Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

 
 

---

110 
AN’ANAVIY NASHR O’LCHOV BIRLIKLARI 
Reja: 
Matn tuzilmasi. Sarlavhalar. 
Shriftlar va an‘anaviy nashr o‘lchov birliklari. 
Shrift garniturasi. 
Shrift anatomiyasi. 
Shrift fayllari. 
Matn tuzilmasi. Sarlavhalar. 
Matn-(lotincha textus to'qima). Biror material tashuvchida belgilab qo'yilgan inson 
fikridir. Matn gaplardan iborat bo'lib sintaksis asosida tuziladi. Matn ikki va undan 
ortiq gaplardan iborat bo'lishi mumkin. 
Matnning ma'nosida quyidagi belgilarni ajratish mumkin: 
 Tekst — ma'lum mavzu bo'yicha fikr bayoni; 
 Matnda gapirayotgan odam fikri shakllanadi; 
 Ixtiyoriy o'lchamdagi matn — bu avtonom tugallangan fikr; 
 Gaplar o'zaro mantiqiy bog'langan bo'ladi; 
 Matn sarlavhaga ega bo'lishi mumkin; 
 To'g'ri tuzilgan matn boshlanishi va yakuniga ega bo'ladi. 
Matn stili va tiplari: 
Funksional stillari 
1. Ilmiy stil 
2. Og'zaki gaplashish stili 
3. Badiy stil 

---

111 
4. Publitsistik stil 
5. Rasmiy-ish stili 
Turiga ko'ra 
 Bayon qiluvchi 
 Izohlovchi 
 Mulohaza 
Matn strukturasi turli xillari 
Har kuni tarmoqda millionlab mtnlar sahifasi paydo bo'ladi. Yuz minglab odamlar 
biror voqea, yangiliklar va boshqa ma'lumotlarni yozadilar. Ba'zi matnlar 
strukturasi qulay, ba'zilari juda noqulay. 
Matn strukturasi turli xillari: 
 Matn strukturasini muallif o'zi tanlaydi. U to'g'ri yoki noqo'lay ham bo'lishi 
mumkin. Matnni ikki qismga ajratamiz. Matn albatta: 
 jalb qiluvchi sarlavhaga 
 abzaslarga bo'lingan asosiy qismga ega bo'lishi kerak. 
Abzatslarga bo'lish, kichik sarlavhalar, ro'yxatlar matnni o'qishni osonlashtiradi. 
Matn ichki qismi yechilayotgan masalaga asosan ichki strukturaga ega bo'lishi 
mumkin. 
Ichki struktura tiplari: