gaploidiya deb ataladi. Gaploidiyada hujayralar har bir juft xromosomadan faqat bittasiga ega bo‘ladi. Tana hujayralari xromosomalarning gaploid soniga ega bo‘lgan bunday organizmlar gaploid organizmlar deb ataladi. Gaploidlar tabiatda bo‘lishi yoki sun’iy ravishda olingan bo‘lishi mumkin.
Organizmlarning jinsiy ko‘payish vaqtlarida har bir turga xos bo‘lgan bittadan xromosomalar to‘plamiga ega bo‘lgan ota-ona gametalari (hujayraning bunday holati gaploidli holat deyiladi) o‘zaro qo‘shilib zigota hosil bo‘ladi. Zigotada xromosomalar to‘plami ikkita (diploid holat) to‘plamga ega bo‘ladi. Keyinchalik organizm hayot siklining ma’lum bir bosqichida diploidlik holatdan gaploidlik holatga o‘tish (meyoz jarayoni tufayli) ro‘y beradi. Meyoz jarayonida hosil bo‘lgan jinsiy hujayralar yana gaploidlik holatda bo‘ladilar. SHu sababli har qanday turda xromosomalar avloddan-avlodga o‘zgarmagan bir xil sonda o‘tib boradi.
Urug‘lanish jarayonida gametalarning o‘zaro qo‘shilishi va meyoz–jinsiy yo‘l bilan ko‘payadigan organizmlar hayot siklini ikki fazaga ajratuvchi hodisa hisoblanadi. Birinchi faza zigotalarning hosil bo‘lishidan to meyozni o‘z ichiga oladigan davrgacha davom etib hayot siklining bu qism
Do'stlaringiz bilan baham: |