday meyoriy hujjatlarga asoslaniladi?
   
3. 
   Asbob apparatura va yordamchi vositalar shchit, pultlarga qanday mezonlar asosida joylashtiriladi?
   
4. 
   Shchit va pultlarni dispetcher xonalariga o‘rnatish sxemalarini tuzish qoidalari qanday?
   
5. 
   Shchit konnstruksiyalarining tarkibi haqida nimalarni bilasiz?
   
6. 
   Shchitlarning umumiy ko‘rinishi tarkibiga nimalar kiradi?
   
7. 
   Shchitlarning ortdan yoyilgan chizmasi qanday loyihashtiriladi?
   
8. 
   Shchit va pultlarning montaj chizmalari xususida gapirib bering?
   

Adabiyotlar:

1. 
   Proyektirovaniye sistem avtomatizatsii texnologicheskix protsessov, Pod red. A.S. Klyueva, 2-ye izd., M., Energoatomizdat, 1990, str. 145-192.
   
2. 
   Texnika chteniya sxem avtomaticheskogo upravleniya i texnologicheskogo kontrolya, Pod red. A.S. Klyueva, 3-ye izd., M., Energoatomizdat, 1991, str 278-319.