Aytımlar algebrasi formulalarinin’ qollaniwi

Aytımlar algebrasi formulalarinin’ qollaniwi
Kóplik túsinigi matematikanıń tiykarǵı túsiniklerinen biri bolıp esaplanadi. Birdey qásiyetke iye bolǵan bazi bir ob`ektlerdiń jiynaǵı kóplik dep ataladi. Matematikada hár túrdegi kóplikler ushirasadi. Misal ushin tegisliktegi barliq noqatlar kópligi, barliq raсional` sanlar kópligi, barliq jup sanlar kópligi hám t.b Kóplikti payda etip turǵan ob`ektler kópliktiń elementleri dep ataladi. Ádette kópliklerdi latin alfavitinń bas hárpleri A, B,C, ... menen, al kópliktiń elementlerin kishi a,b,c, . . . hárpleri menen belgilew qabil etilgen. Eger M bazi bir kóplik, al x onıń elementi bolsa, onda x  M kórinisinde jaziladi, eger x M kópliginıń elementi bolmasa, onda x  M kórinisinde jazıladi. Hesh bir elementke iye bolmaǵan kóplik bos kóplik dep ataladi hám ol  kórinisinde jaziladi. Eger A kópliginıń hár bir elementi B kópliginıń de elementi bolsa, onda A kópligi B kópliginıń úles kópligi delinedi hám    kóriniste belgilenedi. A hám  kóplikler A kópliginıń ózlik emes úles kóplikleri delinip, A kópliginıń basqa úles kóplikleri onıń ózlik úles kóplikleri dep ataladi. Misallar.1. A={2,3,4,5} hám B={-1,0,2,3,4,5,6,7} bolsa, onda
A kópligi V kópliginıń ózlik úles kópligi boladi. 2.A={1,3,6,9} hám B={3,4,5,6,7,8,9,10} kópliklerdiń hesh biri ekinshisintń úles kópligi emes. Eger  hám B  A qatnaslar orinli bolsa, onda A hám B kóplikleri óz-ara teń delinedi hám A= B kóriniste belgilenedi. A hám B kóplikleriniń óz-ara teń emesligi  kóriniste belgileymiz. A hám B kópliklerdiń hesh bolmaǵanda birewine tiyisli bolǵan barliq elementlerden ibarat kóplik A hám B kópliklerdiń birlespesi dep ataladi hám  kóriniste belgilenedi. Misali. A={2,4,6,8,10,12,14} hám B={10,11,12,13,14,15,16} bolsin.
Onda ={2,4,6,8,10,11,12,13,14,15,16} boladi. A hám B kópliklerdiń ekewinede tiyisli barliq elementlerden ibarat kóplikke bul kópliklerdiń kesilispesi delinedi hám bul kóplik  kóriniste belgilenedi. Misallar.1. A={6,8,10,12,14} hám B={11,12,13,14,15,16,17} bolsa, onda ={12,14}. 2. A kópligi 3 ke eseli sanlardan, B kópligi bolsa 4 ke eseli sanlardan ibarat bolsa, onda  kópligi 3 hám 4 sanlarina uliwma eseli sanlardan ibarat boladi. Eger = bolsa, onda A hám B kóplikleri óz-ara kesilispeytuǵın kóplikler dep ataladi. Misal ushin, barliq raсional` sanlar kópligi menen barliq irraсional` sanlar kópligi óz-ara kesilispeytuǵın kóplikler boladi. A kópliginıń B kópligine tiyisli bolmaǵan barliq elementlerinen ibarat kóplik A hám B kópliklerdiń ayirmasi dep ataladi hám A\ B kórinste belgilenedi. Misallar. 1. A={1,2,3,4,5,6,7,8,9,10} hám B={2,4,6,8,10,12,14} bolsa, onda A\B ={1,3,5,7,9}.