Avtotransport vositalarida

Takrorlash uchun savollar:
1. Avtobus transporti tarmog‘i deb nimaga aytiladi?
2. Shahar transport tarmog‘iga qanday talablar qo‘yiladi?
3. Yo‘nalish koeffitsiyenti nimani tavsiflaydi?
4. Tarmoq zichligi qanday aniqlanadi?
5. Avtobus yo‘nalishlari undan foydalanish davriga qarab qanday
turlarga bo‘linadi?
6. Avtobus yo‘nalishlari shahar maydonida joylashishiga qarab qaysi
turlarga bo‘linadi?
7. Yangi yo‘nalish kimlarning tashabbusi bilan ochilishi
mumkin?
8. Qaysi paytlarda avtobus yo‘nalishlarini ochishga ruxsat
berilmaydi?

---

19
1.2. Avtobuslar ishining tasarruf ko‘rsatkichlari
1.2.1. Avtobuslar ishining miqdoriy va
sifat ko‘rsatkichlari
Avtotransport korxonalari ishini rejalashtirish va xo‘jalik
faoliyatini tahlil qilish uchun texnik-ekspluatatsion ko‘rsat-
kichlardan foydalaniladi.
Texnik-ekspluatatsion ko‘rsatkichlar ikkiga bo‘linadi:
— miqdoriy ko‘rsatkichlari;
— sifat ko‘rsatkichlari.
Miqdoriy ko‘rsatkichlar. Avtobus transportida miqdoriy
ko‘rsatkichlarga quyidagilar kiradi:
Tashish hajmi. Tashish hajmi ma’lum vaqt birligida (soat,
kun, oy, yil) tashilgan yo‘lovchilar soni va yo‘lovchilarning
aylanish miqdori bilan baholanadi. Yo‘lovchilarning aylanish
miqdori tashilgan yo‘lovchilar sonini bitta yo‘lovchini o‘rtacha
tashish masofasiga ko‘paytirib aniqlanadi.
Tashishdan olingan daromad. Tashishdan olingan daromad
miqdori so‘mlarda o‘lchanadi. Bu daromad yo‘lovchilarni tashish
bilan bog‘liq bo‘lgan barcha tushumlarni o‘z ichiga oladi.
Agar avtobuslar buyurtma asosida ishlayotgan bo‘lsa, u
holda nechta yo‘lovchi va qanday masofaga tashilgani hisobga
olinmaydi. Bunday hollarda daromad avtobusning necha soat
ishlaganligi, ya’ni avt/soatga qarab aniqlanadi.
Sifat ko‘rsatkichlari. Sifat ko‘rsatkichlari avtobuslardan
foydalanish darajasini, ya’ni foydalanish sifatini tavsiflaydi.
Sifat ko‘rsatkichlariga quyidagilarni misol qilib ko‘rsatish
mumkin:
— avtomobillarning texnik tayyorgarlik koeffitsiyenti;
— avtomobillarning ishga chiqish koeffitsiyenti;
— avtobuslarning ish vaqti;
— harakat tezligi;
— avtobus sig‘imidan foydalanish koeffitsiyenti va boshqalar.