Avtomobil transporti muxandisligi

1.1-rasm. Transport vositasi iqtisodiy samaradorligining vaqt bo‘yicha o‘zgarishi
L
T.Q.
– transport vositasining tannarxini qoplash masofasi, ming km;
L
Ch
– transport vositasining chegaraviy holatigacha ishlash masofasi, ming km;
L
max
– eng yuqori samaradorlikka erishiladigan masofa, ming km;
L
E
– transport vositasidan foydalanishning iqtisodiy maqbul masofasi, ming km.
Ishonchlilik – bu buyum (transport vosita)larini xizmat muddatlarining
yaratishdan tortib barcha bosqichlarida, hisobdan chiqarish davrigacha bo`lgan
oraliqda ta’minlashning muhim muammosidir. Buyumning xizmat muddatini barcha
bosqichlarida o`zgarish jarayoni 1.2 rasmda keltirilgan. Ishonchlilini oshirishning
dastlabki bosqichi ishonchning hozirgi darajasini aniqlash va baholashdir. Ushbu
tizimning ishonchliligini oshirishning muhim sababini aniqlash kerak. Bu tizim
mavjud bo`lgan bosqichga bog`liq, masalan, tizim konstruksiyalash bosqichida
bo`lsa. Ushbu bosqichda konstruksiyaning faqat xavfsizligi va mustaxkamligi
baholanadi, shuningdek, sifatli va yaxshi tarkibiy qismlardan foydalanib,
soddalashtiriladi. Ishlab chiqarish bosqichida ishlab chiqarishning sifat boshqarish
usullarini qo`llab ishonchlilikni oshirish mumkin. Ekspluatasiya davrida buyumning
ishonchliligini ta’minlash uchun buyumga o`z vaqtida va sifatli texnik xizmat
ko`rsatish va ta’mirlash ishlarini bajarish zarur [6].
1.4 Fanning vazifalari, tuzilishi, bakalavrlar tayyorlashdagi ahamiyati
Fanni o‘qitishdan maqsad — ishonchlilik nazariyasi va diagnostika asoslarini
mukammal o‘rganish, shu asosda transport vositalari ekspluatatsiyasi bo‘yicha uslub
va me’yorlarni ishlab chiqish hamda ularni amalda samarali qo‘llashdir.
Fanning vazifalari:
— transport vositalari ekspluatatsiyasidagi ishonchlilik ko‘rsatkichlari va
diagnostikalash tizimi to‘g‘risida tasavvur hosil qilish;
— transport vositalarining ishonchliligi va ishlash qobiliyatini ta’minlashni,
ularning ishonchliligini baholash hamda diagnostika usullari va vositalarini amalda
tatbiq qilishni o‘rganish;

---

7
— transport vositalarining asosiy ekspluatatsion xarakteristi kalarini tajribaviy
aniqlash, ekspluatatsiya sharoitida ma’lumotlarni yig‘ish, ishlov berish va tahlil qilish
bo‘yicha ko‘nikmalar hosil qilish.