Avtomobil dvigateli va boshqa agregatlarini elektron boshqarish : kasb-hunar kollejlari uchun o'quv qo'llanma

1.2 .1 . «K -Jetronic» yonilg'i purkash tizimi
«Bosch» firm asin in g « K -Je tro n ic » p u rk ash tizim i y o n ilg lini 
uzluksiz purk o v ch i m exanik tizim b o ‘lib, u A U D I-8 0 va 100; 
B M V -320i va 520i; M e rse d e s-B e n z -4 5 0 va b o sh q a ru sum dagi 
avtom obillarga o ‘rnatilgan. Y o n ilg l bosim ostida kiritish kollek- 
toridagi kiritish klapanlari oldida joylashgan forsunkalarga uzatiladi. 
F o rsu n k a y o n ilg ‘i b o sim in in g t a ’sirida o ch ilad i va uni uzluksiz 
ravishda purkab tu radi. Y o n ilg l bosim i m o to m in g yuklam asi va 
sovitish tizim i haro ratig a bog‘liq b o ia d i.
«К -Jetronic» tizim ining asosiy elem entlaridan biri m e ’yorlagich- 
taqsim lagichdir. U silindrga kiritilayotgan havo m iqdori va b o sh q a ­
ruvchi bosim qiym atiga k o ‘ra purkalishi lozim b o lg a n y o n ilg l 
m iq d o rin i belgilaydi.
«К -Jetro n ic» tizim i quyidagicha ishlaydi (1.4 -rasm ): yonilgM 
nasosi 2  bak 1 dan y o n ilg l t o ‘plagich 3  va tozalagich 4 orqali 
b e n z in n i - 0 ,5 M P a bosim ostida m e ’y o rlagich-taqsim lagich 6 ning 
A kam erasiga uzatadi. Purkalayotgan y o n ilg l va kiritilayotgan havo 
m iqdorlari orasidagi talab qilinadigan 1:14,7 n isbatni t a ’m inlash 
u c h u n bosim diski 5  d an ib o rat hav o o lc h a g ic h va yonilgMni 
m e ’yorlagich-taqsim lagichi 6 d an foydalaniladi. H avo oM chagich, 
tu b m a ’noda havo sarfini oM cham aydi, balki u n in g bosim diski 
kiritilayotgan havo hajm iga m os ravishda o ‘z ho latin i o ‘zgartiradi. 
H avo oMchagich yuqori aniqlik bilan tayyorlangan m exanizm boMib, 
uning ju d a h am yengil qilib tayyorlangan bosim diski (qalinligi 
1 m m , d iam etri 100 m m ) m axsus pishangga o ‘rnatiladi. P ishang- 
ning aylanish o ‘qi zoMdirli podshipnikli tay a n c h g a ega boMganligi 
sababli bosim diski havo sarfining o ‘zgarishiga ju d a «sezgir» boMadi. 
Bosim diski J p is h a n g in in g aylanish o ‘qiga rolikli ikkinchi pishang 
m ahkam langan. R olik bevosita m e ’yorlagich-taqsim lagich piunjefi­
ning pastki uchiga tiralib tu radi. D em ak , bosim diskining harakati 
taqsim lagich plu n jerin in g h arakatlanishiga olib keladi. H avo sarfi 
bilan benziii sarfining chiziqli bogManishini t a ’m inlash m aqsadida 
m e ’yorlagich-taqsim lagichda differensial klapanlar tizim i ishlatilgan. 
Bu ish c h i a ra la s h m a d a g i b e n z in - h a v o ta rk ib in i s te x io m e trik
nisbatda, y a ’ni 1 :14,7 da boMishini ta ’m inlaydi.
16

---

«3
J -
-----------
Ж Т|[—
— r / i ^
J ................ ................" X
M
N----------