Axborot tizimlarining matematik va dasturiy ta’minoti yo’nalishi

“
Samarqand viloyati hududi davlat avtomobil transport xizmati
xodimlari tomonidan avtotransport vositalarini hisobga olish” ” nomli 
ma’lumotlar bazasi mantiqiy modelini tuzib chiqdik va bu ma`lumotlar bazasini 
yaratish va boshqarish dasturini qo`llash juda katta qulayliklar yaratdi. Bu baza 
orqali Samarqand viloyatidagi avtomabillar , avtostansiyalar va xodimlari haqida
tezda va aniq ma’lumotga ega bo’lishimiz mumkin. Bundan tashqari mavjud 
ma’lumotlarni yangilash , qayta ishlash, uzatish vz saqlashimiz mumkin. 
 
 
 
 

---

5 
I-Bob. NAZARIY QISM 
1.1 Ma’lumot bazasi tushunchasi 
Bugungi kunda inson faoliyatida ma’lumotlar bazasi (MB) kerakli 
axborotlarni saqlash va undan oqilona foydalanishda juda muhim rol o‘ynamoqda. 
Sababi: jamiyat taraqqiyotining qaysi jabhasiga nazar solmaylik o‘zimizga kerakli 
ma’lumotlarni olish uchun, albatta, MBga murojaat qilishga majbur bo‘lamiz. 
Informatsion texnologiyalarning rivojlanishi va axborot oqimlarining tobora ortib 
borishi, ma’lumotlarning tez o‘zgarishi kabi holatlar insoniyatni bu ma’lumotlarni 
o‘z vaqtida qayta ishlash choralarining yangi usullarini qidirib topishga 
undamoqda. Ma’lumotlarni saqlash, uzatish va qayta ishlash uchun MBni yaratish, 
so‘ngra undan keng foydalanish bugungi kun talabi hisoblanmoqda. 
MB tushunchasi fanga kirib kelgunga qadar, ma’lumotlardan turli ko‘rinishda 
foydalanish juda qiyin edi. Dastur tuzuvchilar ma’lumotlarini shunday tashkil qilar 
edilarki, u faqat qaralayotgan masala uchungina o‘rinli bo‘lardi. Har qanday 
axborot tizimining maqsadi real muhit ob’ektlari haqidagi ma’lumotlarga ishlov 
berishdan iborat. Keng ma’noda ma’lumotlar bazasi - bu qandaydir bir predmet 
sohasidagi real muhitning aniq ob’ektlari haqidagi ma’lumotlar to‘plamidir. 
Predmet sohasi deganda avtomatlashtirilgan boshqarishni tashkil qilish uchun 
o‘rganilayotgan real muhitning ma’lum bir qismi tushiniladi. Masalan, korxona, 
zavod, ilmiy tekshirish instituti, oliy o‘quv yurti va boshqalar. 
Shuni qayd qilish lozimki, MBni yaratishda ikkita muhim shartni hisobga olmoq 
zarur: