Ayrim davlatshunos va huquqshunos olimlarning ilmiy ishlarida davlat

To‘rtinchi muommoga to‘xtaladigan bo‘lsak, davlat va huquq 
hodisalarini o‘rganishda davlat tipologiyasi haqida fikr yuritganimizda, bu fikr 
bizda davlatlarni o`z xarakterlariga ko`ra bo`lganimizdan dalolat beradi. Bu 
bo`lish bizga har bir davlat o`ziga xos olamshumul xarakterga egaligini, bu 
xarakterlarning har biri mingyillar davomida shakllanib, rivoj topganini 
anglashga, 
idrok 
etishga 
ko`mak 
beradi. 
Davlat va huquqiy materiyani anglashning obyektiv zaruriy va qonuniyatli 
jarayoni bo‘lib, u huquqiy tizimlarni tiplarga ajratib klassifikatsiya qilish davlat- 
davlat va huquq rivojlanishining tabiiy-tarixiy mantig‘ini aks ettiradi, davlat va 
huquqning bir tipining boshqa tipi bilan almashinishi tarixan muqarrarligini ifoda 
etadi. 
9
Bizningcha, davlatni tiplarga bo`lib o`rganish har birimiz uchun foydali bo`ladi, 
negaki qaysi davlat ma’lum bir jihatga ko`ra qaysi tipga kirishini bilishimiz biz 
uchun foydadan holi bo`lmaydi. Misol uchun, biz rivojlangan davlatlarning tipini 
bilib, uning yaxshi jihatlarini o`rganib, o`z davlatchiligimizga moslab ularni joriy 
qilishimiz va shuning orqasidan davlatimizni yanada rivojlantirishimiz mumkin, 
misol uchun yevropa va shimoliy amerika davlatlar XX asrda bosib o‘tgan yo‘lni 
uchinchi dunyo mamlakatlari endi bosib o‘tmoqda, va bu bizga XX asrdagi 
kapitalistik davlatlar qilgan xatoni takrorlamaslikga, va ular erishgan 
muvaffaqiyatlardan 
unumli 
foydalanishga 
ko‘mak 
beradi.Ikkinchidan, 
o`zimizning davlatimizning qaysi tipga mansubligini o`rganib, tahlil qilib, 
so`ngra undagi mavjud bo`shliq va kamchiliklarni to`ldirishimiz va 
yo`qotishimiz mumkin.Albatta, zamon o`tgani sayin insonlarning huquqiy ongi 
9
https://teletype.in/@kamlijanov/ZCQWLpGqeWA

---

ham o`sib boradi va shu asnoda davlatchiligimiz asoslarini takomillashtirishimiz 
mumkin bo`ladi. 
Xulosa, davlat tipologiyasi davlat va huquqiy hodisalarni o‘rganishda hal 
qiluvchi ahamiyatga ega, chunki u qiyosiy tahlil qilish imkonini beradi, siyosatni 
ishlab chiqishda axborot beradi, huquq nazaryasiga xissa qo‘shadi va bashorat 
qilish imkonini oshiradi. Biz davlatlarni tiplarga ajratilgan holatda o‘rgansak, 
davlarlarni asosiy xususiyatlarini, madaniyatini, boshqaruv tartibi qanday 
bo‘lganligini va qanday rivojlangan yoki rivojlanayotganini bilib olishimiz 
mumkin. 

---

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati 
1. SH.A.Saydullayev
Davlat 
va 
huquq 
nazaryasi.Darslik-Toshkent: TDYU nashriyoti. 
2021-247.b
2. X.T.Odilqoriyev
Davlat 
va 
huquq 
nazaryasi.Darslik-Toshkent: “Adolat”. 2018 -
528.b 
3. M.Najimov Davlat va huquq nazaryasi O‘quv-
uslubiy qo‘llanma. -Тoshkent.: ТDYU nashriyoti, 
2019-181.b 
Internet sahifasi 
1. https://argumenta.ru/uz/citizenship-of-the-
russian-federation/formacionnyi-i-
civilizacionnyi-podhody-k-tipologii/ 
2. 
https://teletype.in/@kamlijanov/ZCQWLp
GqeWA