Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

SOLO — (Structure o f the Observed Learning Outcomes) 
о ‘rganilgan 
о ‘qitish 
tizimining natijalari degan 
m a ’noni 
bildiradi. Bu taksonomiya ta ’lim sohasini bosqichma-bosqich 
rivojlantirish y a ’ni talabalar bilimini har o ‘quv yili hisobidan 
m urakkablashtirishga asoslangan (Biggs va Collis, 1982; Biggs, 
1999).
Bu ta ’lim sifatini va batafsil miqdorini o ‘zgarishi evaziga 
boTadi. Birinchi navbatda miqdoriy o ‘zgarishlar keyin esa o ‘quv 
sifati 
o ‘zgaradi. 
Bu 
ta ’limni 
kognitiv 
tomondan 
ta ’lim 
klassifikasiyasi uchu asos sifatida ishlatiladi, lekin u boshqa 
taksonimiyalarga ham qarshi ishlatilishi mumkin, masalan, Blum 
tasonomiyasi.

---

SOLO taksonomiyasi shunday ierarxik klassifikasiyani taqdim 
etadiki, bunda har bir daraja birinchisining davomi b o ‘lib 
hisoblanadi:
Prestuctural: alohida so‘Iar darajasida tushunish. Bu darajada 
talabalar b a ’zi tushunchalami unutib, taftoligiyani qo‘llashlari 
mumkin, y a’ni bu orqali ular o ‘zlashtirlgan bilimlarni haqiqiylik 
bilan bog‘lashlari kerak. Bunday anglash oliy ta ’limda kam 
uchraydi;
Tizimlashtirilmagan: javob terminologiya bilan shug‘ullanish. 
Bunda ular vazifani faqat bir qismini qondiradilar va muhum 
sifatlarini tashlab ketadilar;
Multitizimlashtirilgan : k o ‘p faktlar keltirilgan, lekin ular 
tizimlashtirilmagan va asosiy masalga yondashilmagan;
Relasion: batafsil m a’lumotlardan iborat, berilgan masalani 
asosiy nuqtasi va mantiqiy murojaatga ega;
Mavhum kengaytirilgan: berilgan masalani yechimini topishga 
yo'naltirilgan asosiy tushunchalami tafsiflaydi.” 2
Pedagogning 
o ‘quv-tarbiya 
jarayonida 
inson 
omilini 
ta ’minlovchi shaxsiy; fazilatlariga quyidagilar kiradi: talabchanlik 
va adolatlilik, halollik va hayrihohlik, kirishimlilik va hazil- 
m utoiba hissi. Ushbu fazilatlar pedagogning ta ’lim oluvchilar 
oldida obro‘sini belgilaydi. Pedagogning shaxsiy fazilatlari uning 
ta ’lim berish va tarbiyalay olish m ahoratiga ta ’sir k o ‘rsatadi.
T a’lim oluvchilaming bilimlarini reyting asosida baholash va 
nazorat qilish mahorati psixologik-pedagogik jihatdan pedagogning 
ta ’lim berish va tarbiyalay olish mahorati bilan uzviy bo g ‘liq.
Pedagog ta ’lim oluvchilaming bilimlarini obyektiv baholash 
mexanizmlarini bilishi va ularni mukammal ravishda reyting- 
nazoratda qoTlay olishi, hamda standart testlam i ishlab chiqa olish 
va q o ‘llay olish bilishi lozim.