Az komplektli mekteplerde matematika oqıtıw qásiyetleri. Az komplektli mekteplerde matematika oqıtıwdı shólkemlestiriwdiń ayriqsha qásiyetleri. Joba

Sabaq basqıshlari waqtı jumıstı klasslar boyınsha shólkemlestiriw
I sinf II sinf III klass

1. 10 min Ǵárezsiz. Sandan jıyındın ayi-rishga tiyisli mısallar Ǵárezsiz. 20 ǵa shekem bolǵan san-larni jazıp, olar ústinde qosıw mısalları. Oqıtıwshı basshılıǵında jańa tema menen tanıstırıw, bekkemlew. Ǵárezsiz beriletuǵın tapsırmanı túsindiriw.

2. 15 min Ǵárezsiz. Sabaqlıqtan mısal máseleler beriw. Oqıtıwshı basshılıǵında ózbetinshe jumıstı tekseriw. Jańa temanı túsindiriw. Ózbetinshe jumısqa kórsetpe. Uyge wazıypa Ǵárezsiz. Sabaqlıqtan mısal máseleler sheshiw.

3. 15 min Oqıtıwshı basshılıǵında.

Ózbetinshe jumıstı tekseriw hám awızsha shınıǵıw orınlaw. «Jim» oyını, uyge wazıypa beriw. Ǵárezsiz. Sabaqlıqtan mısal -máseleler kórsetiledi. Ǵárezsiz. Aldınǵı tapsırmalar dawam jetkiziledi.

4. 5 min Ǵárezsiz. Sabaqlıqtan mısal - máseleler kórsetiledi. Ǵárezsiz.

Aldınǵı tapsırmalar dawam jetkiziledi Oqıtıwshı basshılıǵında ózbetinshe jumıslar tek-shiriladi. Uyge wazıypa beriledi

Hámme zattan aldın tolıq kompleksganmaktablarda klass doskası ólshemin úlkenlestiriw kerek. Óytkeni bir neshe klass menen islew sharayatında doskaǵa, birinshiden bir neshe tapsırma materialları jazıladı hám ekinshiden, bir neshe klass ushın jazıladı. Usınıń menen birge tapsırmalar ulıwma mektepdagiga qaraǵanda tolıqlaw bayanlainadi. Sebebi, oqıwshılar olardan oqıtıwshınıń túsindiriwlarisiz paydalanıwları kerek. Tolıq kompleksganmaktablar jumıs tájiriybesinde bul maqsetlerde qosımsha jeńil kóshpeli, aspa (yamasa tagliklarga ornatılǵan ) doskalar, uzaytırılǵan klass doskalarınan (tartıp turılatuǵın perdeler menen taminlangan), alıp qoyılatuǵın (ashılatuǵın qaqpaqlı ) arnawlı doskalardan paydalanıladı.

Tolıq kompleksganmaktabda oqıwshılardı oqıtıwda hár túrlı kesteler de zárúrli rol oynaydı. Bunda tiykarlanıp ulıwma tálim mektepleri ushın mólsherlengen kestelerdiń (spravochnik, instruktiv, úyretiwshi kestelerdiń) ózinden paydalanıw múmkin.
Tolıq kompleksganmaktablar ushın maǵlıwmatları ózgertiriletuǵın kestelerdiń áhmiyeti ásirese úlken. Mısalı, ápiwayı máselelerdiń (quramalı máselelerdiń) qısqa jazıwları úlgilerin óz ishine alatuǵın kestelerdi qaltalı etip tayarlaw maqsetke muwapıq, bul qaltalar san maǵlıwmatlardı oǵan teris másele menen almastırıw nátiyjesinde maqsetti ámelge asırıw imkaniyatın beredi.
Tolıq kompleksganmaktabda algoritmik kestelerge, yaǵnıy algoritmik qaǵıydalardı óz ishine alǵan kestelerge úlken orın beriw kerek.
Tarqatpa -didaktik materiallardan paydalanıw da ózbetinshe jumıslardı tabıslı orınlawǵa múmkinshilik beredi. Kópshilik jaǵdaylarda bular tapsırmalı kartochkalardan ibarat boladı.
Oqıtıwshı eki yamasa ush klass menen shınıǵıw júrgizetuǵın mektep bir komplektli mektep dep ataladı. Eki oqıtıwshı ush yamasa tórtew klass menen shınıǵıw alıp barılatuǵın mektep eki komplektli mektep dep ataladı.
Kem komplektli mektepler barlıq mektepler ushın belgilengen programmalar boyınsha isleytuǵın hám tiykarlanıp basqa mekteplerge uqsas usıllardan paydalanadılar, lekin bul jerde sabaqtıń dúziliwinde zárúrli ayırmashılıqlar bar. Kem komplektli mektepte balalardı oqıtıw hám tárbiyalaw oqıtıwshınan úlken uqıp talap etedi.
Eki klass menen ótkeriletuǵın shınıǵıwlardı joybarlawda oqıtıwshı tómendegi máselelerdi sheshiwi kerek:
1) Oqıtıwshı baslıqlıǵında ótkeriletuǵın shınıǵıw waqtın qanday bólistiriw kerek;
2) Oqıwshılardıń ǵárezsiz shuǵıllanıwların qanday shólkemlestiriw kerek;
3) ózbetinshe jumıslardı qashan hám qanday tekseriw kerek;
4) bir klasstan ekinshisine ótiwdi qanday ámelge asırıw kerek.
Bul máselelerdi sheshiw ushın oqıtıwshı sabaq kesteinde matematika sabaǵınıń ornın, sabaqtıń túrin belgilep alıwı, sabaqtıń minutlar boyınsha bólistirilgen puqta hám anıq rejesin tuzib alıwı kerek.
Sabaq kesteinde matematika ádetde birinshi yamasa ekinshi saatqa qóyıladı. Matematika sabaǵın basqa klasstaǵı tap sol sabaq menen birgelikte bolıwı eń maqul túsetuǵın bolıp tabıladı.
Tolıq kompleksganmaktablarda sabaqtıń mazmunı hám túrine qaray shınıǵıwlardı birgelikte aparıwdıń bul tórt túri parq etiledi:
1) barlıq klaslarda jańa material uyreniledi;
2) bir klassta jańa material uyreniledi, ekinshi klassta bolsa shınıǵıwlar atqarıladı ;
3) eki klassta ilmiy tájriybelerdi bekkemlew hám rawajlandırıw sabaǵı ótkeriledi;
4) eki klassta ámeliy jumıslar yamasa ekskursiya ótkeriledi.
1-3 klaslarda sabaqtı shólkemlestiriw túrlerinen birin kórip shıǵamız, ol ekinshi yarım jıllıq ushın, birinshi klass balaları ózbetinshe islew ilmiy tájriybesine iye bolǵanlarınan keyin usınıs etiledi.
Sabaqtıń bunday dúzilisi bul túrge sáykes keledi:
Bir klassta jańa materialdı túsintirip, qalǵan eki klassta úyrenilgen materialdı bekkemlew.
Ush klass bir waqıtta shuǵıllanganida hámme klaslarda jańa materialdı bir waqıtta úyreniwden shaǵılısıw kerek.
Bir neshe klasslar bir waqıtta shuǵıllanganida oqıwshılar -dıń ózbetinshe jumısları bólek orın tutadı.
Sabaqta ózbetinshe islewdiń mazmunı tómendegishe:
- sabaqta jańa bilimlerdi ózlestiriw ushın zárúr bolǵan, aldın ótilgen materialdı sabaqlıq yamasa basqa derek boyınsha ǵárezsiz tákirarlaw ;
- sabaqta úyrenilgen materialdı bekkemlew ushın shınıǵıwlar ;
- alınǵan bilimlerdi ámeliy qollanılatuǵın hár qıylı daǵı shınıǵıwlar.
Ózbetinshe jumıstı tuwrı shólkemlestiriwde oqıw tapsırmalarınıń tolıq islenbelerin esletpeler járdeminde beredi.
Ózbetinshe islew usılları menen balalardı oqıtıwshı mektep degi birinshi sabaqlarınan baslap tanıstıra baslaydı. Daslep bul tapsırmalar kishi kólemli hám eriw xarakterinde boladı. Mısalı, “Sen da sonday qil” oyını.
Bul pikirlew uquvini qáliplestiredi, matematikalıq sóylewdi rawajlantıradı, kúshsiz Oqıwshılardıń materialdı jaqsılaw túsinip alıw hám hámme qatarı óz tabıslarınan quwanıwlarına múmkinshilik jaratadı.