Axborot texnologiyalari evolyusiyasi. Reja: Axborot tizimlari

 
Axborot tizimlari 
 
Tizimlar tarkibi hamda asosiy maqsadlariga ko‘ra farqlanadi. 
Quyida 1.1-jadvalda turli elementlardan iborat bo‘lgan va turli 
maqsadlarga qaratilgan bir qancha tizimlar namunasi keltirilgan. 
Tashkiliy murakkablik tizimning asosiy xususiyati sanaladi va u 
elementlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalar (o‘zaro harakatlar) miqdori bilan 
aniqlanadi- Elementlar o‘rtasidagi chatishib, kushilib ketgan o‘zaro 
aloqalar shunday tuzilganki, u birorta parametr aloqasining o‘zgarishiga 
olib keladi. 
Tashkiliy murakkablik elementlar tizimini tashkil etuvchi tavsiflar
miqdori bo‘lmagan, yaxlit holda, faqat tizimga tegishli
1.1 - jadval. 
Tizimlar namunasi 
 
Tizim 
Tizim elementlari 
Tizimning asosiy maqsadi 
Tashkilot 
Odamlar, jihozlar, materiallar, bino...
Tovar ishlab chiqarish 
Kompyuter 
Elektron va elektromexanik element – lar, 
aloqa tarmoqlari va hokazo 
Ma’lumotlarni qayta ishlash 
Telekommunikatsiya tizimi 
Kompyuterlar, modellar, kabel, tarmoq; 
dasturiy ta’minot va hokazo 
Axborot uzatish 
Axborot tizimi 
Kompyuterlar, 
kompyuter 
tarmoqlari, 
axborot va dasturiy ta’minot, odamlar. 
Kasbiy axborot ishlab 
chiqarish 
tavsiflarni aniqlaydi. Umuman olganda, tizim uni tashkil etuvchi 
element-lardan boshqacharoq tavsiflarga ega bo‘libgina qolmay, balki 
uning barcha qismlaridan sifat jihatidan farqlanadi. Shuningdek, 

---

elementlar ega bo‘lmagan boshqa vazifalarni ham bajarish xususiyatiga 
ega. 
Tizim butunligining o‘ziga xosligi bilan aniqlanadigan yangi 
xususiyatlarning 
paydo 
bo‘lishi ba’zan emerjentlik (inglizcha 
«emergent» — yuzaga keluvchi, paydo bo‘luvchi) deb ataladi. 
Tizimlarni qismlarga, ayniqsa o‘zi tarkib topadigan elementlarga 
bo‘lganda bunday vazifalar yoki tavsiflar o‘z-o‘zidan yo‘q bo‘ladi.