Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

 
Тарихи деректің методологиялық мәселелері. Тарихи деректің 
позитивистік 
концепциясы. 
Тарихтың 
қазіргі 
заманғы 
батыстық 
методологиясындағы тарихи дерек мәселесі. Тарихи деректің әлеуметтік 
табиғаты. Тарихи деректің гносеологиялық функциясы. Деректің ақпараттық 
қайтарымын арттырудың жолдары мен әдістері. Деректен тыс білім.
 
Тарихи танымның эмпирикалық және теориялық деңгейлері. 
Эмпирикалық және теориялық таным: танымның біртұтас процесінің құрамдас 
бөліктері және әрбір деңгейдің сапалық ерекшелігі. Тарихи суреттеу – тарихи 
танымның айрықша формасы. Тарихи суреттеу және тарихи факт.
 
Тарихи теория: белгілері және құрылымы. Теорияның тарих 
ғылымындағы функциясы. Тарихи танымдағы факт мен теорияның 
диалектикасы. Тарихи түсініктеме және оның гносеологиялық түрлері. Тарихи 
реконструкция (қалпына келтіру) және оның тарихи теориядағы орны.
ІІІ-бөлім
ТАРИХИ ПРОЦЕСТІҢ КОНЕПТУАЛДЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
Мәдени-тарихи түрлер теориясы. Историософиялық теорияны құруға 
жаратылыстану ғылымдары тұрғысынан қарау. Адамзат тарихн жеке-жеке, 
тұйық мәдени-тарихи түрлердің дамуы ретінде бейнелеу. Мәдени-тарихи 

---

түрлерге бөлудің нұсқалары. Н.Я.Данилевский. О. Шпенглердің мәдени-тарихи 
концепциясы.
 
А.Тойнбидің локальды өркениеттер теориясы. Тарихты танып-білу.
Үндеулер мен жауаптар концепциясы. Өркениеттердің үндеуге жауабының 
әртүрлі болу себептері. Индивид пен қоғам – әлеуметтік әрекеттің қайнар көзі. 
Тарихты жасаушылар туралы түсінік.
 
К. Ясперстің өзектік уақыт теориясы.
Тарихтың сызықтық дамуы. Негізгі тұжырымдамалар. Тарихты 
формациялық және өркениеттік тұрғыдан түсіндіру және олардың қазіргі 
кезеңдегі арақатынасы.