Axborot tizimlari nazariy asoslari magistratura mutaxassisliklari uchun o

Formalar. Formalar axborotni ifodalash usulini tasvirlashda jadvalga 
nisbatan katta imkoniyatlarga ega. Formalar birinchi navbatda 
ma‟lumotlar bilan ekranda ishlash uchun mo„ljallangan. 
Odatda bu rejimda ma‟lumotlar bir yozuvdan kiritiladi, matn 
maydonlari, boshqaruv tugmalari, rasmlar va boshqa xizmatchi 
obyektlar axborotni ko„rishni va unga ishlov berishni osonlashtiradi. 
Formaning jadval rejimidan boshqa ustunlik tomoni – bir formada 
bir necha jadvaldagi ma‟lumotlarni tasvirlashidir. Formaning yuqori 
qismidagi ma‟lumotlar jadvalga tegishli, quyi qismidagi ma‟lumotlar 
jadvaldan olinadi. 
Hisobotlar. Hisobotlar bazadagi ma‟lumotlarni chop qilish uchun 
mo„ljallangan. Hisobotni rejalash axborotni qulay ko„rinishda chiqarish 
bilan birga boshqa jadvaldagi ma‟lumotlarga asoslanib, yozuvni 
tartiblash imkonini ham beradi. Hisobotni rejalash hisobot konstruktori 
rejimida amalga oshiriladi. Uni yaratishda maxsus markerlar qo„yiladi 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

51 
(boshqaruv elementlari deb nomlanuvchi). Har bir boshqaruv elementi 
axborotni chiqarish bilan birga uning jihozlanishini va hisobotda 
joylashishini ko„rsatish uchun xizmat qiladi. 
So‘rovlar. So„rovlar berilganlar bazasining eng asosiy obyekti 
hisoblanadi. Uning yordamida berilganlar bazasidan ma‟lum bir 
axborotni tanlash va hisobotda foydalanish, ekranda forma yoki jadval 
ko„rinishida ko„rish uchun tartiblash mumkin. So„rovlar so‘rovlar 
konstruktori rejimida yaratiladi va berilganlar bazasi ma‟lumotlari 
haqida savollar hisoblanadi. Javoblar jadval rejimida tasvirlanadi. 
Har bir so„rov bir yoki bir hecha chegaralardan tashkil topadi va shu 
asosda shablon yaratiladi. Masalan, Narxi maydonida <30 chegara 
ko„rsatilsa, so„rovga faqat Narxi maydonida qiymatlari 30 dan kichik 
bo„lganlari kiritiladi. 
Har bir yozuvdagi ma‟lumotlar so„rov chegarasi bilan taqqoslanadi. 
Agar yozuvdagi axborot chegarani qanoatlantirsa (masalan, narx qiymati 
30 dan kichik bo„lsa), yozuv so„rov jadvaliga qo„shiladi. Har qanday 
so„rov birgalikda yoki alternativ foydalaniladigan bir necha chegarani 
o„z ichiga olishi mumkin.