Автомобилларда юк ва пассажирлар таши асослари

5 — Б. Хўж аев
6 5

---

О в р у п о и қ т и с о д и й к о м и с с и я с и и ч к и т р а н с п о р т қ ў м и т а с и
ш у ғу л л ан ад и .
Х а л қ а р о ш ах си й ҳ у қ у қ и н с ти ту т и (Р и м ) т а к л и ф л а р и н и
ҳи со б га о л ган ҳолда ҳ а л қ а р о м ар ш р у тл ар д а п а с с а ж и р л а р ва 
у л ар ю к (б агаж ) л а р и н и т а ш и ш ш а р т н о м а с и б ў й и ч а К о н ­
в е н ц и я т а й ё р л а н и б , у н и и м зо л а ш о ч и қ д е б э ъ л о н э т и л га н . 
Бу К о н в е н ц и я г а м у стақ и л Ў з б е к и с т о н д ав л а т и ҳам қ ў и ш л - 
ган.
А м ал д аги қ о и д а л а р г а б и н о а н х а л қ а р о п а с с а ж и р л а р т а ­
ш и ш умум ф о й д ал а н и ш тр ан сп о р т л ар и б и л ан м унтазам , о л ­
д и н д ан и ш лаб ч и қи лган ва кел и ш и л ган м арш рутларда, ҳара- 
к ат ж ад в ал и ва я г о н а т а ш и ш т а р и ф и о р қ а л и т а ш к и л э т и л а ­
д и . М у н та за м б ў л м а га н м а р ш р у т л а р н и л и ц е н з и я ва с е р т и ­
ф и к а т и б о р я к к а ё к и гу р уҳлан ган ав т о б у с ё к и е н ги л а в т о ­
м о б и л л ар д а б аж ар и ш ҳам м у м к и н .
Э к ск у р си о н -сай ёҳ л и к пассаж и рлар т а ш и ш , одатда, умум- 
ф ойдсш аниш тр а н с п о р т и ҳам да б о ш қ ар м ал ар га қараш ли а в ­
тобусларда д о и м и й , о л ди н д ан и ш л аб ч и қ и л ган м ар ш р у тл ар ­
д а ва т а ш к и л о тл а р б ую р тм аси га б и н о а н б аж ар и л ад и .
Х и зм а т ю з ас и д а н п а с с а ж и р л а р т а ш и ш ҳам у м у м ф о й д а - 
л а н и ш ва б о ш қ а р м а л а р г а т е г и ш л и т р а н с п о р т в о с и т а л а р и
ё р д а м и д а б а ж а р и л а д и . Б у н д а а й н и к о р х о н а ё к и т а ш к и л о т
и ш ч и ва х и з м а т ч и л а р и н и и ш га к е л т и р и ш ё к и у й и га е т к а - 
з и ш ҳ а м д а ку н д а в о м и д а х и з м а т ю з а с и д а н т а ш и ш л а р б а ­
ж ари лад и .
Қ и ш л о қ ж о й л ар и д а ў қ у вч и л ар н и м актаб л ар га таш и ш д а, 
автобус м ун тазам м ар ш р у т л ар и б ў л м аган ж о й л ар д а ё к и а в ­
то б у сл ар о р а л и қ и н те р в а л и к атта б ў лган д а м ахсус ав т о б у с ­
л а р и ш л ати ш м ақ сад га м у во ф и қ . Бун дай автобуслар махсус 
м а р ш р у т а белгиланган ж адвал асосида иш лаш и лозим . Бунда 
м актаблард аги д ар с л а р н и н г б о ш л а н и ш ва тугаллан и ш вақти 
ҳ и с о б га о л и н а д и . Б аъ зи х о л л а р д а м а к т а б ё ш и г а ч а т а р б и я
т а ш к и л о т л а р и га ёш б о л а л а р н и н г о т а -о н а с и з қ а т н а ш л а р и га
к у л а й л и к я р а т и ш м а қ с а д и д а, о л д и н д а н и ш л а б ч и қ и л г а н ва 
к е л и ш и л ган м ар ш р у тл ар д а п а с саж и р л ар қ а т и о в и н и т а ш к и л
эт и ш ҳам м у м к и н . Б ун да о т а -о н а л а р эр т а л а б м ахсус тўхтов 
ж о й л ар и га н ав б а тч и о т а -о н а и х т и ёр и га б о л а л а р и н и к е л т и - 
ри б кўяд и лар. Н авбатч и о т а -о н а уларн и автобусга ўтказад и.
66

---

М а н зи л га ет и б б о р га н д а к о н д у к т о р ёк и ҳ а й д о в ч и б о л а л а р - 
н и эҳти ётлаб т у ш и р и б қўяд и . К еч қ у р у н ав т о б у с н и о т а -о н а - 
л а р б е л г и л а н га н тў х то в ж о й и д а кути б о л и ш и б , б о л а л а р н и
к о н д у к т о р (ҳ а й д о в ч и )д а н қабул қ и л и б о л ад и л ар .