Avtomobil transporti muxandisligi

4.5 Saqlanuvchanlik va uning ko’rsatkichlari
Saqlanuvchanlik ko‘rsatkichlari:
Saqlanuvchanlik muddati. Buyumning texnik hujjatlarda belgilangan ma’lum
sharoitlarda taqvimiy davomiylikdagi saqlanuvchanlik xususiyati.
Saqlanuvchanlikning o‘rtacha muddati –
bir xil turdagi buyumlar
saqlanuvchanligi muddatlari yig‘indisining o‘rtacha qiymati:
ò
¥
=
0
'
)
( dt
t
tf
T
s
r
o
(4.13)
bu yerda:
)
(t
f
s
– saqlanuvchanlik muddatining taqsimlanish zichligi, 1/kun.
Gamma-foizli saqlanuvchanlik muddati – buyumning o‘rtacha saqlanuvchanlik
muddatidan yuqori belgilangan gamma-foiz bo‘yicha aniqlanadigan muddat:
ò
¥
=
g
g
.
100
%
)
(
s
T
s
dt
t
f
(4.14)

---

28
bu yerda:
g
.
s
T
– gamma-foizli saqlanuvchanlik muddati, kun.
Bu ko‘rsatkichlardan buyumlarning ekspluatatsiyasi jarayonida foydalaniladi,
masalan, transport vositasi bo‘yicha – uni uzoq muddat davomida saqlashda
(konservatsiya qilishda) yoki transportning o‘zini tashish jarayonida materiallar va
boshqa buyumlar uchun (moy, texnik suyuqliklar, bo‘yoqlar, shinalar, akkumulator
batareyalari va h. k.) – qisqa va uzoq muddatlar davomida saqlashda.
Nazorat savollari:
1. Ishonchlilik qanday xususiyatlarni o‘z ichiga oladi?
2. Buzilmaslik xususiyati ko‘rsatkichlarining qaysilarini bilasiz?
3. Chidamlilik xususiyati ko‘rsatkichlarining qaysilarini bilasiz?
4. Ta’mirga moyillik xususiyati ko‘rsatkichlarining qaysilarini bilasiz?
5. Saqlanuvchanlik xususiyati ko‘rsatkichlarining qaysilarini bilasiz?
6. Buzilishlar oqimi parametri qanday amaliy masalalar yechishda ishlatiladi?