Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

 
2.5. Rəqəm mikrosxemləri 
 
Ən geniş tətbiq olunan rəqəm qurğuları: məntiq elementləri, triggerlər, 
sayğaclar, registrlər, şifratorlar, deşifratorlar, multipleksorlar, komparatorlar, 
DYQ və SYQ-lərdir. Ona görə də əlavələrdə bu qurğuların seriyalarına və 
qoşulma sxemlərinə nümunələr verilmişdir.
2.5.1. Geniş tətbiq olunan TTM, TTMŞ və
KMOY strukturlu inteqral sxemlər
Əsas məntiq elementlərinə misal olaraq TTM və TTMŞ strukturlu, K155 
və K555 seriyalı mikrosxemlər və onların analoqları şəkil 12-15-də 
göstərilmişdir. Şəkil 12-də “YAXUD” və Şmidt triggeri, 13-də “VƏ”, 14-də 
“YOX”, 15-də isə “VƏ-YOX” elementləri verilmişdir 

---

301
b) 
Şək.12. TTM və TTMŞ strukturlu: a) “YAXUD” elementləri; b)Şmidt triggerləri 
Şək.13. TTM və TTMŞ strukturlu ”VƏ” məntiq elementləri 

---

302
Şək.14. TTM və TTMŞ strukturlu “YOX” məntiq elementləri 

---

303
Şək.15. TTM və TTMŞ strukturlu 2-,3- və daha çox girişli “VƏ-YOX” elementləri 
Şəkil 16-da TTM və TTMŞ strukturlu geniş tətbiq olunan triggerlər, şəkil 
17-də sayğaclar, şəkil 18-də registrlər, şəkil 19-da deşifratorlar verilmişdir. 

---

304
Şək. 16. TTM və TTMŞ strukturlu triggerlər: RS-, universal D- və JK-triggerlər 

---

305
Şək. 17. TTM və TTMŞ strukturlu sayğaclar: ikilik-onluq, ikilik və reversiv sayğaclar. 
Şək. 18. 
TTM və TTMŞ strukturlu
şürüşdürən registr mikrosxemləri 

---

306
Şək. 19. 
TTM və TTMŞ strukturlu
deşifratorlar 
KMOY strukturlu sadə məntiq mikrosxemlərinin ən geniş tətbiq olunan 
növlərinə nümunələr şəkil 20-də verilmişdir.
Şək.20. KMOY strukturlu, K176, K561, KP1561 və
564 seriyalı sadə məntiq mikrosxemləri

---

307
KMOY strukturlu triggerlərin və sayğacların ən geniş tətbiq olunan 
növlərinə nümunələr şəkil 21-də və 22-də verilmişdir. 
Şək.21. KMOY strukturlu triggerlər