Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

Pro Elektron sistemində tranzistorların işarələnmə xüsusiyyətləri. 
Avropada JEDEC sistemi ilə yanaşı Pro Elektron Beynəlxalq Assosasiya 
Təşkilatı tərəfindən yaradılmış işarələmə sistemi də geniş istifadə olunur. Bu 
sistemə görə məişət aparaturası üçün nəzərdə tutulan geniş təyinatlı cihazlar iki 
hərflə, sənaye və xüsusi aparatura üçün nəzərdə tutulmuş cihazlar isə üç hərf və 
iki rəqəmlə işarələnirlər. Geniş təyinatlı cihazlarda iki hərfdən sonra cihazın 
100-dən 999-a qədər üçrəqəmli sıra nömrəsi göstərilir. Sənaye və xüsusi 
təyinatlı aparaturada tətbiq olunan cihazlar-da üçüncü işarə hərf olub, əks əlifba 
sırası ilə verilir: Z,Y,X və s., bu hərfdən sonra isə 10-dan 99-a qədər olan sıra 
nömrəsi gəlir.
Əgər bir korpusda bir neçə eyni tipli cihaz varsa, onda işarələmə tək 
diskret cihazların kodlarına (markalarına) uyğun olaraq yerinə yetirilir, bir neçə 
müxtəlif cihaz olduqda isə ikinci hərf kimi G hərfi istifadə olunur.
Aşağıda verilmiş cədvəl 7-də bipolyar tranzistorların müxtəlif qoşulma 
sxemləri üçün əsas parametrləri verilmişdir. 
Cədvəl 7 
Paraemtrin adı Ümumi 
emitterli
sxem 
Ümumi bazalı 
sxem 
Ümumi kollektorlu 
sxem 
Cərəyana görə 
güclənmə
20 -200 
(0.95 – 0.995) 
20 - 200 
Gərginliyə görə 
güclənmə
100 – 600 
500 – 800 
<1 
Gücə görə güclənmə 
Ən yüksək Orta 
Aşağı 

---

289
Giriş müqaviməti 
500 - 2000
 
50 - 200
 20k - 100k 
Çıxış müqaviməti 
10 – 50 K
 100 
k
 - 1M 
20 – 500
 
Giriş və çıxış 
siqnalları arasın-dakı 
faza fərqi 
180
 
Eyni fazada
Eyni fazada
Tipik istifadə 
olunması 
Normal gücləndi- 
rici (Zəif güclü 
siqnalların 
güclən- 
dirilməsi üçün) 
Müqavimət razılaşdı-
rıcısı (aşağı giriş mü-
qaviməti ilə yüksək 
çıxış müqavimətini)
Müqavimət razılaş-
dırıcısı (yüksək giriş 
müqaviməti ilə aşağı 
çıxış müqavimətini)
Rəqəm qurğularında geniş tətbiq olunan bipolyar tranzistorların markaları 
və onların tətbiq sahələrinə nümunələr cədvəl 8-də göstərilmişdir. 
Cədvəl 8. Azgüclü tranzistorların markaları və tətbiq sahələri
Tranzisto-
run markası 
`Təyinatı və tətbiq sahəsi 
ГТ109 Aşağı tezlikli gücləndiricilərin giriş kaskadları 
КТ117 Azgüclü 
generatorrlarda 
tətbiq üçün nəzərdə tutulmuş birkeçidli tranzistorlar
КТ119 Generatorlarda 
və dəyişdirici qurğularda işləmə üçün birkeçidli tranzistorlar
КТ120 Gücləndirici və impuls sxemlərində işləmə üçün
2Т126 Gücləndiricilərdə və sabit cərəyan stabilizatorlarda
КТ201 Aşağı tezlikli gücləndiricilərin işi üçün 
КТ205 Gücləndiricilərdə və impuls qurğularında
КТ209 Gücləndiricilərdə və impuls qurğularında
КТ214-9 Açar 
və xətti gücləndirmə qurğularında
КТ301 Gücləndiricilərdə və generator qurğularında
ГТ305 Yüksək tezlikli güclənmə sxemlərində tətbiq üçün
ГТ308 Avtogeneratorlarda, 
güc 
gücləndiricilərində, impuls sxemlərində
ГТ309 Yüksək tezlikli güclənmə sxemlərində tətbiq üçün
ГТ311 Yüksək və İYT siqnalların gücləndirilməsi və dəyişdirici qurğular üçün
КТ312 Gücləndirici, dəyişdirici və generator qurğularının işi üçün
ГТ313 Yüksək və ifrat yüksək tezlikli siqnalların gücləndirilməsi
КТ313 Yüksək tezlikli gücləndiricilərdə və dəyişdirici sxemlərdə tətbiq üçün
КТ315 Yüksək, aralıq və aşağı tezlikli gücləndirici sxemlərinin işi üçün
КТ326 Yüksək tezlikli və ifratyüksək tezlikli gücləndirmə sxemlərində tətbiq üçün
КТ331 Siqnalların gücləndirilməsi və generasiyası üçün 
ГТ335 Dəyişdirici sxemlərdə istifadə üçün
КТ336 Dəyişdirici və impuls sxemlərində işləmə üçün
КТ340 Yüksəktezlikli dəyişdirici, impuls və gücləndirici sxemlər üçün
КТ342 Geniş tezlik diapazonunda siqnalların gücləndirilməsi və generasiyası
КТ343 Aşağı və yüksək tezlikli dəyişdirici, impuls və gücləndirici sxemlərində
КТ347 Yüksək tezlikli dəyişdirici, impuls və gücləndirici sxemlərində

---

290
КТ348 Aşağı və yüksək tezlikli dəyişdirici, impuls və gücləndirici sxemlərində
КТ349 Yüksək tezlikli dəyişdirici, impuls və gücləndirici sxemlərində
КТ357 Yüksək tezlikli siqnal dəyişdirici və gücləndirici sxemlərində
КТ358 Gücləndirici və generator sxemlərində
КТ360 Dəyişdirici və gücləndirici qurğularda tətbiq üçün dəyişdirici tranzistorlar
КТ361 Yüksək tezlikli gücləndiricilərdə işləmə üçün
КТ363 
İYT siqnal dəyişdiricilərində və gücləndiricilərində
КТ364 Dəyişdirici sxemlərində tətbiq üçün
КТ366 
İYT impuls, dəyişdirici və gücləndirici sxemlərində
КТ379 Yüksək tezlikli dəyişdirmə və gücləndirmə sxemləri üçün
КТ380 Yüksək tezlikli dəyişdirmə və gücləndirmə sxemləri üçün
КТ381 Seçilmiş tranzistorlar cütü 
КТ384 Nanosaniyə diapazonlu impuls və dəyişdirici kaskadlar üçün
КТ392 Yüksəktezlikli siqnalların gücləndirilməsi
КТ396-9 
İYT siqnalların gücləndirilməsi üçün 
КТ397 Yüksəktezlikli siqnalların gücləndirilməsi üçün
КТ3102 
YTG və generator sxemlərində tətbiq üçün 1kHs tezliyində normalaşdırılmış 
(10dB) küy səviyyəsinə malik olan tranzistorlar. İnvers rejimdə işləyə bilər
КТ3107 
Aşağı və yüksək tezlikli siqnalların gücləndirilməsi, generasiyası və 
dəyişdirilməsi üçün nəzərdə tutulan 1kHs tezliyində normalaşdırılmış küy 
səviyyəsinə (10dB) malik olan tranzistorlar
1Т3110 
İYT siqnalların gücləndirilməsi və generasiyası üçün tranzistor
КТ3117 Yüksəktezlikli dəyişdirici (çevirici) tranzistorlar
2Т3141-2 
Az küy səviyyəli İYT qurğuları üçün
КТ3142 Gücləndirici, çevirici və generator qurğuları üçün
2Т3150-2 Yüksək tezlikli gücləndiricilərdə tətbiq üçün
2Т3154-1 Gücləndirici və dəyişdirici (çevirici) qurğular üçün
2Т3156-2 Gücləndirici qurğular üçün 
КТ3157 
İmpuls sxemlərin üçün dəyişdirici açar tranzistorlar.
2Т3158-2 Impuls 
sxemləri üçün
2Т3160-2 Impuls 
sxemləri üçün
КТ3168-9 
Azküylü tranzistor ( 1QHs-də 3dB)
Orta güclü tranzistorların markaları və tətbiq sahələri 
ГТ402 ATG-lərin çıxış kaskadları üçün
ГТ405 ATG-lərin çıxış kaskadları üçün
КТ501 
Normalaşdırılmış gücləndirmə əmsalına malik olan ATG üçün, əməliyyat və 
diferensial gücləndiricilərdə, çeviricilərdə, impuls sxemlərində
КТ502 
Normalaşdırılmış gücləndirmə əmsalına malik olan ATG üçün, əməliyyat və 
diferensial gücləndiricilərdə, çeviricilərdə, impuls sxemlərində
КТ503 
Normalaşdırılmış gücləndirmə əmsalına malik olan ATG üçün, əməliyyat və 
diferensial gücləndiricilərdə, çeviricilərdə, impuls sxemlərində
КТ603 Impuls, 
dəyişdirici və yüksəktezlikli gücləndirici sxemlər üçün
ГТ612 
İYT siqnallarının gücləndirilməsi və generasiyası üçün
КТС613 Yüksəksürətli impuls sxemləri üçün

---

291
ГТ614 Ümumi 
bazalı sxem üzrə qurulmuş generator sxeminin işi üçün
КТ616 Dəyişdirici (çevirici) sxemlərdə istifadə üçün
КТ624 Impuls 
sxemləri üçün 
КТ625 Dəyişdirici (çevirici) tranzistorlar
КТ630 Gücləndirici və impuls sxemləri üçün
КТС631 Dəyişdirici (çevirici) sxemlərdə istifadə üçün
2Т632 Xətti geniş zolaqlı gücləndiricilərdə tətbiq üçün
2Т637-2 Ümumi 
bazalı sxem üzrə qurulmuş generator və güc gücləndiriciləri üçün
2ТС641 Qoşalaşmış p-n-p və n-p-n tranzistorları 
2ТС641 Qoşalaşmış p-n-p və n-p-n tranzistorları 
2Т652 Dəyişdirici və gücləndirici sxemlər üçün
2Т665-91 Gücləndiricilərdə və dəyişdirici qurğularda tətbiq üçün
2Т672-2 Impuls 
sxemləri üçün
2Т679-2 Gücləndiricilərdə və dəyişdirici qurğularda tətbiq üçün
КТ680 Aşağı tezlik gücləndiriciləri üçün
КТ681 Aşağı tezlik gücləndiriciləri üçün
2Т693-С 
Ikinci elektrik qida mənbələrində tətbiq üçün 4 n-p-n tranzistorları
КТ6115 Açar 
xətti sxemləri üçün tranzistor
КТ6116 Böyük 
gərginlikli qida mənbələri sxemləri üçün
Böyük güclü tranzistorların markaları və tətbiq sahələri 
ГТ701 Aşağı tezlikli güc gücləndiricilərində, impuls və açar sxemlərində
ГТ705 Aşağı tezlikli güc gücləndiricilərində
КТ801 Kadr 
və sətir açılışı sxemlərində, qida mənbələrində
КТ812 Televizorların sətir açılışının çıxış kaskadları, yüksəkvoltlu çeviricilər üçün
КТ814 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ815 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ816 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ817 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ818 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ819 ATG, 
əməliyyat və diferensial gücləndirici, çevirici və impuls sxemləri üçün
КТ825
КТ825-2 
КТ827 
ATG, impuls güc gücləndiriciləri, cərəyan və güv gücləndiriciləri, 
təkrarlayıcılar, dəyişdiricilər, elektron idarəetmə sxemləri, avtomatika və 
qoruyucu sxemlər üçün mürəkkəb tranzistorlar
КТ829 
ATG güc gücləndiriciləri, açar sxemləri üçün
КТ837 
ATG güc gücləndiriciləri, açar sxemləri üçün
КТ840 
ATG güc gücləndiriciləri, açar sxemləri üçün
КТ8101 Yüksəkvoltlu tranzistor
КТ8102 Yüksəkvoltlu tranzistor
КТ8108 
Ikinci elektrik qida mənbələrində istifadə üçün
ГТ901 Impuls 
və gücləndirici qurğuları üçün
КТ902 Yüksəktezlikli güc gücləndiricilərində tətbiq üçün
КТ903 Yüksəktezlikli generator və güc gücləndiricilərində tətbiq üçün
КТ919 
Güc gücləndiriciləri, 700-2400MHs diapazonun generator və tezlik vurucuları 
üçün

---

292
2Т933 Genişzolaqlı güc gücləndiricilərində və avtogeneratorlarda tətbiq üçün
КТ935 Açar 
və impuls sxemləri üçün
КТ936 Genişzolaqlı güc gücləndiricilərində tətbiq üçün
КТ948 
0,7-2,3QHs tezliklərində ümumi bazalı güc gücləndiricilərinin, tezlik 
vurucularının və avtogeneratorların işi üçün
2Т949 Xüsusi 
təyinatlı aparaturada açar və xətti sxemlərdə
2Т9108-2 
0,6-1,6QHs tezlik diapazonunda iş üçün
КТ9143 Güc 
gücləndiricilərinin çıxış kaskadlarında tətbiq üçün
2Т9158 REA-nın İYT gücləndirici kaskadlarında tətbiq üçün
КТ9180 Xətti və açar sxemlərində tətbiq üçün
КТ9181 Xətti və açar sxemlərinin işi üçün
Müxtəlif növ tranzistorların fotogörünüşü şəkil 4-də verilmişdir: 
Şək. 4.